Điện Biên đã triển khai đồng bộ nhiều chương trình, chính sách dành cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, hướng đến mục tiêu không chỉ cải thiện cơ sở hạ tầng mà còn nâng cao đời sống kinh tế cho người dân.
Điện Biên là tỉnh vùng cao, biên giới với 19 dân tộc cùng chung sống, tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số chiếm 99,17% trên tổng số hộ nghèo toàn tỉnh. Trong những năm qua, tỉnh Điện Biên đã triển khai đồng bộ nhiều chương trình, chính sách dành cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, hướng đến mục tiêu không chỉ cải thiện cơ sở hạ tầng mà còn nâng cao đời sống kinh tế cho người dân. Các chính sách hỗ trợ được thực hiện đa dạng, từ việc cung cấp cây con giống, hỗ trợ vốn vay ưu đãi, đến tập huấn kỹ thuật sản xuất và phát triển mô hình kinh tế hàng hóa. Qua đó, đồng bào dân tộc thiểu số từng bước thay đổi cách nghĩ, cách làm, chủ động tìm hướng phát triển bền vững, góp phần giảm nghèo và ổn định cuộc sống lâu dài.
Anh Lò Văn Huấn ở bản Phiêng Vai, xã Nậm Kè là ví dụ tiêu biểu về sự đổi thay nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Gia đình anh có nhiều năm gắn bó với cây cam, song do sử dụng giống bản địa và thiếu kỹ thuật chăm sóc nên vườn cam chỉ cho quả ngọt được trong 2–3 năm đầu thu hoạch, những năm sau cây bắt đầu cằn cỗi, sâu bệnh nhiều, chất lượng quả giảm, thậm chí có những cây không còn cho quả. Nhận thấy hạn chế đó, từ năm 2017, anh Huấn đã tham gia mô hình trồng cam Vinh do địa phương triển khai đã đem lại hiểu quả, chuyển biến rõ rệt so với diện tích cam gia đình tự trồng những năm trước.
Anh Huấn kể lại, ngày trước, mỗi mùa thu hoạch gia đình anh vừa mừng vừa lo. Mừng vì có chút thu nhập, nhưng buồn vì cây yếu dần, quả không ngon, có năm hầu như mất trắng. Từ khi được tham gia mô hình trồng cam Vinh, gia đình được hỗ trợ giống mới, được cán bộ khuyến nông hướng dẫn cách chăm sóc, cắt tỉa cành, phòng trừ sâu bệnh đúng quy trình. Nhờ vậy, vườn cam phát triển tốt hơn hẳn, quả nhiều, đẹp mã và ngọt hơn. Không chỉ có cam, anh còn trồng thêm bưởi, mít và một số loại cây ăn quả khác để đa dạng nguồn thu. Tuy nhiên, để phát triển bền vững và mở rộng quy mô, anh mong Nhà nước tiếp tục hỗ trợ vốn, đồng thời tổ chức nhiều lớp tập huấn nâng cao tay nghề, giúp chúng các hộ dân tự tin sản xuất theo hướng hàng hóa.
Không chỉ có các mô hình trồng cây ăn quả, nhiều hộ dân đã tìm ra hướng đi mới từ chăn nuôi. Gia đình chị Tao Thị Hiểng ở bản Mường Toong 3, xã Mường Toong là một ví dụ điển hình. Trước đây, gia đình chị dù có đất nhưng chưa biết cách tận dụng để tạo thu nhập, chủ yếu làm ruộng một vụ và làm nương nên kinh tế gặp nhiều khó khăn. Trước những khó khăn đó, chính quyền địa phương và Hội Phụ nữ đã hỗ trợ gia đình chị Hiểng 500 con gà giống và thức ăn. Gia đình chị được hướng dẫn cách chăm sóc đàn gà theo từng giai đoạn phát triển. Nhờ đó, chị Hiểng đã nắm bắt được kỹ thuật và tự chủ trong việc chăn nuôi.
