Năm 2022, kinh tế Việt Nam vượt trội hơn so với các quốc gia khác trong khu vực nhờ vào sự phục hồi chi tiêu của người tiêu dùng, xuất khẩu tăng mạnh trong nhiều quý và hoạt động du lịch quốc tế dần trở lại.
(TTXVN) Sáng 22/11, tại Hà Nội, Diễn đàn Nhịp đập Kinh tế Việt Nam lần thứ hai đã được tổ chức với chủ đề: "Tiếp tục phục hồi kinh tế - Các nhân tố thúc đẩy tăng trưởng", với sự tham gia của các chuyên gia và nhà quản lý đến từ Ngân hàng Nhà nước; Bộ Tài chính; Bộ Công Thương; Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, các đối tác phát triển, cũng như lãnh đạo các doanh nghiệp và học giả trong nước và quốc tế.
Diễn đàn do Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư (NCIF-MPI) phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) đồng tổ chức, nhằm phân tích, đánh giá quá trình phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19 và các chính sách nhằm duy trì tăng trưởng, phát triển trong năm tới.
Các ý kiến phát biểu tại Diễn đàn có chung nhận định, chính sách linh hoạt và chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 thành công đã mang lại những tiến bộ ấn tượng cho triển vọng kinh tế của Việt Nam trong năm nay. Tuy nhiên, chặng đường phía trước còn nhiều thử thách; có nhiều rủi ro đối với tăng trưởng trong tương lai, chủ yếu liên quan đến các yếu tố bên ngoài.
Năm 2022, kinh tế Việt Nam vượt trội hơn so với các quốc gia khác trong khu vực nhờ vào sự phục hồi chi tiêu của người tiêu dùng, xuất khẩu tăng mạnh trong nhiều quý, và hoạt động du lịch quốc tế dần trở lại. Tăng trưởng GDP quý III/2022 vượt mọi dự báo, ước tăng tới 13,67% so với cùng kỳ năm trước, đưa tăng trưởng GDP của 9 tháng năm 2022 lên 8,83%. Lạm phát cơ bản vẫn được kiểm soát dưới mức mục tiêu đề ra (4%/năm). Tuy nhiên, tăng trưởng toàn cầu chậm lại và rủi ro bất ổn tài chính gia tăng có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng trong 2023 và 2024.
Ông Đặng Xuân Quang, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, thông qua Diễn đàn này, Bộ Kế hoạch Đầu tư và UNDP có thêm nhiều thông tin hữu ích, những đề xuất giải pháp chính sách là cơ sở để bổ sung hoàn thiện hệ thống các giải pháp chính sách phục hồi và phát triển kinh tế của Việt Nam trong thời gian tới.
Theo bà Ramla Khalidi, Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, triển vọng kinh tế Việt Nam tươi sáng nhưng rủi ro đang gia tăng.
Bà Khalidi cho rằng, bằng chứng về sự phục hồi mạnh mẽ là tin đáng mừng sau hai năm gián đoạn kinh tế do đại dịch COVID-19 gây ra. Các gia đình Việt Nam sẽ bước vào năm 2023 với tình hình tài chính tốt hơn so với cùng thời gian năm ngoái. Tuy nhiên, những rủi ro đối với việc tiếp tục phục hồi kinh tế chủ yếu đến từ bên ngoài. Cuộc xung đột Nga-Ukraine, suy thoái kinh tế ở Trung Quốc, lãi suất quốc tế tăng và đồng đô la Mỹ mạnh lên, nguy cơ suy thoái kinh tế ngày càng tăng ở châu Âu có thể ảnh hưởng đến nhu cầu đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam và làm tăng rủi ro bất ổn kinh tế vĩ mô. Các nhà hoạch định chính sách sẽ cần cảnh giác, điều chỉnh chính sách tài khóa và tiền tệ kịp thời với tình hình thay đổi trên toàn cầu.
Theo Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, cũng có những rủi ro đến từ trong nước, đặc biệt trong thị trường ngân hàng và trái phiếu, vốn rất nhạy cảm với những điều kiện thay đổi nhanh chóng trong lĩnh vực bất động sản. Tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu sẽ ngày càng đè nặng lên sản xuất nông nghiệp, sức khỏe của các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi mực nước biển dâng, lũ lụt, hạn hán và bão lớn.
