Phải có chính sách thỏa đáng, sát với thực tiễn đời sống để hỗ trợ đối người lao động, vừa nuôi dưỡng nguồn lực lao động, vừa để doanh nghiệp duy trì, tồn tại, có cơ hội tiếp tục phát triển.
(TTXVN) Chiều 8/12, tại Hà Nội, Viện Công nhân và Công đoàn (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) tổ chức Tọa đàm “Việc làm của người lao động trong bối cảnh doanh nghiệp thiếu đơn hàng - Thực trạng và giải pháp”.
Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn Vũ Minh Tiến cho biết, theo thống kê chưa đầy đủ từ 44 Liên đoàn Lao động tỉnh, hiện có 500.000 người lao động bị ảnh hưởng việc làm, trong đó có 42.000 lao động bị mất việc, tương đương 100.000 người bị ảnh hưởng. Trong số đó có 31.000 lao động nữ trên 35 tuổi; 10.000 lao động nữ nuôi con nhỏ, đang mang bầu.
Điều tra mới nhất của Viện Công nhân và Công đoàn cho thấy, 42% người lao động không có nhà; 54% không có đất ở; 59% không có tích lũy; 11,7% có tích lũy nhưng chỉ duy trì dưới 1 tháng, 16,7% có tích lũy, duy trì từ 1-3 tháng; 12,7% có tích lũy, có thể "cầm cự" trên 3 tháng. Ngoài ra, 38% công nhân đang nợ nần, trong số này có 14% rất khó khăn để trả nợ đúng hạn.
Tiến sỹ Nguyễn Thị Lan Hương, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) phân tích, dù đại dịch COVID-19 đã được khống chế, thị trường lao động đã hoạt động trở lại nhưng khả năng hấp thụ không cao. Hiện chỉ có tổng số 52 triệu lao động đang tham gia trên thị trường, trong khi trước khi dịch COVID-19 bùng phát, con số này là 55 triệu lao động.
Theo bà Nguyễn Thị Lan Hương, đại dịch đã gây ảnh hưởng rất nặng nề đến cuộc sống của người lao động; chính sách dành cho lao động có nhiều nhưng hiệu quả chưa cao do đối tượng được thụ hưởng chủ yếu tập trung vào doanh nghiệp có đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp.
Nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội cho rằng, thời gian tới, cần thực hiện bằng được những chính sách đã đưa ra cho người lao động (như hỗ trợ người lao động về các dịch vụ xã hội; hỗ trợ doanh nghiệp…); chính thức hóa các chính sách tạm thời (như hỗ trợ nhà ở cho người lao động), có thể bằng những văn bản ghi nhớ hoặc cùng doanh nghiệp thỏa thuận, đưa vào các thỏa ước lao động tập thể.
Trưởng ban Chính sách – Pháp luật, Liên đoàn Lao động Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Đô cho biết, địa phương này có 108 nghìn người lao động bị ảnh hưởng về việc làm, trong đó nhiều nhất là bị giảm giờ làm (102.000 người) và 6.000 người bị mất việc. Ông Nguyễn Thành Đô đề xuất có gói hỗ trợ lãi suất tiền vay cho doanh nghiệp bị thiếu đơn hàng để họ có điều kiện tái cơ cấu sản xuất. Cùng với đó, trước Tết phải có gói hỗ trợ cấp thiết cho người lao động bị mất việc, hoãn hợp đồng lao động.
Phó Chủ tịch Công đoàn các Khu Công nghiệp và Chế xuất Hà Nội Nguyễn Đình Thắng đề xuất tăng cường kiểm soát về giá, không để lạm phát tăng cao; tăng cường thanh, kiểm tra xử lý vi phạm của các doanh nghiệp, đảm bảo quyền lợi của người lao động. Ông đề nghị Chính phủ tiếp tục có chính sách đào tạo và đào tạo lại cho người lao động; tiếp tục thực hiện những chính sách đã ban hành để hỗ trợ doanh nghiệp. Chính phủ cần tiếp tục tạo điều kiện cho doanh nghiệp vay vốn với lãi suất ưu đãi để phục hồi sản xuất kinh doanh, tạo việc làm cho người lao động. Ông Thắng cũng nhấn mạnh, khi phê duyệt dự án nhà ở cho công nhân phải đồng bộ các dịch vụ kèm theo như khu vui chơi, giải trí, trường học, bệnh viện…
Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu khẳng định: Tình trạng người lao động bị ảnh hưởng việc làm nếu không giải quyết tốt thì không chỉ ảnh hưởng đến đời sống mà còn ảnh hưởng đến an ninh trật tự. Hơn lúc nào hết, phải có chính sách thỏa đáng, sát với thực tiễn đời sống để hỗ trợ đối người lao động, vừa nuôi dưỡng nguồn lực lao động, vừa để doanh nghiệp duy trì, tồn tại, có cơ hội tiếp tục phát triển.
Bên cạnh chính sách cấp bách, cần chính sách lâu dài về bảo hiểm xã hội, thu hút đầu tư, việc làm…, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết sẽ tiếp thu, tổng hợp các ý kiến tại buổi Tọa đàm để báo cáo Thường trực Tổng Liên đoàn, từ đó đề xuất những chính sách hỗ trợ sát thực tiễn cho người lao động./.
