Từ nông sản chủ lực, vải thiều đang dần trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, góp phần quảng bá hình ảnh vùng đất trung du trù phú, thân thiện.
Vải thiều chín rộ đang nhuộm đỏ các triền đồi ở Bắc Giang – thủ phủ vải thiều của cả nước. Tại các vùng trọng điểm như Lục Ngạn, Tân Yên, thị xã Chũ, không khí thu hoạch và du lịch diễn ra sôi động. Từng chùm vải đỏ au phủ kín tán cây, tạo nên cảnh quan đặc trưng của mùa quả ngọt. Không chỉ là sản phẩm nông nghiệp chủ lực, vải thiều đang từng bước được “nâng tầm” thành sản phẩm du lịch độc đáo, góp phần định vị thương hiệu mùa hè của vùng trung du.
Là vùng vải chín sớm nhất tỉnh, Tân Yên được ví như “cánh cửa mùa hè” của du lịch vải thiều Bắc Giang. Từ giữa tháng 5, các xã trọng điểm như Phúc Hòa, Cao Thượng, Tân Trung, Hợp Đức đã nhộn nhịp bước vào vụ thu hoạch. Những chùm vải đỏ au xen giữa màu lá xanh tạo nên khung cảnh trù phú, hấp dẫn đông đảo du khách đến tham quan, trải nghiệm.
Huyện Tân Uyên hiện có khoảng 1.300 ha vải, sản lượng trung bình 15.000 tấn/năm, phần lớn canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP. Bên cạnh việc áp dụng quy trình sản xuất nghiêm ngặt, nhiều hộ dân đã mở vườn phục vụ du lịch, tổ chức hoạt động hái vải, thưởng thức quả tại chỗ, góp phần nâng cao giá trị nông sản.
Ông Trần Đức Hanh, hộ trồng vải tại thôn Thái Hòa, xã Phúc Hòa chia sẻ: Sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP với 65 tiêu chí giúp nâng cao chất lượng quả vải, vươn ra thị trường thế giới, đồng thời bảo vệ môi trường sinh thái. Những vườn vải đẹp, sạch cũng thu hút nhiều khách du lịch, tăng thêm thu nhập cho người dân.
Ông Hanh cho biết thêm: Ngay từ đầu vụ, gia đình ông đã chủ động dọn vườn, lắp mái che, đặt biển chỉ dẫn và bố trí khu vực đón khách. Du lịch nông nghiệp không chỉ quảng bá thương hiệu vải thiều Tân Yên mà còn mở ra cơ hội kinh tế mới. Năm nay, nhiều đoàn khách quay lại, thậm chí có cả người nước ngoài đến tìm hiểu mô hình canh tác.
Không chỉ người dân, du khách cũng có những ấn tượng đặc biệt khi ghé thăm vùng vải chín sớm. Lần đầu đến đây, chị Nguyễn Ngọc Anh (Hà Nội) bày tỏ sự thích thú khi được tận tay hái và thưởng thức vải tại vườn: “Tôi bất ngờ khi biết quả vải ở đây được trồng theo quy trình nghiêm ngặt, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Nếu được quảng bá tốt hơn, nơi này sẽ là điểm đến lý tưởng mỗi dịp hè”.
Để khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch, huyện Tân Yên đã phối hợp với các công ty lữ hành xây dựng tour mùa vải sớm, kết hợp tham quan vườn, thưởng thức đặc sản, trải nghiệm hái quả và khám phá các di tích như đền Dành (xã Liên Chung), đình Hả (Tân Trung), chùa Phúc Sơn (Cao Xá)… Huyện cũng chú trọng đào tạo người dân làm du lịch cộng đồng, phát triển các điểm check-in phục vụ du khách. Nhờ cách làm bài bản, hai năm qua, Tân Yên đã đón gần 10.000 lượt khách trong mùa vải, doanh thu từ du lịch đạt khoảng 3 tỷ đồng.
Ông Ngô Quốc Hưng, Chủ tịch UBND huyện Tân Yên khẳng định: Thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục đẩy mạnh quảng bá, khai thác tiềm năng du lịch vùng cây ăn quả kết hợp di tích văn hóa – lịch sử, xây dựng bản đồ số các điểm vườn trải nghiệm, tích hợp cùng tour văn hóa – tâm linh, góp phần phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng gắn với tiêu thụ vải thiều và sản phẩm địa phương.
Nếu Tân Yên mở đầu mùa vải, thì Lục Ngạn và thị xã Chũ là trọng điểm lớn nhất về diện tích, sản lượng và hoạt động du lịch. Trong chính vụ, các xã, phường như Giáp Sơn, Thanh Hải, Hồng Giang, Tân Mộc… tấp nập thu hoạch. Hàng nghìn lượt thương lái và du khách đổ về mỗi ngày, tạo nên bức tranh mùa vụ sôi động giữa miền trung du.
