Các ý kiến tập trung vào những khó khăn, vướng mắc trong quá trình vận hành Hệ thống hiện tại, cho thấy sự nghiêm túc và tinh thần trách nhiệm cao của đội ngũ trợ giúp pháp lý cơ sở.
Ngày 16/10, tại Quảng Ninh, Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) đã tổ chức Hội nghị tập huấn kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong giám sát, thẩm định, đánh giá chất lượng, hiệu quả trợ giúp pháp lý.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) Vũ Thị Hường nhấn mạnh cơ sở chính trị và pháp lý vững chắc cho việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác trợ giúp pháp lý. Việc xây dựng, khai thác hồ sơ điện tử các vụ việc trợ giúp pháp lý và cơ sở dữ liệu trợ giúp pháp lý không phải là công việc tùy chọn mà là một “nhiệm vụ bắt buộc” được quy định tại Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017.
Thực hiện quy định của Luật trợ giúp pháp lý và để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp đã sớm nghiêm cứu, xây dựng và triển khai Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý (Hệ thống) từ năm 2019. Hệ thống này được xem là công cụ nền tảng để giúp các tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý và các cơ quan quản lý trợ giúp pháp lý ở trung ương và địa phương giám sát, thẩm định và đánh giá chất lượng, hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý trên toàn quốc.
Phó Trưởng phòng Phòng Chuyển đổi số, Cục Công nghệ thông tin, Bộ Tư pháp Đỗ Thị Hảo cho biết, các nội dung tập huấn tập trung vào những kỹ năng cốt lõi mà đội ngũ trợ giúp pháp lý cần nắm vững trong kỷ nguyên số: Hiện trạng thiết lập hồ sơ vụ việc và số hóa hồ sơ vụ việc trên Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý; Khai thác dữ liệu trên hệ thống để phục vụ công tác quản lý và báo cáo; Thiết lập dữ liệu điện tử là hồ sơ vụ việc trợ giúp pháp lý theo quy định pháp luật và theo mô hình chính quyền mới; Ứng dụng công nghệ thông tin trong giám sát, thẩm định, đánh giá chất lượng, hiệu quả vụ việc trợ giúp pháp lý – đây là nội dung trọng tâm, nhằm chuyển đổi phương thức quản lý từ thủ công sang tự động hóa, đảm bảo tính khách quan và minh bạch trong đánh giá.
Đặc biệt, phần thực hành là điểm nhấn quan trọng. Giảng viên đã phối hợp với nhóm hỗ trợ kỹ thuật của Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý hướng dẫn các học viên vận dụng vào quá trình triển khai các nhiệm vụ trên Hệ thống. Các học viên đã tích cực trao đổi, thảo luận, không chỉ tập trung vào kỹ thuật vận hành Hệ thống mà còn thảo luận về những vướng mắc trong quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý trong bối cảnh các tỉnh thành đang thực hiện sáp nhập theo mô hình chính quyền mới và đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến.
Sức hút và tính hiệu quả của Hội nghị thể hiện rõ nhất qua phần thảo luận sôi nổi và thẳng thắn của các đại biểu. Các ý kiến tập trung vào những khó khăn, vướng mắc trong quá trình vận hành Hệ thống hiện tại, cho thấy sự nghiêm túc và tinh thần trách nhiệm cao của đội ngũ trợ giúp pháp lý cơ sở.
Bên cạnh đó, các đại biểu đã chỉ ra một số “điểm nghẽn” kỹ thuật cần sớm được khắc phục như: Hệ thống còn một số hạn chế như tại các thời điểm cao điểm cuối năm khi các Trung tâm trợ giúp pháp lý phải thực hiện trích xuất số liệu theo biểu mẫu thống kê, gây áp lực lớn về thời gian và độ chính xác. Hệ thống chưa thể thực hiện và lưu vết toàn bộ quá trình thẩm định, đánh giá chất lượng vụ việc theo quy định. Điều này cản trở công tác hậu kiểm và cải tiến chất lượng. Việc tổ chức lại các Trung tâm trợ giúp pháp lý (sáp nhập tỉnh/thành) đã tác động đến việc trích xuất dữ liệu. Dữ liệu vẫn tồn tại tại các Trung tâm cũ, gây khó khăn trong việc tổng hợp và trích xuất báo cáo tập trung. Chưa có các chức năng để lãnh đạo Trung tâm kiểm soát việc nhập vụ việc của trợ giúp viên pháp lý và người thực hiện trợ giúp pháp lý tại Trung tâm, dẫn đến rủi ro về tính chính xác và kịp thời của thông tin. Hệ thống chưa có các chức năng lưu vết cho toàn bộ quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý đối với các vụ việc có nhiều trợ giúp viên cùng thực hiện, gây khó khăn cho việc đánh giá trách nhiệm và hiệu quả công việc.
Các đại biểu đã chia thành các nhóm thảo luận tích cực và đóng góp ý kiến hoàn thiện cho Dự án này. Với tinh thần xây dựng, các đại biểu bày tỏ mong muốn rằng khi Hệ thống thông tin trợ giúp pháp lý sẽ trở thành một giải pháp toàn diện, khắc phục các hạn chế của Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý hiện tại. Kỳ vọng lớn nhất là Hệ thống mới sẽ giúp đơn giản hóa quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý cho đối tượng yếu thế trong xã hội, đem lại sự thuận tiện tối đa cho cả người được trợ giúp pháp lý (thông qua quy trình điện tử, rút ngắn thời gian) và người thực hiện trợ giúp pháp lý (thông qua tự động hóa các khâu thủ tục, báo cáo).
Kết thúc lớp tập huấn, các học viên đều đánh giá cao những thông tin, kiến thức và kinh nghiệm đã được trao đổi tại lớp tập huấn; nâng cao kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác giám sát, thẩm định, đánh giá chất lượng và hiệu quả hoạt động trợ giúp pháp lý. Đây là kết quả quan trọng, không chỉ về mặt kỹ thuật mà còn về mặt nhận thức, chuyển đổi tư duy theo hướng hiện đại, minh bạch và hiệu quả./.
