Nhờ sự hướng dẫn kịp thời về kỹ thuật và liên kết sản xuất, đa số hội viên đã áp dụng rất tốt các phương pháp mới. Điều này cho thấy khoa học kỹ thuật đã thực sự được đưa vào sản xuất nông nghiệp một cách hiệu quả.
Thời gian qua, sản xuất nông nghiệp chịu nhiều ảnh hưởng từ thời tiết ngày càng khắc nghiệt, giá vật tư tăng cao, đầu ra của nông sản chưa ổn định… ảnh hưởng không nhỏ đến việc gắn bó và phát triển lâu dài đối với sản xuất nông nghiệp. Để hỗ trợ nông dân, Hội Nông dân xã Phú Riềng (Đồng Nai) đã tiên phong xây dựng các mô hình sản xuất mới, mang lại hiệu quả tích cực. Hội hướng dẫn hội viên chuyển sang canh tác theo hình thức liên kết nông nghiệp hữu cơ bền vững thông qua việc thành lập các chi, tổ hội nghề nghiệp và hợp tác xã.
* Đồng hành cùng nhà nông
Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, Hội Nông dân xã Phú Riềng đã xây dựng các mô hình liên kết nông nghiệp hữu cơ bền vững dưới sự đồng hành, hướng dẫn của cán bộ Hội Nông dân cấp trên và cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Dịch vụ tổng hợp tỉnh Đồng Nai.
Theo Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Phú Riềng Nguyễn Thị Thanh, trước đây quy mô sản xuất tại địa phương còn nhỏ lẻ, manh mún, việc liên kết chuỗi giá trị giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp chưa bền vững, việc ứng dụng khoa học công nghệ còn hạn chế. Những sản phẩm hữu cơ chưa có thương hiệu mạnh để cạnh tranh trên thị trường. Nhiều hộ nông dân chưa được tiếp cận để thay đổi thói quen và phương thức truyền thống để sản xuất theo hướng liên kết nông nghiệp hữu cơ bền vững.
Nhận thấy việc liên kết theo hướng hữu cơ là rất cần thiết và hữu ích, Hội Nông dân xã Phú Riềng đã triển khai truyền đạt, hướng dẫn những kiến thức mới, bổ ích, thiết thực để nông dân ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Việc liên kết được các thành viên trong các tổ tiếp thu đầy đủ, trao đổi, tương tác rất nhiệt tình và sôi nổi trong các buổi hội thảo.
Ông Bùi Văn Hưng ở thôn Phú Tân là một trong những hộ trồng điều áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, mang lại hiệu quả cao. Trước đây, gia đình ông Hưng trồng 4 ha điều, chủ yếu canh tác theo hướng truyền thống nên năng suất thấp. Từ khi thực hiện theo hướng hữu cơ do Hội Nông dân các cấp hướng dẫn, năng suất tăng lên 2,5-3 tấn/ha. Ông Hưng chia sẻ: "Vườn điều gia đình tôi từ khi canh tác theo hướng hữu cơ, cây phát triển tốt, năng suất ổn định. Kỹ thuật hữu cơ làm thảm phủ sinh học giúp vườn cây luôn có độ ẩm tốt. Tham gia vào tổ trồng điều hữu cơ giúp tôi học hỏi các kỹ thuật canh tác nâng cao hiệu quả vườn cây".
Bà Nguyễn Thị Thanh, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Phú Riềng cho hay: Hiện nay, nhiều hội viên nông dân đang tích cực áp dụng khoa học kỹ thuật theo hướng hữu cơ và liên kết sản xuất thông qua các mô hình như hợp tác xã, tổ hợp tác, chi/tổ hội nghề nghiệp. Mục tiêu của việc liên kết này là hướng đến sản xuất nông nghiệp hữu cơ, đạt năng suất và chất lượng cao, đồng thời xây dựng các sản phẩm OCOP và thương hiệu đặc trưng của địa phương.
Trước đây, việc áp dụng khoa học kỹ thuật của nông dân còn hạn chế, nhưng nhờ sự hướng dẫn kịp thời về kỹ thuật và liên kết sản xuất, đa số hội viên đã áp dụng rất tốt các phương pháp mới. Điều này cho thấy khoa học kỹ thuật đã thực sự được đưa vào sản xuất nông nghiệp một cách hiệu quả.
* Liên kết cùng phát triển
Đến nay, Hội Nông dân xã Phú Riềng đã phối hợp thành lập các mô hình liên kết sản xuất 3 Hợp tác xã, 3 Tổ hợp tác, 3 Chi hội nghề nghiệp và 10 Tổ hội nghề nghiệp được hướng dẫn canh tác cây trồng theo hướng hữu cơ bền vững. Các mô hình áp dụng hệ thống tưới tự động, hạn chế sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, nhằm nâng cao chất lượng và sản lượng. Mô hình còn giúp cải tạo độ tơi xốp, màu mỡ của đất, bảo vệ sức khỏe người lao động và bảo vệ môi trường sống.
Điển hình là Tổ trồng điều hữu cơ thôn Phú Thuận, xã Phú Riềng, có diện tích hơn 80 ha với 20 thành viên tham gia. Mô hình đã và đang canh tác theo hướng hữu cơ được Dự án TOT “Nâng cao năng lực hướng đến phát triển bền vững chuỗi cung ứng ngành hạt điều Việt Nam” tập huấn hằng tháng, truyền đạt những kiến thức cần thiết, bổ ích, được thực hành, hướng dẫn trực tiếp tại vườn về kỹ thuật trồng, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh hại.u cơ thôn Phú Thuận, xã Phú Riềng, có diện tích hơn 80 ha với 20 thành viên tham gia. Mô hình đã và đang canh tác theo hướng hữu cơ được Dự án TOT “Nâng cao năng lực hướng đến phát triển bền vững chuỗi cung ứng ngành hạt điều Việt Nam” tập huấn hằng tháng, truyền đạt những kiến thức cần thiết, bổ ích, được thực hành, hướng dẫn trực tiếp tại vườn về kỹ thuật trồng, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh hại.
