Phổ biến kiến thức khoa học công nghệ phải dựa vào nhu cầu thực tế của người dân, tập trung vào những kiến thức mà họ thực sự cần, chứ không phải chỉ truyền đạt những gì chúng ta biết.
Ngày 24/10, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội) tổ chức hội thảo “Giải pháp phát huy vai trò của đội ngũ trí thức trong công tác phổ biến kiến thức khoa học công nghệ”. Sự kiện là cơ hội để các chuyên gia, nhà khoa học chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất cơ chế, chính sách hỗ trợ đội ngũ trí thức trong nhiệm vụ chuyển giao và ứng dụng kiến thức khoa học công nghệ vào thực tiễn.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Quang Thao nhấn mạnh, việc phổ biến kiến thức khoa học công nghệ là nhiệm vụ then chốt của Liên hiệp Hội và các tổ chức thành viên. Đây là trách nhiệm đã được Đảng và Nhà nước khẳng định qua nhiều văn bản chỉ đạo. Việc truyền tải các kiến thức khoa học công nghệ đến người dân và cộng đồng là yếu tố quyết định trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội, giúp nâng cao nhận thức và thúc đẩy ứng dụng khoa học vào đời sống thực tiễn.
Giáo sư, Viện sỹ Trần Đình Long, Chủ tịch Hội Giống cây trồng Việt Nam chia sẻ về những hoạt động phổ biến kiến thức của Hội. Ông cho biết, Hội đã nỗ lực trong việc phổ biến các tiến bộ khoa học liên quan đến giống cây trồng nhưng vẫn còn gặp nhiều khó khăn do thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và việc tiếp cận chưa hiệu quả tới nông dân. Giáo sư, Viện sỹ Trần Đình Long đề xuất cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể và hợp tác chặt chẽ giữa các bên để nâng cao hiệu quả công tác này.
Tiến sỹ Trần Văn Miều, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cũng cho rằng phổ biến kiến thức khoa học công nghệ phải dựa vào nhu cầu thực tế của người dân, tập trung vào những kiến thức mà họ thực sự cần, chứ không phải chỉ truyền đạt những gì chúng ta biết. Tiến sỹ Miều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khảo sát nhu cầu thực tế của người dân, tìm kiếm bằng chứng để xây dựng nội dung phù hợp.
Theo các chuyên gia, đội ngũ trí thức không chỉ là người truyền đạt tri thức mà còn là cầu nối giúp nhân dân tiếp cận và ứng dụng khoa học công nghệ vào cuộc sống. Do đó, việc hỗ trợ và khuyến khích đội ngũ trí thức tham gia sâu rộng vào hoạt động phổ biến kiến thức là một trong những nhiệm vụ chiến lược để đưa khoa học công nghệ đến gần hơn với người dân.
Một trong những giải pháp quan trọng được đề xuất tại Hội thảo là việc tăng cường công tác đào tạo, nâng cao năng lực truyền thông khoa học công nghệ cho đội ngũ trí thức. Nhiều đại biểu cho rằng, hiện nay, việc phổ biến kiến thức khoa học công nghệ không chỉ dừng lại ở việc tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm hay hội nghị khoa học mà cần phải đa dạng hóa hình thức truyền thông, đặc biệt là ứng dụng công nghệ số. Việc sử dụng các nền tảng trực tuyến, mạng xã hội hay các kênh truyền thông hiện đại sẽ giúp nội dung phổ biến trở nên hấp dẫn, dễ hiểu và tiếp cận được đông đảo công chúng, đặc biệt là giới trẻ.
Các đại biểu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo cơ chế, chính sách khuyến khích đội ngũ trí thức tham gia phổ biến kiến thức khoa học công nghệ. Những chính sách ưu đãi, hỗ trợ từ Nhà nước cũng như sự tham gia của các tổ chức xã hội là yếu tố then chốt giúp đội ngũ trí thức yên tâm cống hiến và phát huy khả năng sáng tạo. Các cơ quan, tổ chức khoa học và các cơ quan truyền thông cần có sự liên kết để nâng cao chất lượng, tính chính xác và tính cập nhật của nội dung phổ biến. Các đại biểu cũng đưa ra nhiều ví dụ về mô hình thành công trong việc phổ biến kiến thức khoa học công nghệ đến người dân, đặc biệt là tại các vùng nông thôn, miền núi...
Để công tác phổ biến kiến thức khoa học công nghệ thực sự phát huy hiệu quả, theo các đại biểu, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức và đội ngũ trí thức. Chỉ khi có được sự quan tâm đúng mức, cùng những chính sách hỗ trợ kịp thời, đội ngũ trí thức mới có thể hoàn thành tốt sứ mệnh của mình trong việc đưa khoa học công nghệ vào cuộc sống, góp phần xây dựng một xã hội hiện đại, phát triển trên nền tảng tri thức./.
