Xã Mường Lạn có lợi thế lớn về đất nông – lâm nghiệp và rừng tự nhiên. Để các lợi thế này thực sự phát huy hiệu quả, bài toán đặt ra không chỉ là vốn hay giống cây trồng mà còn là trình độ, kỹ năng sản xuất của người lao động. Chính từ yêu cầu đó, đào tạo nghề cho người lao động, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, đã được xã xác định là khâu đột phá.
Trong lộ trình phát triển kinh tế – xã hội sau sáp nhập, xã Mường Lạn (tỉnh Điện Biên) đang từng bước khẳng định hướng đi đúng đắn khi coi đào tạo nghề cho người lao động là giải pháp then chốt để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai và giảm nghèo bền vững. Từ những lớp học nghề thiết thực, phù hợp điều kiện địa phương, đồng bào các dân tộc thiểu số trong xã đã tự tin thay đổi tư duy sản xuất, từng bước vươn lên ổn định cuộc sống trên chính mảnh đất quê hương.
*Nền tảng mới sau sáp nhập, mở rộng không gian phát triển
Xã Mường Lạn được thành lập ngày 16/6/2025 theo Nghị quyết số 1661/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trên cơ sở hợp nhất ba xã Mường Lạn, Nặm Lịch và Xuân Lao. Sau sáp nhập, xã có diện tích tự nhiên hơn 13.310ha, với 32 bản, 2.811 hộ và hơn 13.500 nhân khẩu; đồng bào các dân tộc Kinh, Thái, Mông, Khơ Mú… cùng sinh sống, tạo nên bức tranh văn hóa đa dạng nhưng cũng đặt ra nhiều yêu cầu mới trong công tác quản lý và phát triển.
Thực tiễn cho thấy, việc hợp nhất các đơn vị hành chính không chỉ góp phần tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả điều hành mà còn mở ra không gian phát triển rộng lớn hơn cho địa phương. Trong bối cảnh đó, Mường Lạn luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của Trung ương và tỉnh; hệ thống chính trị từ xã đến các bản phát huy tinh thần trách nhiệm, chủ động triển khai nhiệm vụ. Sự đoàn kết, đồng thuận của Nhân dân các dân tộc trở thành nền tảng quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, giữ vững quốc phòng – an ninh.
Một trong những dấu ấn rõ nét là công tác giảm nghèo. Năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm 5,46%, đạt 136,5% so với kế hoạch đề ra, từ 47,18% đầu năm xuống còn 41,72% vào cuối năm. Kết quả này phản ánh những chuyển biến tích cực trong đời sống Nhân dân, đồng thời cho thấy hiệu quả của các giải pháp phát triển sinh kế gắn với điều kiện thực tiễn địa phương.
Mường Lạn có lợi thế lớn về đất nông – lâm nghiệp và rừng tự nhiên, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp hàng hóa, lâm nghiệp bền vững và các loại cây dược liệu. Những năm gần đây, xã tập trung duy trì và mở rộng các cây trồng chủ lực như cà phê, mắc ca, chè. Toàn xã hiện có gần 340ha cà phê, trong đó hơn 194ha đã bước vào thời kỳ kinh doanh, năng suất bình quân đạt 30 tạ/ha, sản lượng trên 580 tấn quả tươi mỗi năm. Bên cạnh đó là hơn 8ha mắc ca, gần 15ha chè, tạo nền tảng quan trọng cho phát triển kinh tế nông nghiệp.
Tuy nhiên, để các lợi thế này thực sự phát huy hiệu quả, bài toán đặt ra không chỉ là vốn hay giống cây trồng mà còn là trình độ, kỹ năng sản xuất của người lao động. Chính từ yêu cầu đó, đào tạo nghề được xã xác định là khâu đột phá.
*Đào tạo nghề gắn với nhu cầu thực tiễn của người dân
Năm 2025, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn xã Mường Lạn tiếp tục được quan tâm triển khai. Thông qua phối hợp với Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên số 2, xã đã mở lớp đào tạo nghề dưới 3 tháng cho lao động nông thôn tại bản Bon, thu hút 35 học viên tham gia. Qua đó, tỷ lệ lao động qua đào tạo của xã ước đạt 26,1%, góp phần từng bước nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ở vùng cao.
