Thủ tướng dự báo năm 2023, khó khăn hơn nhiều so với năm 2022 và khó khăn, thách thức nhiều hơn cơ hội, thuận lợi.
Chiều 19/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Hội nghị tổng kết công tác tài chính – ngân sách Nhà nước năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023. Hội nghị do Bộ Tài chính tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến giữa đầu cầu Bộ Tài chính và 62 điểm cầu các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Cùng dự Hội nghị có lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố.
Hội nghị đánh giá tình hình thế giới và trong nước phát sinh nhiều biến động, diễn biến phức tạp khó lường. Ở trong nước, dịch bệnh được kiểm soát, song tình hình kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, áp lực kiểm soát lạm phát, tỷ giá, lãi suất, những biến động toàn thị trường tài chính, tiền tệ... đã ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách nhà nước năm 2022.
Trong bối cảnh khó khăn chung đó, dưới sự chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, toàn ngành Tài chính đã thực hiện nhiều giải pháp hiệu quả, chưa có tiền lệ, hỗ trợ hiệu quả cho việc phục hồi và phát triển nền kinh tế, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tài chính - ngân sách nhà nước năm 2022.
Ngành Tài chính đã tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách, xây dựng các đề án quan trọng trong lĩnh vực tài chính – ngân sách nhà nước, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, siết chặt kỷ cương, kỷ luật tài chính, ngân sách. Đặc biệt, chủ động tham mưu, kịp thời trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và cấp thẩm quyền ban hành các giải pháp chính sách miễn, giảm thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất, hỗ trợ thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội.
Ngành Tài chính cũng chủ động điều hành chính sách tài khóa phù hợp, ứng phó hiệu quả, kịp thời với diễn biến tình hình trong và ngoài nước; thực hiện tốt nhiệm vụ thu, chi ngân sách nhà nước, hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, phối hợp tốt với chính sách tiền tệ bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn và an sinh xã hội.
Đến ngày 15/12/2022, thu ngân sách nhà nước đạt 1,69 triệu tỷ đồng, vượt 19,5% so dự toán năm; tỷ lệ động viên vào ngân sách nhà nước đạt 17,9% GDP (vượt mục tiêu 15,2% GDP)... Ngành Tài chính thực hiện hiệu quả chính sách, ưu đãi thuế; bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời; tăng cường khai thác nguồn thu từ các hoạt động kinh doanh bất động sản, thương mại điện tử, giao dịch xuyên biên giới; mở rộng hóa đơn điện tử...; làm tốt vai trò Thường trực Ban chỉ đạo 389, tăng cường chống thất thu, chuyển giá, buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế...
Tài sản công được tăng cường quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng. Công tác cải cách hành chính, xây dựng chính phủ điện tử và bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Công tác thanh tra, kiểm tra tài chính được tăng cường; các hoạt động hợp tác quốc tế, tài chính đối ngoại, đào tạo, bồi dưỡng, đơn vị sự nghiệp công lập từng bước được đổi mới...
Cùng với thảo luận rút ra nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, các đại biểu cũng đề xuất các giải pháp tổ chức thực hiện có hiệu quả Kế hoạch hành động của Bộ Tài chính; phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, cơ quan trong điều hành chính sách kinh tế vĩ mô, kiểm soát chặt chẽ lạm phát, siết chặt kỷ cương, kỷ luật trong quản lý tài chính, ngân sách nhà nước.
Ngành Tài chính triển khai thực hiện quản lý thuế, phí, lệ phí hiệu quả, đảm bảo hoàn thành và hoàn thành vượt mức dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2023 mà Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ giao.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, năm 2022 là một năm đầy khó khăn, thách thức. Tình hình thế giới biến động rất nhanh, phức tạp, nhiều vấn đề chưa có tiền lệ, chưa được dự báo trước. Ở trong nước, nền kinh tế gặp rất nhiều khó khăn, thử thách từ cả bên ngoài và bên trong.
Đặc biệt, Việt Nam là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, quy mô kinh tế khiêm tốn, độ mở lớn, sức chống chịu và khả năng cạnh tranh còn hạn chế, một tác động nhỏ bên ngoài cũng có thể ảnh hưởng lớn tới bên trong. Sức chống chịu, cạnh tranh của nền kinh tế còn có hạn, dễ bị tác động từ bên ngoài.
