Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học quốc tế, trung ương, địa phương đã tập trung đánh giá vị trí, vai trò và những đóng góp của danh nhân Phạm Thận Duật đối với lịch sử dân tộc Việt Nam.
Ngày 4/11, UBND tỉnh Ninh Bình phối hợp với Hội Khoa học lịch sử Việt Nam tổ chức Lễ kỷ niệm 200 năm ngày sinh danh nhân Phạm Thận Duật (1825 - 2025) và hội thảo khoa học quốc tế “Danh nhân Phạm Thận Duật - Giá trị di sản và giải pháp bảo tồn, phát huy”.
Đây là dịp để tri ân công lao một bậc hiền tài, ôn lại truyền thống hiếu học, nhân nghĩa và yêu nước của con người Ninh Bình - mảnh đất “địa linh nhân kiệt”, nơi đã sản sinh ra nhiều anh hùng, danh nhân góp phần vào sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Ninh Bình Trần Song Tùng nhấn mạnh, trong bối cảnh Ninh Bình đang xây dựng chiến lược phát triển văn hóa gắn với phát triển bền vững, di sản Phạm Thận Duật trở thành nguồn lực tinh thần đặc biệt, góp phần khẳng định vai trò của văn hóa - con người trong tiến trình phát triển. Phát huy di sản danh nhân Phạm Thận Duật không chỉ là tri ân quá khứ, mà còn là hành động hiện thực hóa khát vọng xây dựng Ninh Bình trở thành trung tâm di sản và tri thức, nơi văn hóa, con người, lịch sử cùng hòa quyện để kiến tạo tương lai.
Khẳng định việc nghiên cứu vai trò của di sản Phạm Thận Duật có ý nghĩa thiết thực, tạo cơ sở để xác lập hệ giá trị chuẩn mực, định hướng, đề ra các giải pháp để thực hiện hiệu quả công tác bảo tồn, phát huy và lan tỏa di sản các danh nhân khác của Ninh Bình, ông Trần Song Tùng cho biết, tỉnh mong muốn lắng nghe các nghiên cứu, thảo luận khách quan nhằm tiếp tục bổ sung, làm rõ về cuộc đời, sự nghiệp, đóng góp của danh nhân Phạm Thận Duật. Từ đó, các đại biểu đề xuất phương hướng, giải pháp phát huy di sản của danh nhân, thúc đẩy ý chí và khát vọng dân tộc sau hợp nhất tỉnh, sắp xếp đơn vị hành chính.
Báo cáo đề dẫn hội thảo, Tiến sĩ Phạm Đức Anh, Viện trưởng Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, cả cuộc đời hoạt động chính trị của danh nhân Phạm Thận Duật gắn liền với giai đoạn lịch sử đất nước - dân tộc, trải qua những biến động dữ dội quyết định đến sự tồn vong, cũng như bối cảnh khu vực và thế giới ở vào thời khắc mang tính bước ngoặt của lịch sử văn minh nhân loại. Nhiều công trình nghiên cứu, hội thảo khoa học được tổ chức đã giúp học giả trong nước và quốc tế có những nhận thức khoa học ngày càng đầy đủ, toàn diện, chính xác hơn về danh nhân Phạm Thận Duật, từ đó dần thay đổi quan điểm, cách nhìn nhận về ông. Tuy vậy, vẫn còn không ít những khía cạnh, vấn đề cần phải được tiếp tục đi sâu làm sáng tỏ dưới tiếp cận của quan điểm sử học mới, của những nguồn tư liệu hay phương pháp nghiên cứu mới.
Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học quốc tế, trung ương, địa phương đã tập trung làm sáng rõ các vấn đề: Thân thế, cuộc đời, sự nghiệp của danh nhân Phạm Thận Duật; đánh giá vị trí, vai trò và những đóng góp của danh nhân Phạm Thận Duật đối với lịch sử dân tộc Việt Nam; đề xuất các giải pháp nhằm bảo tồn, khai thác, phát huy giá trị di sản của danh nhân Phạm Thận Duật trong bối cảnh phát triển mới của địa phương, đất nước.
Danh nhân Phạm Thận Duật sinh ra và lớn lên ở xã Yên Mạc, tỉnh Ninh Bình, là một nhà Nho yêu nước, thủ lĩnh phong trào Cần Vương, nhân sĩ, trí thức có tư tưởng cải cách và khát vọng canh tân đất nước. Thân thế, sự nghiệp và những di sản của Phạm Thận Duật gắn liền với quá trình đấu tranh bảo vệ nền độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia trước làn sóng của chủ nghĩa thực dân; giữ bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, những khát vọng cải cách, đổi mới để xây dựng quốc gia hùng cường, tự chủ trước ảnh hưởng ngày càng sâu rộng của phương Tây…/.