Chị Hiểng chia sẻ: Ngày trước, chị từng nghĩ chỉ cần vài con gà là đủ, nhưng không ngờ để nuôi hiệu quả phải đầu tư khá nhiều, từ giống tốt, thức ăn đến kỹ thuật chăm sóc, phòng bệnh. May mắn là chính quyền địa phương cùng Hội Phụ nữ đã hỗ trợ gia đình chị 500 con gà giống, thức ăn và hướng dẫn cách chăm sóc theo từng giai đoạn. Lúc đầu, chị chỉ dám nuôi ít, nhưng sau vài lứa thành công, chị mạnh dạn mở rộng chuồng trại, đầu tư thêm và chủ động hơn trong sản xuất. Đến nay, kinh tế gia đình đã ổn định, không còn cảnh thiếu thốn như trước, và quan trọng hơn là chị đã tự tin hơn trong cách nghĩ, cách làm ăn.
Ông Thào A Dế, Bí thư Đảng ủy xã Mường Toong cho biết, địa phương đã triển khai đồng bộ nhiều chính sách, không chỉ hỗ trợ vốn và giống cây con mà còn chú trọng tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn người dân từng khâu sản xuất. Nhờ vậy, bà con đã chủ động hơn, biết áp dụng kiến thức vào thực tế và từng bước chuyển từ sản xuất tự cung sang kinh tế hàng hóa.
Nhiều năm qua, Điện Biên đã triển khai đồng bộ các chương trình lớn như Chương trình 135, 30A của Chính phủ, Đề án 79 và Chương trình xây dựng nông thôn mới. Những chương trình này đã giúp người dân các xã vùng cao, biên giới tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, xây dựng mô hình sản xuất phù hợp, từ đó từng bước hình thành tư duy làm kinh tế hàng hóa, thay đổi cách sản xuất nhỏ lẻ, tự cung tự cấp như trước đây.
Giai đoạn 2021 – 2025, tỉnh Điện Biên được bố trí kinh phí thực hiện 10 dự án và 12 tiểu dự án thành phần thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tổng số vốn được bố trí thực hiện cho Chương trình giai đoạn 2021-2025 hơn 4.300 tỷ đồng.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên Lò Văn Cương, việc triển khai thực hiện chương trình đã tác động tích cực đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đặc biệt là các xã, thôn đặc biệt khó khăn trên địa bàn; thông qua nguồn lực đầu tư của Chương trình đã làm thay đổi diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số, các công trình kết cấu hạ tầng xã hội, hạ tầng kinh tế - kỹ thuật tiếp tục được quan tâm đầu tư; đời sống, điều kiện tiếp cận các dịch vụ cơ bản xã hội, thu nhập của người dân ngày càng được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm qua các năm.
Các dự án, nội dung sử dụng vốn đầu tư, điển hình là các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng điện, đường, trường, trạm, công trình văn hóa, bố trí ổn định dân cư... mang lại hiệu quả và tính bền vững lâu dài, góp phần phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Bên cạnh đó, các nội dung, dự án hỗ trợ bằng nguồn vốn sự nghiệp đã tác động tích cực tới sự phát triển kinh tế, xã hội và đời sống của người dân như: tạo việc làm, nâng cao thu nhập, góp phần xóa đói, giảm nghèo bền vững, thúc đẩy công bằng xã hội, bình đẳng, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn toàn tỉnh.
Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng công tác giảm nghèo ở các xã vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh Điện Biên vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là trong việc thay đổi tập quán sản xuất cũ, còn manh mún và thiếu liên kết. Do đó, cùng với việc triển khai hiệu quả các nguồn lực hỗ trợ từ Nhà nước và địa phương, việc nâng cao nhận thức và tư duy làm kinh tế của người dân được xác định là yếu tố then chốt, mở ra cơ hội để các hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số chủ động thoát nghèo, từng bước vươn lên phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững./.
