Những thay đổi trong nhận thức và hành động của đồng bào dân tộc thiểu số không chỉ giúp cải thiện sức khỏe bà mẹ, trẻ em mà còn góp phần nâng cao chất lượng dân số
Chất lượng dân số là yếu tố then chốt, có ảnh hưởng trực tiếp và lâu dài đến sự phát triển bền vững về kinh tế – xã hội của mỗi địa phương. Nhận thức rõ tầm quan trọng đó, những năm qua, tỉnh Điện Biên đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, từ truyền thông, giáo dục sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình đến nâng cao thể chất, trí tuệ cho trẻ em và thanh niên. Sự vào cuộc của các cấp, các ngành đã góp phần thay đổi nhận thức, từng bước cải thiện chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số – nơi vốn còn nhiều khó khăn.
Tại bản Pá Sáng, xã Thanh Nưa, chị Sùng Thị Của, một phụ nữ dân tộc Mông hiện đang mang thai con thứ ba. Chị đã được cán bộ y tế xã thường xuyên đến khám, tư vấn và cấp phát thuốc. Chị chia sẻ: “Tôi đang mang thai được gần 8 tháng rồi, được bác sĩ ở trạm đến hướng dẫn cách chăm sóc thai kỳ, nuôi con và còn tuyên truyền nhiều điều bổ ích. Vì vậy, sau lần sinh này tôi sẽ không sinh thêm nữa.” Từ một người còn ít kiến thức về sức khỏe sinh sản, nay chị Của đã có ý thức chủ động trong kế hoạch hóa gia đình, cho thấy hiệu quả rõ rệt từ công tác truyền thông, tư vấn ở cơ sở.
Thực tế cho thấy, tại nhiều xã vùng cao của Điện Biên, đặc biệt ở các địa phương tỷ lệ hộ nghèo còn cao, trình độ nhận thức của người dân còn nhiều hạn chế, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vẫn xảy ra, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dân số. Vì vậy, hoạt động truyền thông, giáo dục sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình luôn được các cơ sở y tế chú trọng. Thông qua các buổi gặp gỡ, sinh hoạt cộng đồng ngay tại bản, kiến thức về chăm sóc bà mẹ, trẻ sơ sinh đã được truyền tải hiệu quả hơn, từng bước thay đổi thói quen, tập quán của đồng bào.
Y sĩ Lò Thị Tình, Trạm Y tế xã Na Son cho biết: Ngay từ khi mang thai, các bà mẹ đã được tư vấn chế độ dinh dưỡng đầy đủ 4 nhóm thực phẩm cần thiết. Trẻ em sau khi chào đời đều được cân đo định kỳ, đồng thời các bà mẹ được hướng dẫn cách chăm sóc, cho ăn uống hợp lý để bảo đảm sự phát triển bình thường của con.
Nhờ sự nỗ lực của ngành y tế, từ đầu năm 2025 đến nay, các chỉ số dân số của tỉnh Điện Biên đã đạt kết quả tích cực. Tỷ lệ các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ áp dụng biện pháp tránh thai đạt trên 66%; tỷ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn sức khỏe trước khi kết hôn đạt 74%; tỷ suất sinh duy trì ở mức trên 18%; tỷ lệ tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống giảm đáng kể. Những con số này cho thấy công tác dân số – kế hoạch hóa gia đình ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số đang có chuyển biến rõ rệt, góp phần cải thiện chất lượng giống nòi.
Theo bà Nguyễn Thị Cung, Phó phụ trách Phòng Dân số – Trẻ em, Sở Y tế tỉnh Điện Biên, ngành đã phối hợp với trung tâm y tế các huyện, thị xã, thành phố và các tổ chức chính trị – xã hội triển khai nhiều giải pháp cụ thể xuống tận cơ sở, nhất là vùng sâu, vùng xa. Công tác cung cấp dịch vụ dân số được duy trì thường xuyên tại tất cả các xã, ưu tiên địa bàn có tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai thấp. Ngành y tế cũng tăng cường kiểm tra, giám sát ở cấp huyện, xã để phát hiện khó khăn, bất cập và kịp thời điều chỉnh cho phù hợp với từng vùng, từng địa bàn.
Với sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, cùng sự hưởng ứng của người dân, công tác dân số ở Điện Biên đã có nhiều chuyển biến tích cực. Những thay đổi trong nhận thức và hành động của đồng bào dân tộc thiểu số không chỉ giúp cải thiện sức khỏe bà mẹ, trẻ em mà còn góp phần nâng cao chất lượng dân số, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của địa phương trong giai đoạn mới./.