Tại Diễn đàn, ông Francois Painchaud, Trưởng Đại diện của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) tại Việt Nam và Lào, đã trình bày Báo cáo "Triển vọng kinh tế toàn cầu: Chèo lái trong những cơn gió nghịch". Ông cho biết, với mức tăng trưởng mạnh cho đến tháng 9, IMF đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2022 tăng lên từ mức 6 lên 7-7,5%. Tuy nhiên, do nhu cầu bên ngoài chậm lại và điều kiện tài chính thắt chặt hơn, IMF đã hạ dự báo tăng trưởng trong năm 2023 xuống 5,8%. Lạm phát dự kiến sẽ tăng lên trước khi dần trở lại dưới mức 4%.
Theo ông Painchaud, để đối phó với những thách thức này, các chính sách của Việt Nam cần được tính toán, phối hợp và truyền thông một cách cẩn trọng để quản lý những rủi ro tiêu cực và giảm bớt sự đánh đổi chính sách, đặc biệt là sự đánh đổi giữa tăng trưởng và lạm phát.
Trong bối cảnh hiện nay, chính sách tiền tệ cần tập trung vào ổn định giá cả. Nên cân nhắc vị thế chính sách tiền tệ thắt chặt hơn nếu áp lực lạm phát gia tăng. Bảo vệ sự ổn định tài chính vẫn nên là ưu tiên hàng đầu. Mặc dù chất lượng tài sản ngân hàng đã được cải thiện kể từ cuối năm 2021, rủi ro tiêu cực đối với tăng trưởng tăng lên, căng thẳng trên thị trường bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp, điều kiện thanh khoản ngân hàng thắt chặt hơn và lãi suất cao đòi hòi phải giám sát chặt chẽ rủi ro ổn định tài chính. Các chính sách tài khóa cần linh hoạt và nhắm trúng đối tượng hơn nếu áp lực lạm phát tăng lên.
Tiến sĩ Trần Toàn Thắng, Trưởng Ban Kinh tế ngành và Doanh nghiệp, Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia, đại diện nhóm nghiên cứu trình bày Báo cáo "Cập nhật Triển vọng Kinh tế Việt Nam", cho biết, sự phục hồi của nền kinh tế trong năm 2023 sẽ tiếp tục được hưởng lợi từ việc thực hiện Chương trình phục hồi kinh tế 2022-2023. Dự báo Việt Nam vẫn sẽ cố gắng duy trì mục tiêu ổn định lãi suất và tỷ giá, giữ mặt bằng lãi suất ở mức thấp để hỗ trợ tăng trưởng.
Theo ông Trần Toàn Thắng, kinh tế Việt Nam năm 2023 đi theo kịch bản nào phụ thuộc vào nhiều yếu tố: diễn biến xung đột Nga - Ukraine, sự phục hồi của kinh tế toàn cầu, đặc biệt là các đối tác kinh tế lớn của Việt Nam, cùng với đó là các nỗ lực thực hiện các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Với các yếu tố tác động như trên, kinh tế Việt Nam năm 2023 có thể diễn ra theo hai kịch bản. Kịch bản 1, tăng trưởng kinh tế có thể chỉ ở mức 6-6,2% nếu các yếu tố rủi ro lấn át xu hướng phục hồi đã thiết lập trong năm 2022. Kịch bản 2, khả quan hơn, tăng trưởng kinh tế có thể đạt mức 6,5 - 6,7% trong điều kiện quá trình phục hồi diễn ra thuận lợi hơn, các tác động từ bối cảnh quốc tế không quá lớn.
Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia và UNDP tổ chức Diễn đàn nhịp đập kinh tế lần đầu tiên vào năm 2021 nhằm kết nối các quan chức chính phủ, các tổ chức học thuật, cộng đồng doanh nghiệp và người dân tham gia vào các cuộc thảo luận toàn diện về các vấn đề kinh tế, chính sách phát triển kinh tế - xã hội. Diễn đàn lần thứ nhất tập trung vào chủ đề: "Tài chính cho phục hồi và phát triển bền vững" nhằm hỗ trợ nỗ lực đẩy nhanh quá trình phục hồi sau đại dịch COVID-19 của Việt Nam trong ngắn hạn và đảm bảo tăng trưởng kinh tế bao trùm và bền vững trong dài hạn./.