Tuy nhiên, với phương châm hành động “Đoàn kết kỷ cương, chủ động thích ứng, an toàn hiệu quả, phục hồi phát triển”, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương đã bám sát Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các Nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các Nghị quyết của Quốc hội để chỉ đạo, điều hành đúng hướng, quyết liệt, thống nhất, bài bản, khoa học, linh hoạt, kịp thời, phù hợp với tình hình và yêu cầu thực tiễn. Nhờ đó, tình hình kinh tế-xã hội năm 2022 phục hồi tích cực, đạt nhiều kết quả quan trọng trên hầu hết các lĩnh vực; đạt và vượt 14/15 chỉ tiêu kế hoạch chủ yếu.
Theo đó, kinh tế vĩ mô được duy trì ổn định, lạm phát được kiểm soát, bình quân 11 tháng tăng 3,02%, ước cả năm dưới 4%; các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm. GDP cả năm ước tăng khoảng 8%, cao nhất trong 10 năm qua. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội được chú trọng, đời sống nhân dân được cải thiện; công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh.
Tình hình chính trị - xã hội ổn định; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; quốc phòng, an ninh được tăng cường; đối ngoại và hội nhập quốc tế đạt nhiều kết quả quan trọng; uy tín và vị thế của nước ta trên trường quốc tế được củng cố và nâng lên... “Những kết quả khá toàn diện đạt được kể trên có đóng góp quan trọng, trực tiếp của ngành Tài chính”, Thủ tướng khẳng định.
Thủ tướng Chính phủ biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực, quyết tâm chung của cả ngành Tài chính và của toàn thể lãnh đạo, công chức, viên chức, người lao động ngành Tài chính, các địa phương đã nỗ lực, góp phần vào thành công chung của cả nước.
Thủ tướng cũng rút ra một số bài học kinh nghiệm của những kết quả trên, nhất là về giữ vững và phát huy đoàn kết, thống nhất; bám sát tình hình, phản ánh chính sách kịp thời, hiệu quả; kết hợp hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa chính sách tài khóa với chính sách tiền tệ và các chính sách khác; đẩy mạnh chuyển đổi số...
Dự báo, phân tích tình hình, đồng thời chỉ ra một số nhiệm vụ, giải pháp mà ngành Tài chính, Bộ Tài chính cần triển khai trong năm 2023, Thủ tướng đồng thời chỉ rõ, năm 2023, khó khăn lớn hơn nhiều so với năm 2022; khó khăn, thách thức nhiều hơn cơ hội, thuận lợi. Trong đó, nguy cơ suy thoái kinh tế ở nhiều nước tăng, lạm phát tiếp tục ở mức cao, dẫn đến chính sách tiền tệ thắt chặt, tăng lãi suất chưa chấm dứt; nhu cầu tiêu dùng suy giảm; tiềm ẩn nguy cơ bất ổn xã hội và chính trị ở một số quốc gia, khu vực...
Ở trong nước cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức; trong khi quy mô nền kinh tế còn khiêm tốn, sức chống chịu và khả năng cạnh tranh còn hạn chế; nhiều ngành, lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19 và cần thời gian để phục hồi.
Thủ tướng Chính phủ đề nghị Bộ Tài chính, các bộ, cơ quan Trung ương, cấp ủy, chính quyền địa phương tập trung chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện quyết liệt ngay từ những ngày đầu năm 2023, thực hiện tốt phương châm điều hành năm 2023 "Đoàn kết, kỷ cương; Bản lĩnh, linh hoạt; Đổi mới, sáng tạo; Kịp thời, hiệu quả”, quyết tâm hoàn thành cao nhất các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2023.
Theo đó, ngành Tài chính và Bộ Tài chính xây dựng các nhiệm vụ, mục tiêu tài chính – ngân sách nhà nước; ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo các cân đối lớn, trong đó có cân đối thu chi; cơ cấu lại ngân sách nhà nước; giảm bội chi, giảm nợ công, giảm nợ Chính phủ; cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực hợp lý; phát triển nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững; huy động mọi nguồn lực, tăng đầu tư cho phát triển, tập trung cho các động lực tăng trưởng; theo dõi thị trường giá cả, ổn định giá cả để nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho người dân...
