Trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu, các vấn đề chị quan tâm đều xoay quanh vai trò của pháp luật trong bảo vệ quyền, lợi ích của người dân và đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đời sống.
Trong bối cảnh khoa học xã hội và nhân văn ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện thể chế, bảo đảm công bằng xã hội và phát triển bền vững, nhiều nhà khoa học đã lặng lẽ cống hiến bằng tinh thần trách nhiệm, lao động khoa học nghiêm túc và ý chí bền bỉ. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Kim Khuyên, Phó Trưởng phòng Pháp luật Kinh tế, Viện Nhà nước và Pháp luật, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam là một trong những gương mặt tiêu biểu như vậy.
*Theo đuổi con đường nghiên cứu khoa học pháp lý
Sinh ra tại vùng quê thuần nông xã Hồng Minh, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình (nay thuộc tỉnh Hưng Yên), nơi giàu truyền thống hiếu học và gắn bó mật thiết với đời sống lao động, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Kim Khuyên sớm hình thành mối quan tâm sâu sắc tới con người, sinh kế và công bằng xã hội. Chính từ những trải nghiệm ấy, tư duy nghiên cứu pháp luật của chị được hình thành và theo chị trong suốt hành trình học tập, nghiên cứu khoa học.
Được đào tạo bài bản và liên tục tại Trường Đại học Luật thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội và Học viện Khoa học xã hội, con đường học tập của chị được hình thành một cách liền mạch, từ cử nhân Luật Hành chính Nhà nước, thạc sĩ Luật quốc tế đến tiến sĩ Luật Kinh tế. Từ quá trình đào tạo bài bản, chị có nền tảng chuyên môn vững chắc và xác định rõ hướng nghiên cứu gắn với con người trong các quan hệ kinh tế, xã hội. Trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu, các vấn đề chị quan tâm đều xoay quanh vai trò của pháp luật trong bảo vệ quyền, lợi ích của người dân và đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đời sống.
Từ thực tiễn, quá trình học tập và tích lũy tri thức nghiêm túc, chị đã lựa chọn và gắn bó lâu dài với con đường nghiên cứu pháp luật. Năm 2025, việc được công nhận học hàm Phó Giáo sư là dấu mốc quan trọng, ghi nhận năng lực nghiên cứu, uy tín học thuật và những đóng góp của chị đối với lĩnh vực khoa học pháp lý ở Việt Nam.
Trong quá trình công tác tại Viện Nhà nước và Pháp luật, chị sớm xác định nghiên cứu pháp luật không thể tách rời những vấn đề cụ thể của đời sống kinh tế – xã hội, đặc biệt là các quan hệ lao động và an sinh xã hội đang chịu tác động mạnh mẽ của hội nhập quốc tế, chuyển đổi mô hình phát triển và sự thay đổi của thị trường lao động. Hướng nghiên cứu này được thể hiện nhất quán qua hệ thống đề tài và công trình khoa học mà chị đã chủ trì và công bố trong nhiều năm qua.
Ở lĩnh vực pháp luật lao động, các nghiên cứu của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Kim Khuyên tập trung làm rõ những bất cập trong khuôn khổ pháp lý điều chỉnh quan hệ lao động, nhất là trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng linh hoạt, đa dạng về hình thức việc làm. Đối với pháp luật an sinh xã hội, đây là mạch nghiên cứu xuyên suốt, trọng tâm và tạo dấu ấn học thuật rõ nét nhất trong sự nghiệp khoa học của chị. Chị đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ về pháp luật bảo trợ xã hội ở Việt Nam, đồng thời là chủ biên hai sách chuyên khảo về an sinh xã hội.
Thông qua hệ thống công trình nghiên cứu đa dạng về nội dung nhưng thống nhất về định hướng, có thể thấy rõ cách tiếp cận đặc trưng của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Kim Khuyên là lấy thực tiễn đời sống làm điểm xuất phát, lấy con người làm trung tâm của pháp luật và hướng nghiên cứu tới việc hoàn thiện chính sách, pháp luật nhằm phục vụ mục tiêu công bằng xã hội và phát triển bền vững.
*Gắn nghiên cứu khoa học với trách nhiệm xã hội
Công tác tại Viện Nhà nước và Pháp luật, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam từ năm 2009, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Kim Khuyên đã đảm nhiệm nhiều vị trí chuyên môn và quản lý như Phó Trưởng phòng, Chủ tịch Công đoàn Viện, Trưởng Ban Đời sống. Chị là chủ nhiệm ba đề tài cấp Bộ, sáu đề tài cấp cơ sở; thư ký một đề tài cấp Nhà nước và bảy nhiệm vụ khoa học cấp Bộ khác.
