Bảo hiểm Xã hội Việt Nam và Bộ Y tế đã phối hợp chặt chẽ, đồng thuận trong việc thực hiện tốt công tác khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế, góp phần bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.
Chính sách bảo hiểm y tế ở nước ta ngày càng phát triển, hoàn thiện, tạo cơ hội cho mọi người dân trong việc tiếp cận, tham gia và thụ hưởng chính sách. Công tác thực hiện chính sách, pháp luật bảo hiểm y tế đã đạt được nhiều thành tựu.
Thể chế, chính sách được hoàn thiện
Sau khi Luật Bảo hiểm y tế được ban hành vào năm 2008, số người tham gia bảo hiểm y tế có sự tăng trưởng vượt bậc qua các năm. Nếu như năm 2009, tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế là 57%, đến năm 2015 - năm đầu tiên Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi 2014 có hiệu lực - tỷ lệ này là 74,7%. Tính đến hết tháng 6/2023 đã đạt gần 92% với gần 91 triệu người tham gia bảo hiểm y tế.
Như vậy, hầu hết người dân đã tham gia và được thụ hưởng chính sách bảo hiểm y tế nhân văn, ưu việt của Đảng, Nhà nước ta. Đây là tiền đề quan trọng để nước ta tiếp tục phấn đấu hiện thực hóa mục tiêu đạt 95% dân số tham gia bảo hiểm y tế vào năm 2025 theo Nghị quyết 20-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Cơ hội tiếp cận các dịch vụ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế của người dân cũng ngày càng mở rộng, số lượt khám, chữa bệnh được quỹ bảo hiểm y tế chi trả tăng cao. Thống kê của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cho thấy, trong vài năm trở lại đây, mỗi năm Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả trên 100 nghìn tỷ đồng cho việc khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế. 6 tháng đầu năm 2023, cả nước có gần 83 triệu lượt người khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế nội trú và ngoại trú với số tiền giám định, thanh toán trên 57 nghìn tỷ đồng.
Chính sách bảo hiểm y tế đã giúp giảm chi trực tiếp từ “tiền túi” của người dân cho dịch vụ y tế, góp phần tạo nên sự công bằng trong chăm sóc sức khỏe, đặc biệt đối với người nghèo, cận nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi. Nhiều trường hợp đã được quỹ bảo hiểm y tế chi trả chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế lên đến hàng tỷ đồng.
Để đạt được những kết quả tích cực nêu trên, với chức năng, nhiệm vụ được giao, ngành Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ. Trong đó, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã luôn chủ động, tích cực phối hợp cùng ngành Y tế và các cơ sở khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế trong công tác xây dựng, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế; thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm…; kịp thời có những giải pháp hiệu quả trong việc tạo điều kiện và hỗ trợ tối đa cho người tham gia, thụ hưởng các chính sách bảo hiểm y tế theo Luật định.
Bảo hiểm Xã hội Việt Nam phối hợp với Bộ Y tế trong xây dựng, sửa đổi, bổ sung chính sách pháp luật về bảo hiểm y tế. Trong đó, cung cấp các dữ liệu về khám, chữa bệnh, chi phí khám, chữa bệnh, tổng kết các kết quả đạt được, phân tích các thuận lợi, khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách và đề xuất sửa đổi phù hợp trong các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn thực hiện như Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Luật Đấu thầu (đối với đấu thầu thuốc và vật tư trang thiết bị y tế), Nghị định sửa đổi Nghị định 146/2018/NĐ-CP hướng dẫn một số biện pháp thi hành Luật Bảo hiểm y tế.
Gỡ vướng trong thanh toán chi phí khám, chữa bệnh, đảm bảo cung ứng thuốc, vật tư trang thiết bị y tế
Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với Bộ Y tế và các bộ, ngành khác tham mưu, đề xuất Quốc hội, Chính phủ ban hành nhiều chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu, quản lý và sử dụng thuốc, vật tư trang thiết bị y tế. Giai đoạn dịch COVID-19, cơ quan này phối hợp với Bộ Y tế ban hành nhiều văn bản hướng dẫn về tổ chức khám, chữa bệnh và thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế phù hợp với giai đoạn dịch bệnh, tạo thuận lợi cho người tham gia bảo hiểm y tế và các cơ sở khám, chữa bệnh, như: Ký hợp đồng với các cơ sở điều trị COVID-19, tăng thời gian cấp thuốc ngoại trú bệnh mãn tính lên 3 tháng, giải quyết các vướng mắc trong thanh toán bệnh COVID kết hợp với bệnh nền.
