Phòng, chống mại dâm là nhiệm vụ do Bộ Y tế chủ trì, tuy nhiên để đạt hiệu quả cao thì đòi hỏi phải có sự tham gia, phối hợp liên ngành.
Ngày 4/12, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị tổng kết Chương trình phòng, chống mại dâm giai đoạn 2021 - 2025 và xây dựng Chương trình giai đoạn 2026 - 2035.
Tại hội nghị, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh việc thực hiện đồng bộ, linh hoạt các biện pháp tuyên truyền, giáo dục, kinh tế - xã hội, hành chính, hình sự và các biện pháp khác trong phòng, chống tệ nạn mại dâm. Trong đó, mục tiêu cuối cùng là nhằm bảo vệ thuần phong mỹ tục, giữ gìn trật tự an toàn xã hội và đảm bảo quyền con người, nhân phẩm cho những nhóm người yếu thế, thúc đẩy tiến bộ xã hội.
Thẳng thắn nhìn thực tiễn, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cũng nêu những vấn đề bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu quản lý trong bối cảnh mới như: Các mô hình hỗ trợ phân tán, tính tình nguyện vẫn chưa cao, khả năng kết nối dịch vụ y tế xã hội chưa đồng bộ… Do vậy, rất cần rà soát toàn diện, điều chỉnh lại cách thức triển khai, thay đổi căn bản trong tư duy và hành động, chuyển từ cách tiếp cận hành chính sang tiếp cận y tế công cộng, nhân văn, dựa trên sức khỏe, can thiệp, hỗ trợ và phục hồi.
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương, phòng, chống mại dâm là nhiệm vụ do Bộ Y tế chủ trì, tuy nhiên để đạt hiệu quả cao thì đòi hỏi phải có sự tham gia, phối hợp liên ngành của Công an, Tư pháp, Văn hóa, Giáo dục, các tổ chức liên quan nhằm tăng cường các hoạt động hỗ trợ tiếp cận dịch vụ y tế, dịch vụ xã hội của nhóm yếu thế; đa dạng hóa các mô hình hỗ trợ và khả năng lồng ghép với các chương trình y tế công cộng khác. Chính quyền địa phương cần xác định rõ nhu cầu về nhân lực, cơ chế phối hợp với các ngành; xác định đầu mối thực hiện, khả năng bảo đảm dịch vụ hỗ trợ. Ngành Y tế cần xác định hệ thống dịch vụ thiết yếu như dịch vụ y tế thân thiện, tư vấn tâm lý và xây dựng cơ sở dữ liệu; hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành trong giai đoạn mới...
Theo ông Vũ Ngọc Hương, Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an), các loại hình mại dâm biến tướng rất nhiều và ẩn nấp ở các nhà hàng, quán bar, massage, ở các căn hộ, biệt thự cao cấp và dưới các hình thức du lịch trong nước, du lịch nước ngoài...
Loại tội phạm này thường sử dụng không gian mạng, thanh toán online để thực hiện các hành vi cung cấp, môi giới, bán dâm. Các đường dây này hầu hết là ẩn danh và có những trường hợp là người nước ngoài. Giai đoạn 2021 - 2025, cả nước phát hiện 3.161 vụ/9.632 đối tượng, trong đó môi giới mại dâm 1.273 vụ/2.793 đối tượng; chứa mại dâm 1.039 vụ/2.681 đối tượng; mua dâm người dưới 18 tuổi có 45 vụ/81 đối tượng; xử lý hình sự 2.206 vụ/3.891 đối tượng; xử lý hành chính 932 vụ/5.658 đối tượng.
Công tác truy tố, xét xử được thực hiện nghiêm túc, đảm bảo tính răn đe và giáo dục phòng ngừa. Các vụ án về mại dâm được xét xử tập trung ở một số tỉnh, thành phố lớn như: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bắc Ninh, Nghệ An, Quảng Ninh, Thanh Hóa. Các vụ án mại dâm được xét xử đảm bảo kịp thời, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, bảo đảm nguyên tắc nhân đạo, công khai, giáo dục.
Phó Cục trưởng Cục Bảo trợ xã hội (Bộ Y tế) Lê Đức Quang cho biết giai đoạn 2021 - 2025, Đội kiểm tra liên ngành phòng, chống tệ nạn mại dâm các địa phương đã tổ chức gần 93.000 lượt kiểm tra, trung bình mỗi năm đạt trên 25% tổng số cơ sở, vượt yêu cầu tối thiểu 20% theo kế hoạch. Những khó khăn trong việc phát hiện và xử lý các loại tội phạm này là: Lợi dụng mạng internet và hoạt động ẩn danh ngày càng tinh vi; mức độ triển khai giữa các địa phương còn chênh lệch, một số nơi chưa đạt hiệu quả mong muốn. Nhiều mô hình còn nhỏ lẻ, thiếu tính bền vững; nhân lực công tác xã hội còn hạn chế về số lượng và chất lượng, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa...
Từ thực tiễn, Phó Cục trưởng Lê Đức Quang đề xuất Chính phủ phê duyệt chương trình phòng, chống mại dâm giai đoạn 2026 - 2035 và bảo đảm nguồn ngân sách cần thiết để triển khai hiệu quả, tạo nền tảng vững chắc cho y tế cộng đồng. Bộ Y tế sẽ tập trung hướng dẫn, vận hành chỉ đạo chuyên môn sâu, vận hành cơ sở dữ liệu quốc gia thống nhất, tổ chức đào tạo nâng cao năng lực cho đội ngũ y tế.
Đối với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố, Phó Cục trưởng Lê Đức Quang kiến nghị cần bố trí nguồn lực tại địa phương, chủ động thực hiện các mô hình hỗ trợ y tế phù hợp với đặc thù từng khu vực, đảm bảo tiếp cận đến mọi người dân.
“Để đạt được các mục tiêu chiến lược, các bộ, ngành và cơ quan chức năng cần tập trung vào 6 nhiệm vụ cốt lõi. Trong đó, nhấn mạnh sự cần thiết hoàn thiện thể chế; đa dạng hóa các hoạt động truyền thông số; tăng cường kiểm tra chuyên ngành; đẩy mạnh hỗ trợ cộng đồng; xây dựng và thống nhất cơ sở dữ liệu điện tử; đồng thời đẩy mạnh các hoạt động đào tạo, hợp tác quốc tế”, ông Quang chia sẻ.
Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận và đưa ra những đề xuất quan trọng cho chương trình giai đoạn 2026 - 2035 với mục tiêu công tác phòng, chống mại dâm hiệu quả hơn, phù hợp với bối cảnh xã hội mới và tuân thủ các nguyên tắc nhân văn. Các đại biểu cũng đề xuất giải pháp tăng cường ứng dụng công nghệ trong việc tuyên truyền và phát hiện các hình thức môi giới mại dâm trên không gian mạng; đẩy mạnh giáo dục dự phòng, lồng ghép các chương trình an sinh xã hội; nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ, cộng tác viên làm công tác phòng, chống tệ nạn xã hội tại địa phương…/.
