Với hệ thống cơ sở đào tạo đa dạng, đặc biệt là Đại học Cần Thơ - trường đại học trọng điểm của vùng, thành phố có lợi thế vượt trội để dẫn dắt phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ chất lượng cao.
Trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thành Cần Thơ năm 2025 (CASTID 2025), sáng 17/12, Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ tổ chức hội thảo khoa học “Phát triển nguồn nhân lực khoa học công nghệ chất lượng cao tại thành phố Cần Thơ”.
Sự kiện nhằm đánh giá thực trạng nguồn nhân lực khoa học công nghệ tại Cần Thơ và vùng Đồng bằng sông Cửu; đề xuất các giải pháp phát triển, thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ mục tiêu đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển kinh tế - xã hội Cần Thơ.
Sự kiện có sự tham gia của các chuyên gia, lãnh đạo từ các viện trường trong khu vực, Thành phố Hồ Chí Minh và Cần Thơ.
Bà Lê Mỹ Hạnh, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ thông tin, tính đến năm 2025, địa phương có 113 tổ chức có hoạt động khoa học và công nghệ (69 tổ chức có hoạt động khoa học và công nghệ công lập, 44 tổ chức có hoạt động khoa học và công nghệ ngoài công lập). Cần Thơ có hơn 8.900 nhân lực khoa học và công nghệ, trong đó hơn 4.200 người có trình độ sau đại học, gồm khoảng 1.200 tiến sĩ và 3.000 thạc sĩ.
Mỗi năm thành phố Cần Thơ cung cấp cho thị trường số lượng lớn lao động trẻ, có trình độ chuyên môn từ các trường đại học, cao đẳng và cơ sở giáo dục trên địa bàn, nổi bật nhất là Đại học Cần Thơ đã cung cấp cho thị trường lao động nguồn nhân lực chất lượng cao ở cả bậc đại học và sau đại học.
Nguồn nhân lực khoa học và công nghệ giữ vai trò quyết định trong quá trình chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế theo hướng đổi mới sáng tạo, kinh tế xanh và kinh tế số tại Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng.
Tuy nhiên, các nhà khoa học, chuyên gia đánh giá hiện mạng lưới đào tạo đại học, nghề nghiệp ở Cần Thơ và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long chưa tương xứng với nhu cầu phát triển mới; năng lực nghiên cứu - phát triển còn yếu; sự gắn kết giữa cơ sở đào tạo và doanh nghiệp chưa hiệu quả; tình trạng “chảy máu chất xám” vẫn diễn ra do thiếu cơ chế thu hút và giữ chân nhân tài.
Trong bối cảnh cạnh tranh nguồn nhân lực chất lượng cao giữa các vùng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Tuấn Hưng, Viện trưởng Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ cho rằng, Đồng bằng sông Cửu Long không chỉ cần mở rộng quy mô đào tạo và đầu tư nghiên cứu mà còn phải đổi mới mạnh mẽ chính sách và mô hình phát triển nhân lực.
Cần Thơ có vai trò chiến lược với tư cách là trung tâm đào tạo, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo của toàn vùng. Với hệ thống cơ sở đào tạo đa dạng, đặc biệt là Đại học Cần Thơ - trường đại học trọng điểm của vùng, thành phố có lợi thế vượt trội để dẫn dắt phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ chất lượng cao. Cần Thơ đồng thời là đầu mối điều phối các hoạt động chuyển giao công nghệ, liên kết doanh nghiệp và kết nối chuyên gia trong và ngoài vùng. Nếu được đầu tư đúng mức và có cơ chế liên kết vùng hiệu quả, Cần Thơ hoàn toàn có thể trở thành “hạt nhân đổi mới sáng tạo” và “trung tâm tri thức” của Đồng bằng sông Cửu Long góp phần định hình mô hình tăng trưởng mới dựa trên khoa học và công nghệ, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Tuấn Hưng nhận định.
Để thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ, các chuyên gia đề xuất cần có sự vào cuộc đồng bộ của nhiều chủ thể. Đối với Chính phủ, cần ưu tiên tăng đầu tư phát triển hạ tầng nghiên cứu vùng Đồng bằng sông Cửu Long, ban hành cơ chế tài chính đặc thù để thu hút chuyên gia chất lượng cao và hỗ trợ đào tạo các ngành công nghệ mũi nhọn.
Các địa phương trong vùng cần chủ động xây dựng chiến lược phát triển nhân lực khoa học và công nghệ gắn với quy hoạch kinh tế - xã hội, đồng thời cải thiện môi trường làm việc, đẩy mạnh chuyển đổi số và tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tham gia vào quá trình đào tạo, nghiên cứu và đổi mới công nghệ. Các trường đại học và viện nghiên cứu phải đổi mới chương trình đào tạo theo chuẩn quốc tế, tăng cường hợp tác doanh nghiệp, phát triển nhóm nghiên cứu mạnh và thúc đẩy chuyển giao công nghệ vào thực tiễn.
Về phía doanh nghiệp, cần chủ động đặt hàng đào tạo, đầu tư, tham gia phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp - đổi mới sáng tạo và tạo điều kiện cho nhân lực khoa học và công nghệ phát huy năng lực.
Sự kết hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, địa phương, viện - trường và doanh nghiệp sẽ tạo nên hệ sinh thái phát triển nhân lực khoa học và công nghệ mạnh mẽ, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng và đảm bảo sự phát triển bền vững của Đồng bằng sông Cửu Long và thành phố Cần Thơ./.