Với hơn 17.500 ha vải, năm nay huyện Lục Ngạn tổ chức chương trình “Vải thiều Lục Ngạn – Tinh hoa trái cây Việt”; thị xã Chũ triển khai chương trình “Chũ mùa vải chín” với tour “Một ngày làm nông dân” thu hút đông đảo du khách. Các doanh nghiệp, hợp tác xã và nhà vườn cùng xây dựng tour, tuyến du lịch trải nghiệm với mục tiêu “đưa chợ về vườn, đưa du khách về nhà”.
Từ đầu vụ, Hợp tác xã Du lịch cộng đồng Garden Việt (phường Thanh Hải, thị xã Chũ) đã tổ chức hàng chục đoàn khách trong nước đến tham quan. Các tour trải nghiệm có giá linh hoạt từ 150.000 – 350.000 đồng/người. Đại diện Hợp tác xã cho biết, tham quan trải nghiệm tại vườn vải, du khách có thể trải nghiệm hoạt động hái vải với sự hướng dẫn của người dân địa phương, thưởng thức những trái vải căng mọng ngay tại vườn; tìm hiểu những câu chuyện về nghề trồng vải, quy trình sản xuất vải hiện nay… Ngoài ra, du khách có thể sử dụng các dịch vụ ăn trưa, cắm trại lều bạt, câu cá, chèo thuyền kayak; thưởng thức ẩm thực rất đặc sắc, có nhiều món ăn ngon đặc trưng theo mùa, theo vùng với hương vị riêng, là đặc sản nổi tiếng như trứng kiến, xôi ba mầu, khau nhục, lợn quay... đáp ứng nhu cầu khám phá đa dạng của du khách.
Đặc biệt, đi trên Quốc lộ 31 đoạn qua Lục Ngạn – Chũ những ngày này, du khách còn được ngắm nhìn con đường vải thiều, chợ vải thiều với “màu áo đỏ” đặc trưng. Hai bên đường, xe vải nối đuôi nhau, điểm cân nhộn nhịp từ sáng sớm. Du khách có thể dừng chân tại các điểm cân vải, chụp ảnh check-in, tìm hiểu cách sơ chế, đóng gói. Không chỉ là tuyến giao thương, con đường này đã trở thành điểm trải nghiệm sống động của mùa hè Bắc Giang.
Chính sự thuận tiện trong di chuyển và trải nghiệm đa dạng đã khiến du lịch mùa vải trở thành lựa chọn của nhiều gia đình. Sau khi con trai hoàn thành kỳ thi vào lớp 10, anh Nguyễn Hoàng (quận Thanh Xuân, Hà Nội) đã đưa cả nhà tới đây để thư giãn và trải nghiệm.
“Không khí nơi đây rất trong lành, cảnh quan yên bình mà lại gần Hà Nội, đi về trong ngày rất tiện. Các con được trực tiếp hái vải, tìm hiểu quy trình sản xuất nông sản sạch, điều mà sách vở không dạy được. Đây là cách thư giãn sau kỳ thi áp lực nhưng cũng là bài học thực tế rất ý nghĩa,” anh Hoàng chia sẻ.
Ông Vũ Văn Thùy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Lục Ngạn cho biết, mỗi mùa vải đến, cả vùng như được khoác áo đỏ. Những năm gần đây, Lục Ngạn đã tổ chức nhiều sự kiện du lịch thành công như “Hương sắc mùa hè”, “Lục Ngạn mùa vải chín”, thu hút hàng trăm nghìn lượt khách tham quan. Năm nay, huyện tiếp tục đẩy mạnh quảng bá, đào tạo nghiệp vụ làm du lịch cho nông dân, lựa chọn các điểm vườn đẹp, sản xuất theo chuẩn VietGAP, GlobalGAP để đưa vào tour trải nghiệm. Các địa phương như Thanh Hải, Giáp Sơn, Hộ Đáp, Tân Mộc, Tân Sơn đang là những địa chỉ được ưu tiên phát triển du lịch cộng đồng.
Mỗi mùa vải đến, Bắc Giang không chỉ đón mùa quả ngọt mà còn đón làn sóng du khách đến trải nghiệm, khám phá. Từ nông sản chủ lực, vải thiều đang dần trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, góp phần quảng bá hình ảnh vùng đất trung du trù phú, thân thiện. Khi trái vải vươn xa, cũng là lúc Bắc Giang thêm một bước trên hành trình phát triển nông nghiệp gắn với du lịch bền vững./.
