Thanh niên Thủ đô có vai trò quan trọng, góp phần xây dựng hệ sinh thái sáng tạo và khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, hướng đến tạo ra lực lượng sản xuất mới dựa trên năng lực chuyển đổi số toàn diện.
Từ một thành phố đã chịu nhiều tổn thương từ chiến tranh, giờ đây sau 70 năm Ngày Giải phóng (10/10/1954 - 10/10/2024), Hà Nội đang chuyển mình vươn lên mạnh mẽ để xứng đáng là trái tim của cả nước; trung tâm về kinh tế, văn hoá, giáo dục và khoa học có vị trí hàng đầu của cả nước. Chính quyền và người dân Hà Nội đang ra sức xây dựng Thủ đô hoà bình, Thủ đô "ngàn năm văn hiến". Điều này được lớp lớp thanh niên Thủ đô qua các thời kỳ cảm nhận rõ nét và thể hiện bằng hành động cụ thể.
Trong nhiệm kỳ qua, hoạt động của đoàn viên, thanh niên Thủ đô cũng đổi mới không ngừng, phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ tham gia thực hiện các nhiệm vụ xã hội bằng những việc làm có ý nghĩa thiết thực, tạo được sự lan tỏa rộng khắp qua các đợt thi đua cao điểm “Tháng Thanh niên”, chiến dịch “Thanh niên tình nguyện hè”, phong trào “Tôi yêu Hà Nội”. Bên cạnh đó, thanh niên cũng không ngừng nỗ lực học tập, tích cực đổi mới sáng tạo, phát triển khoa học, công nghệ, chuyển đổi số và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, từ đó xây dựng thế hệ thanh niên Thủ đô thời đại mới “Khát vọng - Tiên phong - Đoàn kết - Sáng tạo - Phát triển” tham gia cùng Thành phố tập trung xây dựng, phát triển và định vị thương hiệu Hà Nội là “Thành phố thông minh, hiện đại”.
Thành ủy Hà Nội đã ban hành 10 Chương trình công tác lớn, trong đó Chương trình 07CTr/TU nhấn mạnh việc thành phố cần đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong giai đoạn 2021-2025.
Chương trình 07 được xem là nền móng cho các hoạt động liên kết giữa các chủ thể của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ở Thủ đô. Trong đó, giới trẻ có vai trò quan trọng, góp phần xây dựng hệ sinh thái sáng tạo và khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, hướng đến tạo ra lực lượng sản xuất mới dựa trên năng lực chuyển đổi số toàn diện.
*Tích cực tham gia đổi mới, sáng tạo
Để thực hiện Chương trình 07, Thành đoàn Hà Nội đã công bố 5 đề án trọng điểm. Đó là: Đề án hình thành mạng lưới không gian hỗ trợ thanh niên Thủ đô khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Đề án xây dựng nền tảng số hóa đầu tư đổi mới sáng tạo; Đề án xây dựng nền tảng kỹ năng việc và khởi nghiệp cho sinh viên; Đề án xây dựng chương trình ươm tạo và tăng tốc khởi nghiệp sáng tạo tại các trường đại học, cao đẳng, học viện trên địa bàn thành phố Hà Nội; Đề án tổ chức các sự kiện, cuộc thi về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cho doanh nhân, thanh niên, sinh viên và học sinh Thủ đô.
Sau 3 năm triển khai, các Đề án đã mang lại kết quả tích cực, thực chất, được các cấp lãnh đạo, Ban Chỉ đạo Chương trình 07 của thành phố đánh giá cao. Đặc biệt, các đề án thu hút và tạo điều kiện cho thanh niên (sinh viên, học sinh, thiếu nhi) ở trong và ngoài nước nâng cao năng lực nghiên cứu, thực hành khoa học công nghệ, tiên phong khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, góp phần giải quyết những bài toán thực tế của Thủ đô.
Thành đoàn Hà Nội và các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội đã có nhiều hoạt động tích cực, huy động sự vào cuộc của đoàn viên, thanh niên, thành viên các Tổ chức tham gia. Đặc biệt, mô hình Tổ chuyển đổi số cộng đồng hoạt động tích cực, phát huy hiệu quả ở tất cả xã, phường, thị trấn. Đây là cánh tay nối dài trong công cuộc cải cách hành chính, chuyển đổi số và triển khai Đề án 06 tại Hà Nội.
