Hệ sinh thái y tế đa tầng - đa cực - đa trung tâm tại Thành phố Hồ Chí Minh: Ngày càng gần dân
Mỗi khu vực được định hướng hình thành các hạt nhân y tế đủ năng lực chuyên môn, liên thông chặt chẽ với hệ thống chung, phát huy hiệu quả tổng thể của toàn mạng lưới.
Năm 2025 đánh dấu bước chuyển quan trọng khi Thành phố Hồ Chí Minh phát triển với quy mô siêu đô thị hơn 14 triệu dân sau hợp nhất. Trong bối cảnh đó, những thay đổi mạnh mẽ về tổ chức hệ thống, đầu tư hạ tầng, phát triển chuyên sâu và chuyển đổi số đã giúp ngành Y tế tạo nên nhiều dấu ấn nổi bật, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân. Đây cũng là tiền đề để Thành phố có quy mô lớn nhất cả nước vươn lên mạnh mẽ trở thành trung tâm chăm sóc sức khỏe hàng đầu khu vực ASEAN.
*Đưa bác sĩ đến gần hơn với người dân vùng xa
Những ngày cuối năm 2025, Trung tâm Y tế Quân dân y đặc khu Côn Đảo liên tiếp tiếp nhận và xử trí thành công các trường hợp cấp cứu ngoại khoa nặng cho người dân và khách du lịch, trong đó có những ca bệnh đe dọa trực tiếp đến tính mạng, khả năng bảo tồn chức năng của người bệnh.
Cụ thể, đêm 26/12, Trung tâm Y tế Quân dân y đặc khu Côn Đảo tiếp nhận du khách nam bị tai nạn trên thuyền, chấn thương nặng cẳng chân trái kèm nguy cơ chèn ép khoang và tổn thương mạch máu, đe dọa khả năng bảo tồn chi. Với sự có mặt của bác sĩ chuyên khoa thường trực tại đảo, ê-kíp đã nhanh chóng hội chẩn và phẫu thuật cấp cứu ngay trong đêm. Tiếp đó, ngày 29/12, Trung tâm Y tế Quân dân y đặc khu Côn Đảo tiếp nhận một du khách bị viêm túi mật cấp do sỏi kẹt cổ, kèm thoát vị rốn, trên nền tiền căn nhiều cơn đau quặn mật. Sau thăm khám và đánh giá, ê-kíp với bác sĩ chuyên khoa ngoại đang luân phiên công tác tại đây đã quyết định phẫu thuật nội soi kịp thời. Trong mổ ghi nhận túi mật căng to, thành dày, sỏi kẹt cổ túi mật (hội chứng Mirizzi). Các bác sĩ đã cắt túi mật an toàn, kiểm tra cầm máu kỹ lưỡng và phục hồi thoát vị rốn. Ca mổ diễn ra thuận lợi, bệnh nhân ổn định sau phẫu thuật.
Trước đó, từ tháng 9/2025, Chương trình luân phiên bác sĩ chuyên khoa từ các bệnh viện đầu ngành của Thành phố đến với đặc khu Côn Đảo chính thức triển khai. Các bác sĩ mang theo quy trình chuyên môn - kỹ thuật, kinh nghiệm xử trí nơi mình công tác đến trực tiếp tham gia khám, điều trị và cấp cứu chuyên khoa tại Trung tâm Y tế Quân dân y đặc khu Côn Đảo.
Sau gần 5 tháng triển khai, hàng nghìn lượt người dân tại Côn Đảo được khám, điều trị và cấp cứu chuyên khoa ngay tại chỗ, trong đó nhiều ca bệnh phức tạp trước đây buộc phải chuyển về đất liền như: phẫu thuật chấn thương đa tạng, nội soi cấp cứu viêm ruột thừa, cắt u buồng trứng, bóc u xơ tử cung, phẫu thuật kết hợp xương chày, điều trị đột quỵ…
“Chương trình là minh chứng sinh động cho tư duy phát triển hệ thống y tế đa cực – đa trung tâm: mở rộng không chỉ về không gian cung ứng dịch vụ, mà còn lan tỏa trách nhiệm xã hội, bảo đảm người dân ở nơi xa nhất vẫn được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng và kịp thời, không để ai bị bỏ lại phía sau”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh khẳng định.
Ngay sau đó, tháng 11/2025, người dân Cần Giờ cũng được khám chữa bệnh với chuyên môn chất lượng cao ngay tại Bệnh viện Từ Dũ cơ sở 2 - mô hình bệnh viện đa khoa liên kết chính thức đi vào hoạt động, với sự phối hợp tham gia của 8 bệnh viện tuyến Thành phố trên địa bàn đặt tại Trung tâm Y tế Cần Giờ. Chỉ sau hơn một tháng vận hành, Bệnh viện Từ Dũ cơ sở 2 tiếp nhận hơn 5.000 lượt khám ngoại trú, triển khai đồng bộ nhiều chuyên khoa và thực hiện an toàn các ca phẫu thuật, cấp cứu và sản khoa ngay tại địa phương. Nhiều trường hợp cấp cứu và phẫu thuật trước đây buộc phải chuyển tuyến xa nay đã được xử trí kịp thời tại Cần Giờ, giúp người dân giảm đáng kể thời gian, chi phí và rủi ro di chuyển. Số ca chuyển viện giảm rõ rệt, thể hiện hiệu quả thực chất của mô hình bệnh viện tuyến cuối mở cơ sở 2 phục vụ người dân vùng xa.