Đến nay, chị đã công bố hơn 60 công trình khoa học, trong đó có 45 bài báo đăng trên các tạp chí chuyên ngành luật uy tín trong nước và quốc tế; nhiều bài được công bố trên các tạp chí khoa học quốc tế, cùng các sách chuyên khảo và chương sách xuất bản bởi các nhà xuất bản có uy tín. Nhiều công trình đã được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong giảng dạy đại học, sau đại học và trong hoạt động xây dựng, hoàn thiện chính sách pháp luật.
Không coi khoa học là hoạt động khép kín trong phạm vi học thuật, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Kim Khuyên luôn nhấn mạnh trách nhiệm xã hội của người làm nghiên cứu. Bên cạnh nghiên cứu chuyên sâu, chị trực tiếp tham gia góp ý, phản biện các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, đề án và chương trình chính sách liên quan đến lĩnh vực lao động, an sinh xã hội và phát triển nguồn nhân lực tại các bộ, ngành trung ương. Thông qua các hội thảo khoa học, tọa đàm chuyên môn và hoạt động tư vấn chính sách, nhiều ý kiến khoa học của chị đã được tiếp thu, sử dụng làm luận cứ tham khảo trong quá trình xây dựng và hoàn thiện pháp luật.
Song song với nghiên cứu, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Kim Khuyên tham gia giảng dạy tại nhiều cơ sở giáo dục đại học và học viện như Trường Đại học Luật (Đại học Quốc gia Hà Nội), Trường Đại học Thái Bình, Trường Đại học Lao động – Xã hội, Học viện Phụ nữ Việt Nam, Trường Đại học Hòa Bình, Học viện Hành chính và Quản trị công, Học viện Hành chính và Quản trị công, Phân hiệu tại Thành phố Hồ Chí Minh và Trường Đại học Mở Hà Nội.
Thông qua hoạt động giảng dạy và hướng dẫn học viên cao học, chị từng bước truyền đạt phương pháp nghiên cứu, tư duy khoa học và tinh thần trách nhiệm nghề nghiệp cho người học, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực pháp luật và chính sách công.
Không chỉ thể hiện qua kết quả nghiên cứu và hoạt động chuyên môn, những đóng góp của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Kim Khuyên còn được ghi nhận qua đánh giá của lãnh đạo đơn vị. Theo Tiến sĩ Nguyễn Linh Giang, Phó Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật, chị là cán bộ khoa học có tinh thần trách nhiệm cao, làm việc nghiêm túc, cẩn trọng và có ý thức kỷ luật tốt. Trong quá trình công tác, chị luôn thể hiện sự tận tâm, cầu thị, sẵn sàng đảm nhận và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, cả trong nghiên cứu chuyên môn, công tác quản lý và hoạt động đoàn thể. Ở chị thể hiện rõ thái độ làm việc chuẩn mực, sự khiêm tốn và tinh thần gắn bó với tập thể, qua đó tạo được sự tin cậy và đánh giá tích cực từ đồng nghiệp và lãnh đạo đơn vị.
Trong nhiều năm liền, chị luôn hoàn thành và vượt mức định mức nghiên cứu, tích cực tham gia các phong trào thi đua, góp phần xây dựng môi trường học thuật đoàn kết, sáng tạo tại Viện Nhà nước và Pháp luật. Những nỗ lực đó đã được ghi nhận bằng hơn 15 danh hiệu và hình thức khen thưởng trong giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2025, trong đó có nhiều lần được công nhận Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở, Chiến sĩ thi đua cấp Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và Bằng khen của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam năm 2025 dành cho cá nhân chủ nhiệm đề tài cấp Bộ có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu khoa học.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Kim Khuyên, phần thưởng lớn nhất của người làm khoa học không chỉ nằm ở danh hiệu mà ở việc các công trình nghiên cứu được ứng dụng trong thực tiễn, góp phần hoàn thiện chính sách, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và bảo vệ tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của người dân. Với tinh thần trách nhiệm, sự tận tâm và lao động khoa học nghiêm túc, chị là hình ảnh tiêu biểu của đội ngũ nữ trí thức Việt Nam thi đua yêu nước bằng tri thức và những đóng góp bền vững cho sự phát triển của đất nước./.
