Hành trình tìm mộ liệt sỹ, xác định danh tính, quê quán cho các phần mộ liệt sỹ của ông Dự (huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang) bắt đầu từ những cuốn sổ được ông ghi chép cẩn thận thông tin về các liệt sỹ, về phần mộ an táng của các liệt sỹ.
TTXVN - Dù tuổi đã cao, nhưng với nghĩa cử và trách nhiệm với đồng đội đã ngã xuống cho quê hương đất nước, nhiều năm qua, cựu chiến binh Nông Hải Dự (tổ dân phố Tân An, thị trấn Tân Yên, huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang) vẫn miệt mài với công việc tìm kiếm, kết nối, cung cấp thông tin, giúp đỡ các thân nhân liệt sỹ tìm kiếm hài cốt, đưa các anh về với quê hương, gia đình.
Cựu chiến binh Nông Hải Dự, năm nay 74 tuổi, sức khỏe đã giảm sút nhiều sau khi trải qua cơn bạo bệnh hồi giữa năm 2023. Hàng ngày, ông vẫn truy cập internet tìm kiếm thông tin, kết nối, liên lạc với bạn bè, đồng đội cũ và đăng tải cung cấp thông tin hỗ trợ tìm kiếm mộ liệt sỹ.
Năm 1967, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, ông Dự lên đường nhập ngũ vào miền Nam chiến đấu, biên chế thuộc Trung đoàn 28, Đoàn 75. Đơn vị của ông đã chiến đấu ở Đông Nam Bộ, chủ yếu là tỉnh Phước Long cũ, tỉnh Tây Ninh và có thời gian hoạt động ở Campuchia. Sau khi giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, ông Dự có thời gian làm nhiệm vụ quản lý tù binh ở miền Nam, rồi được điều ra tham gia chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc. Năm 1985, ông ra quân về địa phương, được hướng chính sách bệnh binh 2/3.
Hành trình tìm mộ liệt sỹ, xác định danh tính, quê quán cho các phần mộ liệt sỹ của ông Dự bắt đầu từ những cuốn sổ được ông ghi chép cẩn thận thông tin về các liệt sỹ, về phần mộ an táng của các liệt sỹ nhưng có sai sót về tên, tuổi, quê quán từ trí nhớ của của mình, trong đó, có những liệt sỹ là đồng đội cùng chiến đấu với ông, khi ngã xuống được chính ông chôn cất. Ông Dự chia sẻ, như nhiều đồng đội khác may mắn sống sót trở về quê, ông vẫn luôn nhớ đến những ngày chiến đấu oanh liệt năm xưa, nhất là những đồng đội đã ngã xuống qua mỗi trận chiến cam go, khốc liệt. Nhiều thông tin đồng đội đã hy sinh được ông ghi chép cẩn thận từ tên, năm sinh, địa điểm chôn cất... trong sổ, nhưng ông vẫn chưa có điều kiện trở lại chiến trường xưa để tìm mộ đồng đội. Ông tâm niệm rằng, đồng đội đã hy sinh để ông được sống. Vì vậy, ông phải có trách nhiệm tìm kiếm, đưa đồng đội về với gia đình.
Năm 2013, trong lúc lướt web, vô tình ông tìm thấy trang “Người đưa đò” của ông Nguyễn Sỹ Hồ - một thầy giáo nghỉ hưu ở tỉnh Bình Dương lập nên. Đây là trang chuyên đăng thông tin danh sách mộ liệt sỹ đang yên nghỉ ở các Nghĩa trang Liệt sỹ thuộc các tỉnh phía Nam và trên cả nước. Từ những thông tin quý giá đó, ông Dự đã khai thác, đối chiếu cẩn thận, cùng thời gian chiến đấu của mình để căn cứ. Cũng trong năm 2013, cựu chiến binh Nông Hải Dự bắt đầu cuộc hành trình đi tìm mộ đồng đội. Từ số tiền tích cóp được, ông Dự đã lăn lội đi khắp các chiến trường cũ để hỗ trợ các gia đình liệt sỹ tìm kiếm thông tin, kết nối làm thủ tục đưa hài cốt liệt sỹ về quê nhà. Đến nay, ông đã có 6 chuyến đi cùng thân nhân liệt sỹ trở lại chiến trường miền Nam, cùng Đội quy tập hài cốt liệt sĩ K70 (Cục chính trị, Quân khu 7) sang nước bạn Campuchia để tìm mộ đồng đội.
