Vinh danh 10 công trình, sản phẩm và nhà khoa học tiêu biểu năm 2024: Động lực đổi mới sáng tạo vì tương lai bền vững
Bộ Khoa học và Công nghệ đã vinh danh 10 sản phẩm, công trình khoa học và công nghệ; nhà khoa học tiêu biểu năm 2024.
Trong khuôn khổ sự kiện Ngày hội Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 diễn ra chiều 16/5, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ đã vinh danh 10 sản phẩm, công trình khoa học và công nghệ; nhà khoa học tiêu biểu năm 2024. Hoạt động vinh danh không chỉ ghi nhận và tôn vinh những đóng góp xuất sắc của các nhà khoa học, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và trường đại học, mà còn lan tỏa mạnh mẽ tinh thần đổi mới sáng tạo, khơi dậy động lực cống hiến trong cộng đồng, hướng tới sự phát triển bền vững của Việt Nam.
Năm 2024, các tập thể và cá nhân tiêu biểu được vinh danh gồm: Bidiphar: Tiên phong sản xuất thuốc ung thư tại Việt Nam, giúp giảm mạnh chi phí điều trị, doanh thu 1.748 tỷ đồng; VNPT Technology: Phát triển thiết bị XGS-PON Wi-Fi 7 đầu tiên trên thế giới, mở rộng thị phần viễn thông; MedCAT: Ứng dụng AI số hóa dữ liệu y tế, tăng hiệu quả xử lý bảo hiểm, đạt nhiều giải thưởng quốc tế; Growmax: Sản xuất thức ăn tôm công nghệ cao, xây dựng chuỗi giá trị ngành tôm, doanh thu 5.600 tỷ đồng; Nhóm tác giả của công trình: “Phát triển công nghệ hồ treo trữ nước, giải quyết thiếu nước vùng núi cao” đạt Giải thưởng Trần Đại Nghĩa; Veritas Việt Nam: Sản xuất pallet từ vỏ dừa polymer hóa, giảm phát thải carbon, tạo việc làm cho nông dân, top 3 sáng kiến khoa học 2025; MISA: Đạt giải Sao Khuê cho sản phẩm công nghệ thông tin xuất sắc; Viện Thuốc phóng Thuốc nổ: Sản xuất thuốc phóng mới cho đạn quân sự, đạt giải thưởng sáng tạo khoa học và công nghệ; Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Thị Thanh Ngà: Sáng kiến dự báo mưa bão, phục vụ phát triển năng lượng tái tạo; Phó Giáo sư Nguyễn Minh Tân: Đóng góp khoa học nâng tầm nông sản Việt Nam, nhận giải Kovalevskaia 2024.
Đặc biệt, 10 nhóm tiêu biểu đến từ các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp và nhà sáng chế đã cùng nhau cam kết triển khai các công trình nghiên cứu và ứng dụng khoa học, công nghệ trọng điểm, hướng đến các lĩnh vực ưu tiên như: Nghiên cứu sản xuất thuốc điều trị ung thư theo cơ chế di truyền; Phát triển chip AI ứng dụng cho thiết bị thông minh tại biên (Edge-AI); Thiết kế máy móc phục vụ nông nghiệp tuần hoàn; Làm chủ công nghệ y tế tiên tiến như nút mạch não và hỗ trợ tim; Sản xuất phần mềm trí tuệ nhân tạo ngôn ngữ tiếng Việt “Make in Vietnam”. Đây là lần đầu tiên một lễ công bố cam kết khoa học quy mô quốc gia được tổ chức đồng thời giữa các nhà khoa học, nhà sáng chế và doanh nghiệp cho thấy tính thực chất và định hướng ứng dụng mạnh mẽ của ngành Khoa học và Công nghệ trong giai đoạn phát triển mới.
Dịp này, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng chính thức công bố Chương trình hành động và sứ mệnh mới của Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia (NAFOSTED) - một thiết chế tài trợ khoa học được tái cấu trúc nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ.