*Hình thành hệ sinh thái đa tầng – đa cực – đa trung tâm
Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh thông tin, sau khi hợp nhất hệ thống y tế tỉnh Bình Dương và tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ), ngành Y tế Thành phố Hồ Chí Minh chính thức vận hành trên không gian siêu đô thị với quy mô hơn 14 triệu dân, trở thành hệ thống y tế có quy mô lớn nhất cả nước. Sự mở rộng đồng thời về địa giới hành chính, quy mô dân số và nhu cầu chăm sóc sức khỏe đã đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đổi mới căn bản mô hình tổ chức, quản lý và cung ứng dịch vụ y tế, phù hợp với bối cảnh phát triển mới của Thành phố.
Ngành Y tế Thành phố đã chủ động chuyển hướng phát triển theo mô hình hệ sinh thái y tế đa tầng – đa cực – đa trung tâm nhằm bảo đảm phân bổ nguồn lực hợp lý, tăng cường năng lực bao phủ và nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của người dân trên toàn địa bàn. Trong đó, mỗi khu vực được định hướng hình thành các hạt nhân y tế đủ năng lực chuyên môn, liên thông chặt chẽ với hệ thống chung, phát huy hiệu quả tổng thể của toàn mạng lưới.
Năm 2025, Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh triển khai nhiều giải pháp đồng bộ như phát triển cơ sở 2 của các bệnh viện tuyến cuối tại các khu vực xa trung tâm; tăng cường luân phiên bác sĩ và hỗ trợ chuyên môn liên vùng; mở rộng mạng lưới trạm cấp cứu vệ tinh, bảo đảm kết nối liên thông giữa ba khu vực; đẩy mạnh chuyển giao kỹ thuật giữa các bệnh viện chuyên sâu và bệnh viện cấp cơ bản. Các giải pháp này đã góp phần rút ngắn thời gian tiếp cận dịch vụ y tế của người dân, giảm tải cho tuyến cuối, đồng thời nâng cao hiệu quả vận hành và tính bền vững của toàn hệ thống y tế Thành phố.
Không chỉ mở rộng mạng lưới rộng khắp, các bệnh viện tuyến cuối trên địa bàn Thành phố đã không ngừng phát triển kỹ thuật chuyên sâu, từng bước nâng tầm chất lượng chuyên môn và khẳng định vị thế trung tâm kỹ thuật cao. Trong đó, có thể kể đến các dấu ấn kỹ thuật chuyên sâu như thông tim can thiệp bào thai - kỹ thuật y khoa đỉnh cao, chỉ được triển khai tại một số trung tâm hàng đầu trên thế giới và là bước tiến quan trọng của y học bào thai Việt Nam do các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 1 và Bệnh viện Từ Dũ triển khai. Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Bình Dương cũng ghi dấu ấn với việc xử trí thành công trường hợp bàn tay đứt lìa hoàn toàn bằng kỹ thuật ghép tạm bàn tay vào chân để duy trì tưới máu, sau đó nối trở lại cánh tay trong điều kiện mô – mạch ổn định. Đây là kỹ thuật vi phẫu tạo hình chuyên sâu phức tạp, đòi hỏi sự chính xác cao và phối hợp chặt chẽ của nhiều chuyên khoa….
Thành phố cũng đưa vào hoạt động nhiều công trình y tế trọng điểm có quy mô lớn, ý nghĩa chiến lược. Nổi bật là việc đưa vào hoạt động cơ sở mới của 3 bệnh viện cửa ngõ gồm Bệnh viện Đa khoa Khu vực Thủ Đức, Bệnh viện Đa khoa Khu vực Củ Chi và Bệnh viện Đa khoa Khu vực Hóc Môn. Đây được xem là bước ngoặt quan trọng trong chiến lược phát triển hệ thống y tế theo hướng đa cực, góp phần giảm tải cho các bệnh viện tuyến cuối khu vực trung tâm, nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao cho người dân tại khu vực cửa ngõ Thành phố. Bên cạnh đó, Cơ sở 2 Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch tại Cụm Y tế chuyên sâu Tân Kiên cũng được đưa vào vận hành, đặt nền móng cho mô hình “Campus y tế” hiện đại đầu tiên của cả nước, gắn kết đào tạo – nghiên cứu – thực hành – chăm sóc người bệnh.
Các công trình y tế trọng điểm thể hiện rõ quyết tâm đầu tư mạnh mẽ của Thành phố cho sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân, là minh chứng cho cam kết nhất quán trong đầu tư y tế hiện đại, bền vững, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của siêu đô thị, từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Thành phố trở thành trung tâm chăm sóc sức khỏe chất lượng cao của khu vực ASEAN./.