Ông Nông Hải Dự nhớ lại, mỗi chuyến đi chi phí tốn kém, kéo dài từ 5 đến 7 ngày, thậm chí đến 21 ngày. Không phải chuyến đi nào cũng thành công, thậm chí rất vất vả mà vẫn không đạt được kết quả như mong đợi bởi qua thời gian, địa hình có nhiều thay đổi, việc xác định chính xác vị trí đồng đội ngã xuống rất khó khăn. Tuy nhiên, ông không nản lòng. Mỗi lần giúp đỡ hỗ trợ đưa được một hài cốt liệt sĩ về quê nhà, hoặc cung cấp thông tin để các gia đình biết phần mộ liệt sỹ người thân sau bao năm không rõ tin tức, ông thấy nhẹ lòng và có thêm động lực. Ông đã kết nối, hỗ trợ xác minh, trực tiếp cùng thân nhân đưa hài cốt đồng đội là Liệt sĩ Vũ Văn Hội, quê ở Thanh Oai, Hà Tây cũ (nay là Thành phố Hà Nội) hy sinh ngày 14/1/1969 tại Tây Ninh trở về quê nhà.
Đồng hành cùng cựu chiến binh Nông Hải Dự trên hành trình tìm kiếm mộ liệt sỹ là bà Dương Thị Hồng Ninh, vợ của ông. Chia sẻ với những nỗi niềm của chồng, bà Ninh đã không quản ngại khó khăn chăm chỉ lao động, tăng gia sản xuất, tích cóp tiền bạc để ông Dự sử dụng trong hành trình đi tìm kiếm mộ liệt sỹ. Có những chuyến đi, bà Ninh thương ông một mình vất vả, tuổi cao, sức yếu nên đã thu xếp công việc, nhờ hàng xóm trông nom nhà cửa, ruộng vườn, cùng ông thực hiện tâm nguyện tri ân đồng đội.
Bằng sự quyết tâm, tâm huyết, trong những năm qua, ông Dự đã tìm được 9 mộ liệt sỹ đưa về quy tập tại các nghĩa trang địa phương. Ông đã tìm và sao chép thông tin được trên 500 mộ liệt sỹ trong cả nước, đã gửi cho một số gia đình thân nhân liệt sỹ và Hội Cựu chiến binh để phục vụ công tác tìm kiếm hài cốt các liệt sỹ. Ngoài ra, ông Dự đã gửi trên 5 nghìn lá thư ghi thông tin dữ liệu về các liệt sỹ cho nhiều cơ quan chức năng, các trang thông tin với mong muốn nhiều người, nhiều đồng đội còn sống cùng xác minh, tìm kiếm. Ông đã kết nối, xây dựng mạng lưới cộng tác viên ở nhiều tỉnh, thành phố những người có chung hoạt động hỗ trợ, kết nối tìm kiếm mộ liệt sỹ.
Ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh thị trấn Tân Yên, huyện Hàm Yên cho biết, hội viên Nông Hải Dự đã phát huy phẩm chất cao quý của “Bộ đội Cụ Hồ” với những việc làm thiết thực, không quản khó khăn tìm kiếm mộ liệt sỹ, tri ân đồng đội. Trong cuộc sống đời thường, ông Dự và gia đình luôn chấp hành tốt các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gương mẫu đi đầu tham gia các phong trào đền ơn đáp nghĩa của Hội, của địa phương.
Với những đóng góp của mình, cựu chiến binh Nông Hải Dự được Trung ương Hội Cựu chiến binh Việt Nam tặng Bằng khen đã có thành tích xuất sắc trong công tác tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin, tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sỹ, giai đoạn 2014-2018; Bộ trưởng Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội tặng Bằng khen là người có công với cách mạng tiêu biểu, có thành tích trong chiến đấu bảo vệ tổ quốc, vượt khó vươn lên trong lao động sản xuất giai đoạn 2012 - 2017; Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và du lịch tặng Bằng khen Gia đình văn hóa tiêu biểu xuất sắc toàn quốc năm 2007; Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tặng Bằng khen đã có thành tích xuất sắc trong phong trào khuyến học và xây dựng gia đình hiếu học năm 2004… Ông còn được tặng nhiều Bằng khen, Giấy khen của tỉnh Tuyên Quang, của huyện Hàm Yên./.