Khi tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế xảy ra tại nhiều cơ sở trên toàn quốc vào giữa năm 2022 và những vướng mắc về chính sách làm ảnh hưởng đến việc thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế, ảnh hưởng đến quyền lợi của người bệnh, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã kịp thời quán triệt, chỉ đạo Bảo hiểm Xã hội các địa phương nêu cao tinh thần trách nhiệm, phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế hướng dẫn giải quyết, đảm bảo việc cung ứng đầy đủ thuốc, vật tư y tế phục vụ cho công tác khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế. Đặc biệt, sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 144/NQ-CP về bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế, đã tháo gỡ rất nhiều khó khăn về cơ chế chính sách. Đến quý IV/2022 tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế đã cơ bản được khắc phục tại tất cả các địa phương.
Bảo hiểm Xã hội Việt Nam phối hợp với Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan xử lý vướng mắc thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế đối với các dịch vụ kỹ thuật được thực hiện trên các máy do nhà trúng thầu vật tư, hóa chất cung cấp sau khi trúng thầu vật tư, hóa chất, cơ bản; các trang thiết bị y tế xã hội hóa chưa kịp chuyển đổi sang hình thức sở hữu theo quy định của Nghị định 151/2017/NĐ-CP. Ngày 4/3/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 30/NQ-CP sửa đổi Khoản 4 của Nghị quyết 144/NQ-CP, cơ bản tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong sử dụng trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí dịch vụ kỹ thuật thực hiện từ các trang thiết bị này.
Giải quyết các khó khăn vướng mắc trong thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2021 theo quy định của Nghị quyết số 144/NQ-CP và xử lý chi phí khám, chữa bệnh chưa đủ điều kiện quyết toán trước năm 2021, trong tháng 12/2022, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã cấp đủ kinh phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế vượt tổng mức thanh toán trong phạm vi dự toán giao năm 2021 cho Bảo hiểm Xã hội tỉnh theo số liệu Bảo hiểm xã hội tỉnh đã giám định. Bảo hiểm Xã hội tỉnh đã thanh toán cho cơ sở khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế. Số tiền vượt dự toán được Thủ tướng Chính phủ giao năm 2021 của 5 tỉnh Hà Tĩnh, Ninh Bình, Phú Thọ, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã báo cáo xin ý kiến Hội đồng quản lý thông qua để trình Thủ tướng phê duyệt bổ sung.
Về giải quyết chi phí tồn chưa đủ điều kiện thanh toán trong các năm từ 2020 trở về trước, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cho biết, tổng số tiền đã tổng hợp báo cáo Kiểm toán Nhà nước tháng 12/2022 là 2.128 tỷ đồng, trong đó thuộc thẩm quyền của Bộ Y tế là 170 tỷ đồng. Đây chủ yếu là các chi phí vượt dự toán Thủ tướng Chính phủ giao. Đến thời điểm này, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã cơ bản thực hiện rà soát thẩm định xong để báo cáo Hội đồng Quản lý bảo hiểm xã hội, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt bổ sung chi phí vượt dự toán nêu trên.
Từ những kết quả trên, có thể thấy, với mục tiêu đặt quyền và lợi ích chính đáng của người tham gia bảo hiểm y tế lên hàng đầu, ngành Bảo hiểm Xã hội và Y tế đã đồng thuận, thống nhất và quyết tâm cao trong công tác xây dựng, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế với mục tiêu phát triển bền vững bảo hiểm y tế toàn dân. Thời gian tới, với việc sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế, sự phối hợp chặt chẽ, đồng thuận giữa hai ngành trong lĩnh vực xây dựng và thực hiện chính sách là rất cần thiết, để đảm bảo tốt nhất quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế và khả năng cân đối, phát triển bền vững của quỹ bảo hiểm y tế./.