Về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, cụ thể, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, ngành Tài chính, các bộ, ngành, địa phương căn cứ các Kết luận, Nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách năm 2023, bám sát tình hình thực tiễn, yêu cầu Bộ Tài chính xây dựng, triển khai thực hiện ngay kế hoạch, chương trình hành động năm 2023 và chỉ đạo thực hiện quyết liệt, hiệu quả ngay từ đầu năm.
Ngành Tài chính phối hợp chặt chẽ với các bộ, cơ quan, địa phương điều hành chính sách tài khóa theo các chính sách đã ban hành và dự kiến ban hành để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội.
Cùng với đó, Bộ Tài chính tiếp tục tập trung xây dựng, rà soát, hoàn thiện thể chế, chính sách tài chính – ngân sách nhà nước, xây dựng Chính phủ số; tiếp tục nghiên cứu các giải pháp chính sách thuế, phí, lệ phí phù hợp với tình hình thực tế để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, tiết giảm chi phí cho sản xuất, góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo công ăn làm cho người dân, nuôi dưỡng nguồn thu bền vững; thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội.
Thủ tướng yêu cầu tập trung làm tốt công tác quản lý thu ngân sách nhà nước, đảm bảo thu đúng, đủ, kịp thời các khoản thu vào ngân sách nhà nước; đẩy mạnh chống thất thu, chuyển giá, trốn lậu thuế. Quản lý có hiệu quả các nguồn thu mới phát sinh từ các giao dịch thương mại điện tử; quyết liệt xử lý, đôn đốc thu hồi nợ thuế, giảm tỷ lệ nợ đọng thuế; phấn đấu tăng thu ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, tổ chức điều hành chi ngân sách nhà nước chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả, trong phạm vi dự toán Quốc hội quyết định; kiên quyết cắt giảm các nhiệm vụ chi chưa cần thiết, tiết kiệm chi thường xuyên; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, tạo động lực cho phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Theo Thủ tướng, phải kiểm soát bội chi ngân sách nhà nước trong phạm vi Quốc hội quyết định và phấn đấu đạt mức thấp hơn, qua đó góp phần giảm nợ công, cải thiện dư địa chính sách tài khóa, tăng cường sức chống chịu của nền tài chính quốc gia, tạo nguồn lực cho Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.
Ngành Tài chính và các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh việc thực hiện kế hoạch sắp xếp, cổ phần hóa, tăng cường quản lý tài chính, nâng cao hiệu quả hoạt động, phát huy vai trò của doanh nghiệp nhà nước, góp phần hoàn thành dự toán thu ngân sách nhà nước; tăng cường quản lý giá, thị trường; tiếp tục củng cố, phát triển đồng bộ, nâng cao chất lượng các thị trường tài chính, chứng khoán, bảo hiểm, trái phiếu doanh nghiệp; tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính; chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; đẩy mạnh công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, chống gian lận xuất xứ có hiệu quả.
“Đảm bảo hoạt động theo quy luật thị trường, song phải có sự quản lý của Nhà nước. Trong quá trình phát triển khó tránh khỏi những khó khăn, vướng mắc nảy sinh thì Nhà nước phải can thiệp, xử lý; trên tinh thần hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân, doanh nghiệp; lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Người đứng đầu Chính phủ cũng đề nghị tiếp tục thực hiện tinh gọn bộ máy quản lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngành Tài chính; đẩy mạnh cải cách hành chính, hiện đại hóa, cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, xây dựng Chính phủ điện tử phục vụ người dân, doanh nghiệp; chủ động hội nhập, hợp tác tài chính quốc tế, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, hợp tác quốc tế; nghiên cứu thị trường để đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa chuỗi cung ứng...
Thủ tướng đặc biệt lưu ý việc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác tài chính – ngân sách, không để những vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn; đề nghị Bộ Tài chính thiết kế tiêu chí, tiêu chuẩn phân bổ ngân sách công khai, minh bạch, để tránh xin-cho; tất cả phải vì lợi ích quốc gia dân tộc, lợi ích của nhân dân.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tin tưởng, năm 2023 ngành Tài chính có nhiều đổi mới sáng tạo, quyết liệt, hiệu quả, vượt qua khó khăn, thách thức và hoàn thành xuất sắc hơn, toàn diện hơn, bao trùm hơn các mục tiêu, nhiệm vụ tài chính – ngân sách nhà nước so với năm 2022./.
