Nghị định số 19-CP của Chính phủ về thành lập Bảo hiểm xã hội Việt Nam tạo dấu mốc cải cách quan trọng nhằm thu gọn đầu mối tổ chức, thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội theo hướng tập trung, thống nhất trong phạm vi toàn quốc.
TTXVN - Bảo hiểm xã hội Việt Nam được thành lập ngày 16/2/1995, trên cơ sở thống nhất các tổ chức bảo hiểm xã hội ở Trung ương và địa phương thuộc hệ thống Lao động - Thương binh và Xã hội và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Trải qua 29 năm xây dựng và trưởng thành, Bảo hiểm xã hội Việt Nam không ngừng phát triển và đạt được các thành tích quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an sinh xã hội, góp phần thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội để phát triển đất nước.
Hệ thống tổ chức của Bảo hiểm xã hội Việt Nam gồm 3 cấp: Trung ương, cấp tỉnh và cấp huyện. Bộ máy từng bước được kiện toàn theo hướng linh hoạt, hiệu quả, chuyên nghiệp, hiện đại, giảm đầu mối; giảm chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ; phù hợp với tinh thần Chính phủ liêm chính, kiến tạo, hành động, phục vụ người dân và doanh nghiệp. Qua đó, tạo điều kiện để ngành thực hiện hiệu quả, hoàn thành tốt các chỉ tiêu, nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao.
Thực hiện mục tiêu xuyên suốt phát triển bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo hướng bao phủ toàn dân, số người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp tiếp tục tăng qua các năm và đã tập trung vào nhóm yếu thế. Tỷ lệ người tham gia bảo hiểm y tế phát triển bền vững, vượt mục tiêu được Đảng và Chính phủ giao.
Hiện cả nước có khoảng 18,26 triệu người tham gia bảo hiểm xã hội, đạt 39,25% lực lượng lao động trong độ tuổi. Trong đó, số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khoảng 1,83 triệu người, đạt 3,92% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng 305 lần so với năm 2008 là năm đầu tiên thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện (tăng từ 6 nghìn người lên 1,83 triệu người). Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp khoảng 14,7 triệu người, đạt gần 31,6% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng gần 2,5 lần so với năm 2009 - năm đầu tiên thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp (tăng từ 6 triệu người lên 14,7 triệu người).
Cùng với đó, có hơn 93,3 triệu người tham gia bảo hiểm y tế, đạt tỷ lệ bao phủ 93,35% dân số và tăng 13,1 lần so với năm 2015 (tăng từ 7,1 triệu người lên 93,3 triệu người), tiệm cận mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân. Diện bao phủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp tăng, góp phần mở rộng hiệu quả lưới an sinh xã hội tới mọi người dân, người lao động, củng cố vững chắc nền an sinh xã hội của đất nước.
Đi liền với mở rộng về số lượng, quyền lợi của người tham gia, thụ hưởng chính sách cũng ngày càng tăng. Công tác giải quyết, chi trả chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp được thực hiện kịp thời, đúng quy định. Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã chuyển đổi hiệu quả phương thức quản lý từ thủ công sang hiện đại, đảm bảo nguyên tắc đóng - hưởng. Phương thức hoạt động của hệ thống ngành Bảo hiểm xã hội được đổi mới theo hướng phục vụ, đẩy mạnh giao dịch điện tử, tăng cường sử dụng các dịch vụ công ích, rút ngắn thời gian giải quyết, tạo thuận lợi và đảm bảo quyền lợi cho người lao động và nhân dân.
Số liệu tổng hợp cho thấy, từ năm 1995 đến hết năm 2023, toàn ngành đã giải quyết cho hơn 144,8 triệu lượt người hưởng các chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe. Từ năm 2010 đến hết năm 2022, Bảo hiểm xã hội Việt Nam phối hợp giải quyết cho gần 9,7 triệu người hưởng các chế độ bảo hiểm thất nghiệp. Hiện nay, tổng số người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng là hơn 3,3 triệu người.
Bên cạnh đó, từ năm 2003 đến 2023, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã phối hợp với các cơ sở y tế bảo đảm quyền lợi khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế cho trên 2.542,8 triệu lượt người. Ngành cũng chung tay cùng ngành Y tế tháo gỡ khó khăn, giải quyết tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế, kịp thời thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế, tạo điều kiện thuận lợi để các cơ sở khám, chữa bệnh phục vụ người bệnh.
Từ năm 2020 đến năm 2022, đại dịch COVID-19 ảnh hưởng nặng nề đến đời sống, việc làm của người dân, người lao động. Trong bối cảnh đó, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã chủ động, quyết liệt tham gia cùng các bộ, ngành tham mưu Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động gặp khó khăn do đại dịch. Ngành tập trung huy động mọi nguồn lực, trên nền nguồn dữ liệu sẵn có để triển khai kịp thời các gói hỗ trợ từ quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp nhanh gọn, chính xác tới người hưởng, góp phần hỗ trợ hàng chục triệu người lao động, người sử dụng lao động vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống, phục hồi sản xuất, kinh doanh.
Những kết quả đạt được cho thấy, quyết tâm chính trị của toàn ngành Bảo hiểm xã hội trong mọi giai đoạn là luôn ưu tiên đặt công tác đảm bảo quyền lợi của người tham gia, thụ hưởng chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế làm trung tâm. Nhờ đó, quyền lợi an sinh của người tham gia, thụ hưởng luôn đảm bảo kịp thời, đúng quy định, góp phần củng cố, tạo thêm niềm tin vững chắc của mọi tầng lớp nhân dân vào các chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước.
Có thể nói, từ năm 1995 đến nay, với sự cố gắng, nỗ lực của các thế hệ công chức, viên chức, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thách thức và đạt được nhiều thành quả quan trọng. Qua đó, vị thế của ngành được nâng cao không chỉ trong hệ thống chính trị mà cả trong nhận thức của người dân, trong đánh giá của cộng đồng doanh nghiệp.
Để thực hiện thành công các mục tiêu về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, đặc biệt là bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế toàn dân, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam tiếp tục triển khai các giải pháp với tinh thần chủ động, đồng bộ và toàn diện, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị, đảm bảo an sinh xã hội, ổn định đời sống nhân dân, ghi dấu mốc ấn tượng cho giai đoạn 30 năm xây dựng và phát triển vào năm 2025 tới đây./.