Nổi bật trong các hoạt động đào tạo nghề là lớp dạy kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch, bảo quản và chế biến cà phê khóa 4, năm 2025. Lớp học do Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên Khu vực 2 phối hợp với UBND xã Mường Lạn tổ chức, diễn ra trong hai tháng (từ tháng 10 đến tháng 12/2025), dành cho 35 học viên là đồng bào dân tộc Thái tại bản Bon – nơi có điều kiện đất đồi phù hợp với cây cà phê.
Trong suốt khóa học, các học viên được trang bị những kiến thức cơ bản nhưng thiết thực: từ lựa chọn giống cà phê phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu địa phương; kỹ thuật trồng, tạo tán, chăm sóc; phòng trừ sâu bệnh thường gặp, đến quy trình thu hoạch, bảo quản, chế biến sau thu hoạch và hạch toán kinh tế. Nội dung đào tạo bám sát nhu cầu thực tế sản xuất, giúp người học dễ tiếp thu và có thể áp dụng ngay tại gia đình.
Điểm đáng chú ý của lớp học là phương pháp giảng dạy linh hoạt, kết hợp hài hòa giữa lý thuyết và thực hành. Ngoài thời gian học trên lớp, các giảng viên giàu kinh nghiệm còn trực tiếp hướng dẫn học viên theo hình thức “cầm tay chỉ việc” ngay tại các vườn cà phê trên địa bàn xã. Nhờ đó, kiến thức không còn khô cứng mà trở nên sinh động, dễ hiểu, tạo sự hứng khởi cho người học.
Học viên Quàng Văn Lả chia sẻ: “Tham gia lớp học, tôi biết thêm nhiều kiến thức bổ ích trong việc trồng và chăm sóc cây cà phê đúng kỹ thuật. Trước đây làm theo kinh nghiệm là chính, nay được học bài bản, tôi tự tin hơn. Trong vụ tới, tôi sẽ áp dụng những gì đã học để trồng mới và chăm sóc cà phê, giúp cây sinh trưởng tốt, nhanh cho thu hoạch”.
Không chỉ thu hút những lao động trung niên đã gắn bó với nương rẫy, lớp học còn nhận được sự hưởng ứng của lớp trẻ. Là học viên trẻ nhất khóa học, chị Quàng Thị Quê (sinh năm 2005) phấn khởi cho biết: “Gia đình tôi có đất đồi nhưng trước đây chỉ trồng cây tạp, hiệu quả không cao. Khi xã thông báo mở lớp dạy kỹ thuật trồng cà phê, tôi đăng ký ngay. Việc được học cả lý thuyết lẫn thực hành giúp tôi nắm chắc kiến thức, tự tin cùng gia đình chuyển đổi sang trồng cà phê để phát triển kinh tế”.
Những chia sẻ mộc mạc ấy cho thấy, đào tạo nghề không chỉ mang lại kiến thức mà còn thắp lên niềm tin, khơi dậy khát vọng làm giàu chính đáng của người dân. Từ chỗ sản xuất manh mún, dựa nhiều vào kinh nghiệm, người lao động dần tiếp cận với khoa học kỹ thuật, biết tính toán hiệu quả kinh tế, từng bước thay đổi tư duy sản xuất.
Theo ông Nguyễn Thế Trung, Chủ tịch UBND xã Mường Lạn, thời gian tới địa phương sẽ tiếp tục coi đào tạo nghề là nhiệm vụ trọng tâm. Năm 2026, xã phấn đấu nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo lên 26,6%, gắn đào tạo nghề với chuyển dịch cơ cấu lao động, phát triển các cây trồng chủ lực và khai thác hiệu quả tiềm năng sẵn có.
Thực tế từ Mường Lạn cho thấy, khi công tác đào tạo nghề được triển khai đúng hướng, sát nhu cầu và gắn với điều kiện cụ thể của địa phương, người lao động sẽ trở thành chủ thể tích cực của quá trình phát triển. Từ những lớp học nhỏ ở các bản làng vùng cao, một hướng đi bền vững đang dần hình thành, góp phần đưa Mường Lạn vững bước trên con đường giảm nghèo, xây dựng cuộc sống ấm no cho Nhân dân các dân tộc./.
