Giải thưởng Sách Quốc gia hướng tới việc thúc đẩy các xu hướng mới trong ngành xuất bản, những định dạng sách giúp độc giả dễ dàng tiếp cận thông tin và phù hợp với nhịp sống hiện đại
Qua sáu lần tổ chức, đến nay Giải thưởng Sách Quốc gia đã trở thành một sự kiện văn hóa nổi bật thu hút sự chú ý của đông đảo dư luận xã hội, có sức lan tỏa mạnh mẽ, được lãnh đạo Đảng, Nhà nước đánh giá cao. Thông qua Giải thưởng góp phần quan trọng đưa sách đến được với bạn đọc, lan tỏa và nhân lên những giá trị tri thức, những giá trị văn hóa trong đời sống xã hội, nâng tầm giá trị cho mỗi cuốn sách đoạt giải tương xứng với sự kỳ vọng của đông đảo bạn đọc; trở thành tài sản tinh thần quý giá trong mỗi gia đình và đất nước.
Năm nay, Lễ trao Giải thưởng sách Quốc gia lần thứ 7 sẽ được tổ chức vào tối 29/11, với nhiều điểm mới về cơ cấu giải thưởng và hình thức tổ chức.
* Tương xứng với kỳ vọng của bạn đọc
Ở mùa giải thứ VII, Giải thưởng sách quốc gia đã lựa chọn ra 58 bộ/cuốn sách đoạt 59 giải thưởng gồm: 3 giải A, 10 giải B, 21 giải C, 21 giải Khuyến khích, 4 giải Sách được bạn đọc yêu thích (có 1 cuốn sách đạt 2 hạng mục giải thưởng). Các hạng mục được Hội đồng chung khảo lựa chọn để trao giải thuộc sáu lĩnh vực: Chính trị - kinh tế; Khoa học xã hội và nhân văn; Khoa học tự nhiên và công nghệ; Văn hóa, văn học và nghệ thuật; Thiếu nhi; Sách được bạn đọc yêu thích.
Để lựa chọn ra các bộ sách trao giải là quá trình làm việc công phu, khoa học, thể hiện sự trăn trở của hội đồng chấm giải lẫn đơn vị tổ chức. Giải thưởng sách quốc gia lần thứ VII tiếp tục mời 81 chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý có đủ tiêu chuẩn, điều kiện tham gia chấm giải, trong đó hầu hết là các nhà văn, chuyên gia khoa học đầu ngành, có uy tín, giàu kinh nghiệm trong công tác chấm các giải thưởng, phù hợp với chuyên ngành sách tại các Tiểu ban sơ khảo và Hội đồng chung khảo.
Từ kết quả chấm của Hội đồng sơ khảo và Hội đồng chung khảo, Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia đã nghiên cứu kỹ hồ sơ chấm giải, văn bản phản biện các tác phẩm được đề cử giải A, nghe Hội đồng chung khảo, Hội đồng sơ khảo giải trình những thắc mắc về một số tác phẩm được đề cử, các thành viên Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia đã thảo luận, bỏ phiếu bầu chọn các tác phẩm đạt giải thưởng. Các thành viên Hội đồng sơ khảo, Hội đồng chung khảo, Hội đồng Giải thưởng sách quốc gia đã làm việc công tâm, nghiêm túc, khách quan, chấm sách tham dự theo đúng điều lệ, quy chế của giải. Các tác phẩm được đề xuất xét trao giải đều bảo đảm chất lượng nội dung, hình thức. Trong những tiêu chí xét giải, hội đồng giải thưởng còn xem xét sách ở tính xây dựng, tính cập nhật, mới mẻ và có khả năng đại diện cho sự phát triển của xuất bản nước nhà.
