Thép ống là loại vật liệu được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành như xây dựng, giao thông, dầu khí, thủy lợi và đặc biệt là trong các dự án điện gió ngoài khơi, lĩnh vực đang có nhu cầu phát triển mạnh tại Việt Nam.
Thép ống là loại vật liệu được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành như xây dựng, giao thông, dầu khí, thủy lợi và đặc biệt là trong các dự án điện gió ngoài khơi, lĩnh vực đang có nhu cầu phát triển mạnh tại Việt Nam. Tuy nhiên, trước đây việc gia công cắt thép ống có đường kính lớn từ 100 đến 1.200 milimét chủ yếu phải thực hiện bằng tay hoặc sử dụng thiết bị nhập khẩu có chi phí cao, khó bảo trì và phụ thuộc vào nguồn cung từ nước ngoài. Từ thực tế các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận thiết bị nhập khẩu, nhóm kỹ sư của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Châu Đà (thành phố Đà Nẵng) đã thực hiện công trình nghiên cứu “Thiết kế, chế tạo, lắp ráp máy cắt thép ống năm trục”. Công trình đã được trao giải Nhì Giải thưởng Sáng tạo Khoa học và Công nghệ Việt Nam năm 2024. Đây là sản phẩm cơ khí đầu tiên trong nước được thiết kế và chế tạo thành công, có khả năng thay thế máy cắt thép ống năm trục nhập khẩu với hiệu quả tương đương nhưng chi phí thấp hơn.
Nhóm kỹ sư của Công ty trách nhiệm hữu hạn Châu Đà do kỹ sư Nguyễn Trần Trung Hiếu làm chủ nhiệm, cùng cộng sự là kỹ sư Tô Tấn Trung Dũng và kỹ sư Trần Hữu Dương đã nghiên cứu, thiết kế và chế tạo thành công máy cắt thép ống điều khiển bằng hệ thống tự động với năm trục chuyển động có khả năng cắt chính xác theo bản vẽ ba chiều với nhiều dạng hình học phức tạp trên ống thép. Sản phẩm được đặt tên là CP5AX.
Điểm nổi bật của sản phẩm là giao diện điều khiển bằng tiếng Việt, dễ vận hành, cấu tạo đơn giản, thuận tiện trong việc bảo dưỡng và sửa chữa. Thiết bị sử dụng linh kiện chủ yếu được sản xuất trong nước, phù hợp với điều kiện khí hậu nóng ẩm tại Việt Nam, giúp tăng tuổi thọ và độ ổn định trong quá trình sử dụng lâu dài.
Sản phẩm này đã được ứng dụng tại một số doanh nghiệp lớn trong nước, trong đó có Công ty cổ phần QH Plus chuyên sản xuất kết cấu kim loại. Nhờ khả năng cắt nhanh, chính xác và đồng đều, máy giúp các doanh nghiệp tăng tốc độ thi công, giảm tỷ lệ sai sót và tiết kiệm chi phí vận hành. Giá thành của thiết bị chỉ bằng khoảng 60% so với máy nhập khẩu nước ngoài. Việc làm chủ công nghệ giúp doanh nghiệp không chỉ tiết giảm chi phí mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh và chủ động trong sản xuất.
Theo kỹ sư Nguyễn Trần Trung Hiếu, quá trình phát triển sản phẩm được nhóm thực hiện trong nhiều năm, với nhiều lần thiết kế, thử nghiệm và điều chỉnh để hoàn thiện. Trong suốt hành trình đó, nhóm luôn trăn trở về việc tiếp cận nguồn lực đầu tư, trang thiết bị nghiên cứu cũng như các chính sách hỗ trợ đổi mới sáng tạo phù hợp với điều kiện của doanh nghiệp khoa học công nghệ trong nước.
Cũng theo kỹ sư Nguyễn Trần Trung Hiếu, thiết bị cắt thép ống năm trục không chỉ có ý nghĩa đối với ngành cơ khí chế tạo, mà còn mở ra khả năng ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như kết cấu xây dựng công nghiệp, sản xuất thiết bị năng lượng tái tạo, đóng tàu, cơ khí nặng và chế tạo kết cấu thép đặc chủng. Ngoài ra, với xu hướng phát triển điện gió ngoài khơi, nhu cầu về các loại trụ thép có kết cấu phức tạp và độ chính xác cao đang gia tăng nhanh chóng. Thiết bị này có thể đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật khắt khe trong quá trình chế tạo các bộ phận chịu lực lớn, đồng thời rút ngắn thời gian sản xuất và giảm thiểu sai số.
Bên cạnh đó, máy cắt thép ống năm trục còn có thể tùy chỉnh để phục vụ các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong lĩnh vực cơ khí dân dụng, giúp các cơ sở này chuyển đổi mô hình sản xuất từ thủ công sang bán tự động, tăng tính cạnh tranh trên thị trường nội địa. Khả năng tích hợp phần mềm điều khiển thông minh trong các phiên bản nâng cấp của thiết bị cũng tạo điều kiện cho việc ứng dụng vào chuỗi sản xuất số hóa, phù hợp với xu thế phát triển tại Việt Nam.
Kỹ sư Nguyễn Trần Trung Hiếu cho rằng, việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia sẽ tạo nên môi trường chính sách cởi mở, thống nhất và thực chất hơn; giúp các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ có thêm điều kiện thuận lợi để tiếp cận nguồn lực nghiên cứu, đầu tư phát triển sản phẩm, thúc đẩy sáng chế được ứng dụng vào thực tiễn. Sự kết hợp giữa nỗ lực nghiên cứu của các kỹ sư, yêu cầu thực tế từ thị trường và định hướng hỗ trợ từ các Nghị quyết chiến lược như Nghị quyết số 57-NQ/TW đã và đang tạo nền tảng vững chắc để khoa học công nghệ trở thành động lực then chốt cho phát triển; thúc đẩy ngành cơ khí Việt Nam vươn lên làm chủ thiết bị, công nghệ, nâng vị thế trên thị trường trong nước và khu vực./.