Nhiều sản phẩm sáng tạo cụ thể của thanh niên tham gia Đề án 06 của Chính phủ. Trong đó, thiết bị đọc căn cước công dân và nhận diện gương mặt được Chính phủ và Bộ Công an triển lãm tại Hội nghị Sơ kết Đề án 06 tại Văn phòng Chính phủ và UBND thành phố Hà Nội, thí điểm tại các Bộ phận một cửa của quận Thanh Xuân, Hoàn Kiếm. Cùng với đó là mạng lưới tủ đồ giao vận thông minh dựa trên công nghệ xác thực điện tử sinh trắc học thí điểm tại ký túc xá các trường đại học, học viện, cao đẳng ở thành phố.
Đề án 06 tác động sâu sắc đến nhận thức của người dân. Đến nay, người dân hiểu rõ, đúng, đầy đủ ý nghĩa, tầm quan trọng, lợi ích thiết thực của Đề án, từ đó thay đổi thói quen làm việc, sinh hoạt, tích cực tham gia, ủng hộ quá trình triển khai và bắt đầu thụ hưởng "quả ngọt" từ Đề án 06 nói riêng, chuyển đổi số nói chung đem lại.
*Thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động chuyển đổi số
Mặc dù đạt được nhiều kết quả triển vọng nhưng các hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số của thanh niên vẫn còn gặp một số khó khăn. Trong đó phải kể đến việc chưa thể giải ngân đối với các không gian hỗ trợ khởi nghiệp và chuyển đổi số tại các trường đại học, học viện. Cùng với đó, Hà Nội chưa có quỹ đầu tư mạo hiểm do Nhà nước dẫn dắt theo tinh thần của Luật Thủ đô nên hoạt động này phần lớn vẫn mang tính chất “thị trường tự do”. Đồng thời, cơ chế thu hút lực lượng sản xuất mới dựa trên dữ liệu lớn và các mô hình kinh doanh dựa trên chuyển đổi số vẫn chưa mang tính chất thu hút so với các hệ sinh thái lân cận như Singapore hoặc gần nhất là Thành phố Hồ Chí Minh.
Phát huy vai trò xung kích của thanh niên, Phó Bí thư Thành đoàn Hà Nội Trần Quang Hưng đề xuất một số nội dung liên quan đến chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong thanh niên.
Cụ thể là tiếp tục Chương trình “đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2025-2030” trong nhiệm kỳ mới, trong đó tập trung thực hiện các cơ chế của Luật Thủ đô đối với các cơ sở giáo dục, đơn vị sự nghiệp trên địa bàn. Qua đó tạo điều kiện giải ngân chương trình hỗ trợ vườn ươm, doanh nghiệp khởi nghiệp ở thành phố, tạo mối liên kết mạnh mẽ các sinh viên, học sinh, thiếu nhi có năng lực sáng tạo và chuyển đổi số với doanh nghiệp, quỹ đầu tư…
Bên cạnh đó, các bên liên quan cần cho phép hình thành những công viên sáng tạo, “đảo khởi nghiệp sáng tạo” dựa trên cơ sở vật chất của đơn vị sự nghiệp hiện có (ví dụ Cung Thanh niên, Cung Thiếu nhi); tại đó cho phép thí điểm cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) nhằm thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, điểm đến thu hút giới sáng tạo trẻ trong nước và quốc tế. Đồng thời cho phép thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm do Nhà nước dẫn dắt tập trung vào lĩnh vực có khả năng cạnh tranh quốc tế như AI, bán dẫn, IoT, chuỗi khối… cung cấp vốn mồi thu hút đầu tư trong và ngoài nước…
Thành ủy Hà Nội giao UBND thành phố chủ trì tổ chức, Thành đoàn là đơn vị đăng cai thực hiện để thu hút mạnh mẽ hơn nữa giới sáng tạo trẻ tham gia, xây dựng thương hiệu sự kiện về đổi mới sáng tạo uy tín khu vực và quốc tế. Các bên liên quan cần có các hoạt động hỗ trợ thanh niên chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, tổ chức sân chơi như Ngày hội Đổi mới sáng tạo Thủ đô, Thử thách khởi nghiệp Việt toàn cầu…/.