Đối với các tác phẩm đoạt giải A, Hội đồng Giải thưởng không chỉ nhìn vào tính lan tỏa trước mắt mà còn ở những giá trị lâu dài. Ba tác phẩm đoạt giải A đều thuộc về các tác giả trong nước; mỗi cuốn sách đại diện cho một lĩnh vực riêng. Điều này phản ánh sự đa dạng của các đề tài.
Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII chứng kiến sự tăng mạnh về số lượng và chất lượng tác phẩm. Có 51/57 nhà xuất bản có sách tham dự giải. Tổng số có 372 tên/bộ sách, bao gồm 455 cuốn sách (nhiều hơn 60 tên/bộ sách, 20 cuốn sách so với Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VI). Những cuốn sách dự giải phản ánh đa dạng các vấn đề thời sự, từ chuyển đổi số, cách mạng công nghiệp 4.0 đến các chủ đề văn hóa, lịch sử, giải trí...
* Thúc đẩy xu hướng mới trong ngành xuất bản
Giải thưởng cũng hướng tới sự gần gũi với bạn đọc, thị trường sách và có sức lan tỏa cao. Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) Nguyễn Nguyên cho biết: Các tác phẩm được trao giải trước đây nhiều cuốn mang tính hàn lâm, xa lạ với công chúng; một số cuốn là sách đặt hàng, không đưa ra thị trường. Việc bổ sung thêm hạng mục Sách được bạn đọc yêu thích vào Giải thưởng năm nay đã mở ra cơ hội để độc giả tham gia ủng hộ cuốn sách mình yêu thích giành giải.
Giải thưởng không phân cho mảng cụ thể nào mà có thể dành cho tác phẩm thuộc bất cứ dòng sách nào trong 5 mảng sách mà Giải thưởng Sách Quốc gia trao gồm: sách chính trị, kinh tế; sách khoa học tự nhiên và công nghệ; sách khoa học xã hội và nhân văn, văn hóa; sách văn học và nghệ thuật; sách thiếu nhi. Có 4 đề cử tại hạng mục này, đó là: "Chuyện con mèo dạy hải âu bay" của Luis Sepúlveda - Phương Huyền dịch; "Mùa hè không tên" của Nguyễn Nhật Ánh, "Người thầy" của cố Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh; "Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu" của Rosie Nguyễn.
Với ngành xuất bản, nhiệm vụ không chỉ là tôn vinh, truyền bá văn hóa, bản sắc dân tộc, còn tiếp nhận tinh hoa văn hóa nhân loại, hội nhập thế giới. Giải thưởng Sách Quốc gia bắt kịp xu hướng xuất bản thế giới nhưng cũng tôn vinh, ghi nhận những cống hiến của tác giả trong nước.
Kế thừa thành tựu từ hơn 10 lần tổ chức Giải thưởng sách Việt Nam và 6 mùa Giải thưởng sách quốc gia, ở chặng đường tiếp theo, Giải thưởng không ngừng đặt ra những mục tiêu mới, nhằm bắt kịp xu hướng hiện đại, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của độc giả. Phó Chủ tịch chuyên trách Hội Xuất bản Việt Nam Đỗ Quang Dũng nêu rõ: Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Giải thưởng là tiếp tục nâng cao chất lượng sách dự giải, tôn vinh tác giả, tác phẩm trong nước, đồng thời tiếp tục nhấn mạnh đến tiếp thu, truyền bá tinh hoa văn hóa, tri thức thế giới. Để làm được điều này, hội đồng chú trọng thu hút sự tham gia của nhiều nhà xuất bản và tác giả trong nước lẫn quốc tế, tạo ra một sân chơi đa dạng, toàn diện hơn.
Giải thưởng Sách Quốc gia cũng hướng tới việc thúc đẩy các xu hướng mới trong ngành xuất bản, những định dạng sách giúp độc giả dễ dàng tiếp cận thông tin và phù hợp với nhịp sống hiện đại; trong đó không thể không nhắc tới dòng sách tinh gọn, sách tóm lược là xu hướng trên thế giới./.