Chia sẻ kinh nghiệm, ông Bùi Văn Nam, Tổ trưởng Tổ trồng điều hữu cơ thôn Phú Thuận nói: "Việc chuyển sang sản xuất điều hữu cơ đã tạo ra sự thay đổi lớn trong cách thức canh tác. Chúng tôi đã chuyển từ phương pháp cổ xưa, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm dân gian, sang áp dụng khoa học kỹ thuật. Nhờ sự quan tâm tổ chức các buổi tập huấn của Hội Nông dân xã và tỉnh, chúng tôi đã được tham gia học hỏi và rút ra được nhiều bài học quý báu để làm sản phẩm điều hữu cơ".
Theo ông Nam, nguyên tắc cốt lõi là hạn chế tối đa các thành phần hóa học như thuốc trừ sâu hay thuốc xịt cỏ. Thay vào đó, thành viên Tổ được tập huấn chuyên sâu về các kỹ thuật hữu cơ như làm thảm phủ sinh học, bón phân hữu cơ và chăm sóc cây điều theo cách bền vững. Việc làm thảm phủ sinh học đã giúp đất giữ được độ ẩm cần thiết, tạo điều kiện tốt hơn cho cây điều phát triển.
Hiện nay, quá trình thu gom và ủ lá điều đang mang lại hiệu quả kép. Đặc biệt khi vào mùa mưa, độ ẩm cao nên phân bón không bị rửa trôi, giảm đáng kể công lao động mà nông dân phải bỏ ra để cuốc cỏ, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt cho nhà nông. “Các tập huấn viên chỉ dẫn chi tiết về quản lý sâu bệnh, cách tỉa cành và tạo tán cho cây. Đối với sâu đục thân, đục vỏ thì phải thường xuyên thăm vườn và kiểm tra, nếu phát hiện sâu thì phải dùng dao xử lý trực tiếp và xịt thuốc tại chỗ. Còn đối với bọ xít muỗi thì yêu cầu là phải thường xuyên đi thăm vườn để kiểm soát mật độ sâu bệnh”, ông Nam chia sẻ thêm.
Tổ trồng điều thôn Phú Thuận còn thường xuyên truy cập và cập nhật những thông tin mới để áp dụng vào vườn điều, nhằm đạt được hiệu quả và năng suất cao nhất.
Tổ hợp tác sầu riêng sạch Phú Riềng có 11 thành viên, được thành lập năm 2024. Tổ đã được cấp mã QR, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất với diện tích hơn 20 ha. Vườn của các tổ viên được đầu tư hệ thống tưới tự động, nhỏ giọt, nhằm tiết kiệm chi phí, mở sổ nhật ký điện tử giúp ghi lại quá trình sản xuất, quản lý mùa vụ, phục vụ truy xuất nguồn gốc nông sản, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp.
Ông Đậu Bá Trường, thành viên Tổ hợp tác sầu riêng sạch Phú Riềng đã thực hiện mô hình trên diện tích trồng cây sầu riêng được 5 năm. Ông cho biết: "Theo định hướng hữu cơ được đề ra, chúng tôi đã áp dụng các giải pháp nhằm giảm chi phí cho vườn cây trồng. Điển hình, chúng tôi thực hiện nguyên tắc thuận theo tự nhiên, cụ thể là việc để cỏ trong vườn để tạo ra sinh khối. Qua đó mang lại lợi ích kép, thứ nhất là giúp chống rửa trôi màu mỡ của đất, thứ hai là dùng sinh khối để nuôi dưỡng giun đất cùng các loại động thực vật có lợi khác".
“Tôi đã áp dụng phương pháp này trên toàn bộ diện tích vườn nhà và nhận thấy cây trồng phát triển rất vững bền. Chính vì hiệu quả thực tế đó, Tổ hợp tác nơi tôi tham gia cũng đã yêu cầu và khuyến khích tất cả hội viên cùng đi theo hướng thuận thiên này. Mục đích là để đạt được hai mục tiêu quan trọng: giúp sản phẩm được sạch hơn và giúp giảm đáng kể chi phí đầu tư”, ông Trường chia sẻ thêm.
Canh tác, sản xuất theo hình thức liên kết thông qua việc thành lập các chi, tổ hội nghề nghiệp, tổ hợp tác và hợp tác xã đã góp phần giúp xã Phú Riềng có 14 sản phẩm OCOP. Thời gian tới, xã Phú Riềng tiếp tục giải pháp đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và liên kết sản xuất hữu cơ. Hội Nông dân xã xác định thường xuyên tổ chức lớp tập huấn, hội thảo, hướng dẫn kỹ thuật hữu cơ, quy trình sản xuất sạch. Hội khuyến khích nông dân tham gia tổ hợp tác, hợp tác xã, chi/tổ hội nghề nghiệp; xây dựng mô hình liên kết “4 nhà” (Nhà nước – Nhà khoa học – Doanh nghiệp – Nông dân); đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số; hỗ trợ xây dựng thương hiệu và thị trường…/.