Giám đốc Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia Đào Ngọc Chiến đã cụ thể hóa các nhiệm vụ trọng tâm mà Quỹ sẽ thực hiện ngay trong giai đoạn này. Đó là, xây dựng chiến lược hoạt động của Quỹ hướng đến góp phần tạo nền tảng vững chắc để đạt tốc độ tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030; chú trọng và thúc đẩy hội nhập quốc tế để rút ngắn khoảng cách tri thức, nâng cao năng lực nội sinh và góp phần đẩy mạnh sự sáng tạo trong nghiên cứu; tối ưu hóa quy trình, tạo điều kiện thuận lợi tối đa để các nhà khoa học, các tổ chức, doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận với nguồn lực của Quỹ; số lượng nghiên cứu có thể giảm nhưng quy mô và chất lượng tăng.
Quỹ cũng tập trung đầu tư phát triển các công nghệ chiến lược, công nghệ lõi; chấp nhận thách thức, rủi ro nhưng tập trung vào đánh giá hiệu quả đầu ra, đặc biệt là khả năng thương mại hoá của sản phẩm nghiên cứu; xác định đội ngũ nhân sự là lực lượng then chốt đóng góp cho sự phát triển và hiệu quả hoạt động của Quỹ, do đó, Quỹ chú trọng tạo điều kiện nâng cao năng lực cốt lõi bao gồm năng lực chuyên môn, năng lực số, năng lực hợp tác quốc tế…
Bên cạnh đó, Quỹ cũng xây dựng một không gian làm việc chuyên nghiệp, hiện đại sẽ là động lực khuyến khích sự sáng tạo, say mê cống hiến để đạt được hiệu quả công việc tốt nhất; xây dựng nền tảng số với mục tiêu là nơi chia sẻ tài nguyên, kết nối các nhà khoa học, tổ chức, doanh nghiệp, mở ra các cơ hội hợp tác, tăng cường mối liên kết viện trường - doanh nghiệp.
Ông Đào Ngọc Chiến cũng khẳng định, Quỹ Nafosted cam kết sẽ luôn đồng hành cùng các nhà khoa học, không chỉ bằng nguồn lực tài chính, mà còn bằng sự lắng nghe, thấu hiểu và hỗ trợ kịp thời, để mọi ý tưởng khoa học có giá trị đều có cơ hội được nuôi dưỡng, phát triển và lan toả.
Cùng với các cam kết nghiên cứu, Chương trình Ngày hội Khoa học và Công nghệ năm nay còn vinh danh các sáng kiến tiêu biểu từ Cuộc thi “Sáng kiến Khoa học 2025” do Báo VnExpress phối hợp tổ chức, với tổng giá trị giải thưởng gần 1 tỷ đồng. Bên lề sự kiện cũng diễn ra Triển lãm trưng bày kết quả khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số của các khối doanh nghiệp khởi nghiệp, viện, trường.
Từ năm 2013, ngày 18/5 được chọn là Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam, gắn liền với dấu mốc quan trọng cách đây hơn 60 năm; ngày 18/5/1963, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ Nhất của Hội Phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam (tiền thân của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam), Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ đến dự và chúc mừng, thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến đội ngũ trí thức và sự phát triển khoa học, kỹ thuật của đất nước. 12 năm qua, ngày 18/5 trở thành dịp để tôn vinh người làm công tác khoa học, giới thiệu kết quả nghiên cứu và thành tựu công nghệ, đồng thời thúc đẩy việc ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất và đời sống.
Ngày hội Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18-5 mang thông điệp mạnh mẽ: Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là chìa khóa phát triển, mà chính là sứ mệnh kiến tạo tương lai Việt Nam. Với tinh thần tiên phong, Bộ Khoa học và Công nghệ cam kết tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng khoa học, doanh nghiệp và người dân, kiến tạo một hệ sinh thái đổi mới toàn diện, nơi mỗi ý tưởng sáng tạo đều có cơ hội trở thành hiện thực, mỗi sản phẩm khoa học đều góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo vệ môi trường và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia
