Ứng phó và giảm thiểu biến đổi khí hậu cần thông qua các hành động cụ thể, thay đổi nhận thức của cộng đồng, trong đó giới trẻ phải đóng vai trò chủ đạo.
TTXVN - Ứng phó và giảm thiểu biến đổi khí hậu cần thông qua các hành động cụ thể, thay đổi nhận thức của cộng đồng, trong đó giới trẻ phải đóng vai trò chủ đạo. Đó là thông điệp được đưa ra tại Hội nghị tổng kết Chương trình giáo dục môi trường vùng Đồng bằng sông Cửu Long do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ (giai đoạn tháng 9/2022 - 9/2023). Hội nghị do USAIDS phối hợp cùng Trường Đại học Cần Thơ tổ chức ngày 21/9 tại Cần Thơ.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Trung Tính, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Cần Thơ cho biết: Trường Đại học Cần Thơ là đầu mối tiếp nhận tài trợ trực tiếp từ USAID thông qua Chương trình giáo dục môi trường vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Chương trình mang sứ mệnh thay đổi nhận thức của cộng đồng, biến thành hành động cụ thể, hướng đến sự phát triển bền vững của vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và cả nước nói chung.
Đồng bằng sông Cửu Long là một trong những đồng bằng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trên thế giới dưới tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Tình trạng khan hiếm nguồn tài nguyên nước mặt, xâm nhập mặn ngày càng lấn sâu vào nội đồng, cũng như những thay đổi bất thường của các điều kiện thời tiết đã làm cho các hoạt động sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy hải sản cũng như sinh kế của người dân ngày càng gặp nhiều khó khăn.
Trong khi đó, ở Việt Nam, lực lượng thanh niên chiếm khoảng 23% tổng dân số. Đây là lực lượng có vai trò quan trọng, là tác nhân của sự thay đổi, có khả năng huy động gia đình và cộng đồng cùng tham gia, cũng như nâng cao trách nhiệm của các bên liên quan trong các hoạt động hướng đến ứng phó và giảm thiểu biến đổi khí hậu.
Với sự tài trợ từ USAID, Chương trình giáo dục môi trường vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã được triển khai với nhiều hoạt động ý nghĩa, từ tập huấn giáo dục kiến thức về môi trường, biến đổi khí hậu và đa dạng sinh học đến nâng cao năng lực ứng phó cho lực lượng cán bộ giảng dạy, sinh viên và học sinh. Khi tham gia Chương trình, thanh niên được tạo điều kiện tham gia xuyên suốt từ giai đoạn xác định vấn đề, đến xây dựng, phát triển và triển khai thực hiện sáng kiến nhằm lan tỏa các thông điệp và giải quyết thực tiễn tại địa phương.
Chương trình được thiết kế nhằm kiến tạo mạng lưới kết nối và thu hút sự tham gia của thanh niên, đến từ các chuyên ngành và các cấp đào tạo khác nhau. Mạng lưới thanh niên được xây dựng có thể được xem như là một trong những thành công của Chương trình trong giai đoạn hiện tại. Mạng lưới này sẽ tiếp tục được quan tâm, phát triển ở giai đoạn tiếp theo nhằm tạo tác động xã hội một cách sâu rộng.
Đại diện USAID, ông Đoàn Quốc Trung, chuyên gia Quản lý dự án giáo dục đại học, USAID Việt Nam thông tin: Chương trình giáo dục môi trường vùng Đồng bằng sông Cửu Long, giai đoạn 2022 - 2023 có tổng ngân sách khoảng 100.000 USD. Thông qua chương trình, USAID mong muốn thúc đẩy hợp tác với Trường Đại học Cần Thơ - trường đại học hàng đầu tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long trong lĩnh vực giáo dục và hành động ứng phó biến đổi khí hậu.
Việt Nam đang được xếp vào nhóm năm quốc gia trên thế giới chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất do biến đổi khí hậu; trong đó Đồng bằng sông Cửu Long là nơi có đến 20% dân số toàn quốc đang sinh sống, hiện được xem là vùng chịu tác động nặng nề nhất.
Thông qua các hoạt động cụ thể của Chương trình, khoảng 300 thanh niên ở 13 tỉnh, thành phố tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long đã được tăng cường hiểu biết và thúc đẩy chung tay cùng khắc phục biến đổi khí hậu. Chương trình giáo dục môi trường vùng Đồng bằng sông Cửu Long, giai đoạn 2022 - 2023 không chỉ tập trung vào các vấn đề chung của Đồng bằng sông Cửu Long mà còn nhấn mạnh tới các vấn đề riêng biệt ở từng vùng sinh thái khác nhau, nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác chuẩn bị, hành động ứng phó với các vấn đề biến đổi khí hậu, môi trường và đa dạng sinh học trong khu vực. Cụ thể, Chương trình được thiết kế thành các hợp phần tương ứng với đặc điểm địa khí hậu khác nhau của 13 tỉnh, thành trong vùng: Tiểu vùng lũ, tiểu vùng ngập ngọt, tiểu vùng mặn.
Tổng kết Chương trình giáo dục môi trường vùng Đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2022-2023, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Văn Phạm Đăng Trí, Viện trưởng Viện Nghiên cứu biến đổi khí hậu (Trường Đại học Cần Thơ) cho biết, chương trình đã thu được “quả ngọt”, với nhiều sáng kiến khả thi, bám sát nhu cầu thực tiễn từ các tác giả trẻ. Tiêu biểu như các ý tưởng dùng trùn quế xử lý rác thải hữu cơ, tái chế rác thải vô cơ thành sợi nhựa, quản lý và xử lý nước thải trong trường học… Các thông điệp bảo vệ môi trường, ý tưởng sáng kiến này sẽ được lồng ghép vào chương trình giảng dạy ở các nhà trường.
Trên cơ sở thành công của giai đoạn 1, giai đoạn 2 của Chương trình giáo dục môi trường vùng Đồng bằng sông Cửu Long sẽ được khởi động từ cuối tháng 9/2023 đến tháng 3/2025. Giai đoạn 2 hứa hẹn thu được nhiều kết quả, ý tưởng tốt của các bạn trẻ về ứng phó và giảm thiểu biến đổi khí hậu, từ đó tạo động lực lan tỏa ra cộng đồng./.
