Theo nhận định bước đầu của Tổ công tác 218, việc xuất hiện bụi than có thể phát sinh từ các kho chứa than bán hở (chưa có mái che kín hoàn toàn), từ các hoạt động bốc dỡ than từ tàu tại cảng nhập than, hoạt động tại kho than,...
Ngày 16/9, Đoàn giám sát của Quốc hội do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy làm Trưởng đoàn đã làm việc với UBND tỉnh Lâm Đồng về công tác bảo vệ môi trường tại nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân; giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân.
Đoàn đã giám sát thực tế các điểm: Bãi thải xỉ của nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân; dây chuyền phân tách tro xỉ của Công ty Cổ phần Sông Đà Cao Cường; cảng nhập than tại nhà máy nhiệt điện, kho than, khu dân cư sống gần Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân…
Tại buổi làm việc, UBND tỉnh Lâm Đồng kiến nghị Đoàn giám sát đề xuất Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các đơn vị liên quan nghiên cứu, đánh giá, đề xuất việc điều chỉnh quy hoạch Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân; trong đó xem xét việc thực hiện phương án di dời dân ở gần nhà máy. Tập đoàn Điện lực Việt Nam, chủ đầu tư các nhà máy nhiệt điện nghiên cứu lắp đặt 1 trạm quan trắc tự động đối với môi trường không khí xung quanh tại khu vực nhà dân thôn Vĩnh Phúc, xã Vĩnh Hảo (giáp Trung tâm) và kết nối, truyền dữ liệu về Sở Nông Nghiệp và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường để theo dõi, kiểm soát bụi, tiếng ồn và môi trường không khí tại khu vực.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy ghi nhận kết quả bảo vệ môi trường, kiểm soát ô nhiễm môi trường về nước thải, khói bụi, bãi xỉ… ở Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân thời gian qua. Các nhà máy nhiệt điện tại Trung tâm là những nhà máy quan trọng của chiến lược đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, nhất là khu vực phía Nam; góp phần tạo việc làm và đóng góp cho ngân sách địa phương. Ông cũng nhìn nhận trong quá trình hoạt động, các nhà máy nhiệt điện còn tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, tác động đến cuộc sống người dân địa phương xung quanh. Việc xuất hiện bụi, bụi than (vào thời điểm khi gió mùa Đông Bắc) phát tán vào khu vực nhà dân giáp Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân cần kiểm soát chặt chẽ. Các đơn vị cần phối hợp có giải pháp xử lý triệt để những vụ việc còn tồn tại về môi trường, ảnh hưởng cuộc sống người dân, vấn đề tiêu thụ tro xỉ…; gắn trách nhiệm bảo vệ môi trường cho từng đơn vị cụ thể.
Về một số vướng mắc, kiến nghị của các đơn vị, doanh nghiệp và của tỉnh, Đoàn giám sát ghi nhận và sẽ tổng hợp đầy đủ để có báo cáo Trung ương xem xét giải quyết.
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân, xã Vĩnh Hảo, hiện có 4 nhà máy nhiệt điện (Vĩnh Tân 1, 2, 4 và 4 mở rộng) đã đi vào vận hành thương mại với 7 tổ máy, tổng công suất phát điện 4.284 MW. Đến nay, chủ đầu tư các nhà máy nhiệt điện đã thực hiện các thủ tục hồ sơ đề nghị cấp giấy phép môi trường theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, được Bộ Nông nghiệp và Môi trường cấp giấy phép môi trường cho 4 nhà máy nhiệt điện tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân.
Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân được quy hoạch có 3 bãi xỉ với tổng diện tích khoảng 156 ha. Đến nay, có 2 bãi xỉ đã đầu tư, đang vận hành chôn lấp tro, xỉ. Riêng nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 3 quy hoạch bãi xỉ khoảng 59 ha, hiện chưa triển khai xây dựng và chôn lấp.
Các nhà máy nhiệt điện đang đẩy mạnh tiêu thụ tro, xỉ theo Đề án tiêu thụ tro, xỉ đã phê duyệt; tro, xỉ được hợp chuẩn, hợp quy theo quy định của Bộ Xây dựng và được làm phụ gia, cấu kiện bê tông, vật liệu xây dựng,… Bên cạnh đó, các nhà máy nhiệt điện đã ký kết các hợp đồng với tổ chức có nhu cầu tiêu thụ tro, xỉ trung bình trên 70%, nên hoạt động vận chuyển tro, xỉ đến bãi xỉ để chôn lấp giảm đáng kể.
Theo Tổ công tác 218 (do UBND tỉnh Bình Thuận cũ thành lập để thực hiện giám sát môi trường tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân), qua theo dõi vẫn còn xuất hiện tình trạng bụi, bụi than (bụi có màu đen) phát tán vào nhà các hộ dân sống gần khu vực giáp ranh Trung tâm, nhất là vào thời điểm khi gió mùa Đông Bắc (từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau), khu vực thường có gió giật mạnh, xoáy.
Theo nhận định bước đầu của Tổ công tác 218, việc xuất hiện bụi than có thể phát sinh từ các kho chứa than bán hở (chưa có mái che kín hoàn toàn), từ các hoạt động bốc dỡ than từ tàu tại cảng nhập than, hoạt động tại kho than,...; tiếng ồn, mùi khét có thể từ hoạt động, vận hành của máy móc, thiết bị sản xuất điện…/.
