Những phát hiện khoa học không chỉ có giá trị nghiên cứu, còn mở ra hướng tiếp cận mới trong bảo tồn và phát huy giá trị Di sản.
Ngày 27/9, tại chùa Bái Đính, phường Tây Hoa Lư, UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức hội nghị quốc tế “Công tác nghiên cứu khoa học gắn liền với quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An”. Hội nghị có sự tham gia của các nhà quản lý văn hóa, du lịch, các chuyên gia về lịch sử, khảo cổ học, du lịch trong và ngoài nước.
Phát biểu khai mạc, ông Trần Song Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình cho biết, việc tổ chức hội nghị quốc tế nhằm khẳng định cam kết và những nỗ lực của tỉnh Ninh Bình trong công tác nghiên cứu khoa học; giới thiệu một số kết quả nổi bật của Chương trình nghiên cứu khảo cổ học SUNDASIA, đặc biệt là kết quả nghiên cứu mới về người tiền sử được xác định có niên đại gần 13.000 năm cùng nhiều bằng chứng khoa học về hình thái, di truyền và đời sống cư dân hậu kỷ Pleistocene tại Quần thể danh thắng Tràng An.
Thời gian qua, Ninh Bình đã triển khai nhiều chương trình nghiên cứu nhằm tiếp tục làm giàu các giá trị của Di sản. Đặc biệt, kết quả thăm dò, khai quật tại hang Thung Bình 1 thuộc Quần thể danh thắng Tràng An cho thấy di cốt người tiền sử có niên đại trên 12.000 năm, cùng các dữ liệu về niên đại, địa tầng, hệ động thực vật cổ và hình thức chôn cất. Các kết quả này khẳng định Tràng An là “bảo tàng sống” về tiến hóa tự nhiên và văn hóa nhân loại, cung cấp bằng chứng khoa học hiếm hoi làm sáng tỏ quá trình cư trú, thích ứng của con người trước biến đổi môi trường, đồng thời bổ sung tư liệu quý về nhân học, di truyền học và sự hiện diện của các loài động vật nguy cấp toàn cầu từng sinh sống tại đây.
Những phát hiện khoa học không chỉ có giá trị nghiên cứu, còn mở ra hướng tiếp cận mới trong bảo tồn và phát huy giá trị Di sản. Đây cũng là minh chứng sinh động cho sự hợp tác chặt chẽ, bền bỉ giữa tỉnh Ninh Bình và các nhà khoa học trong nước, quốc tế, đặc biệt là các trường đại học thuộc Vương quốc Anh.
Tại hội nghị, các chuyên gia về lịch sử, khảo cổ học đã cung cấp bức tranh toàn cảnh về lịch sử hình thành, tiến hóa của Quần thể danh thắng Tràng An, cũng như sự thích ứng của cư dân bản địa đối với những thay đổi của thiên nhiên qua hàng chục nghìn năm; định hướng phát triển du lịch gắn với Tràng An giai đoạn tới...
Tiến sỹ Ryan Rabett, Chuyên gia Khảo cổ học, Đại học Queen’Belfast Vương quốc Anh và cộng sự đã giới thiệu Dự án nghiên cứu SUNDASIA tại Quần thể danh thắng Tràng An. Dự án nghiên cứu SUNDASIA là một dự án khảo cổ học quốc tế tập trung vào khu vực Đông Nam Á, đặc biệt đã phát hiện các di cốt quan trọng như bộ xương người gần 13.000 năm tuổi tại hang Thung Bình 1, thuộc Quần thể danh thắng Tràng An. Dự án này còn thu hồi được bằng chứng DNA ty thể sớm nhất ở Việt Nam, cung cấp những thông tin khoa học giá trị về lịch sử loài người và các mối quan hệ sinh học trong khu vực.
Hội nghị cũng đã nghe Tiến sỹ Nguyễn Việt, Giám đốc Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á giới thiệu một số định hướng về loại hình trải nghiệm mới thú vị: Du lịch trải nghiệm "Sống cùng người tiền sử Tràng An”, trong đó nhấn mạnh đến việc phát triển các sản phẩm du lịch gắn với cuộc sống, sinh hoạt, ẩm thực của người tiền sử…
Kết luận hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình Phạm Quang Ngọc cho rằng, kết quả hội nghị một lần nữa khẳng định giá trị, tầm quan trọng đặc biệt của công tác nghiên cứu khoa học; bổ sung những hiểu biết quý báu về lịch sử nhân loại, đời sống xã hội sâu sắc của cư dân cổ tại Tràng An. Các kết quả nghiên cứu khoa học sẽ từng bước được ứng dụng hiệu quả vào công tác bảo tồn, phát huy giá trị Di sản, xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa - sinh thái độc đáo, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn, đồng thời tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương.
Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình tin tưởng công tác nghiên cứu khoa học tại Quần thể danh thắng Tràng An sẽ tiếp tục đạt nhiều thành tựu, góp phần vào phát triển bền vững của tỉnh và đất nước./.
