Chương trình 1719: Góp phần phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Đắk Lắk
Phạm vi thực hiện của Chương trình mục tiêu quốc gia 1719 là các xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, gồm nhiều dự án thành phần được triển khai sát với thực tế.
Trước những thách thức đặt ra của Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) 1719, tỉnh Đắk Lắk đã có những chủ trương và giải pháp đồng bộ nhằm phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi bền vững. Để làm rõ vấn đề này, phóng viên TTXVN đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Kính, Trưởng ban Dân tộc tỉnh Đắk Lắk.
- Phóng viên: Thưa ông! Tỉnh Đắk Lắk nằm ở vị trí trung tâm vùng Tây Nguyên, dân số hơn 1,9 triệu người với 49 dân tộc anh em cùng sinh sống; trong đó, dân tộc thiểu số chiếm gần 36% dân số toàn tỉnh, nhiều địa bàn thuộc khu vực miền núi, đặc biệt khó khăn. Xin ông cho biết ý nghĩa của Chương trình 1719 đối với địa phương?
Ông Nguyễn Kính: Việc triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 cùng với các chương trình MTQG khác, đã góp phần tạo sự thống nhất và gắn kết giữa mục tiêu, chỉ tiêu của các chương trình MTQG và mục tiêu, chỉ tiêu kinh tế - xã hội của tỉnh. Phạm vi thực hiện của Chương trình MTQG 1719 là các xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, gồm nhiều dự án thành phần được triển khai sát với thực tế. Nhờ đó, diện mạo nông thôn có bước khởi sắc, đời sống của nhân dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi từng bước được cải thiện; tỷ lệ hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số giảm đáng kể, năm 2021 hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 26,74%, đến cuối năm 2023 còn 19,70%; văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, an sinh xã hội cơ bản được đảm bảo; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân tiếp tục được cải thiện cả về lượng và chất; môi trường nông thôn vùng dân tộc thiểu số đã có chuyển biến đáng kể, nhiều nơi xây dựng và hình thành mô hình cảnh quan xanh - sáng - sạch - đẹp; hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở được quan tâm củng cố, kiện toàn và hoạt động ngày càng phát huy hiệu quả; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cơ bản được giữ vững; có 02 xã khu vực II đã đạt chuẩn nông thôn mới.
- Phóng viên: Thưa ông! Chương trình 1719 đã được triển khai thực hiện một thời gian khá dài, vậy đến nay đã đạt được những thành quả gì trong phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi?
- Ông Nguyễn Kính: Chương trình 1719 giai đoạn 2021 – 2030, trong đó giai đoạn I từ năm 2021-2025 được phê duyệt và triển khai từ năm 2021, theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, thực tế địa phương mới được bố trí vốn để triển khai thực hiện từ giữa năm 2022 theo Quyết định số 652/QĐ-TTg và Quyết định số 653/QĐ-TTg ngày 28/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Do vậy Chương trình 1719 thực tế mới triển khai từ cuối năm 2022 đến nay.
Cùng với sự lãnh đạo, chỉ đạo điều hành sâu sát, quyết liệt, chủ động, có trọng tâm trọng điểm của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp; sự đoàn kết, đồng thuận cao của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh; nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, thách thức, Chương trình 1719 đã đạt những kết quả tích cực, góp phần quan trọng trong thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển chung của tỉnh và các mục tiêu, chỉ tiêu thực hiện các chương trình MTQG.
Tính đến ngày 12/12/2024, tỉnh Đắk Lắk đã thực hiện hỗ trợ nhà ở cho 316 hộ; hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 900 hộ; đang triển khai thực hiện đầu tư 15 dự án ổn định, sắp xếp dân cư tại chỗ cho đồng bào dân tộc thiểu số tại 07 huyện; đầu tư mới 157 công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất, đời sống; đầu tư 18 công trình trường phổ thông dân tộc nội trú tại 14 huyện, thị xã, thành phố; đầu tư 02 dự án tại 02 Trung tâm y tế của 02 huyện nghèo; đầu tư 01 dự án cải tạo, nâng cấp, mở rộng và xây dựng mới nhà văn hóa, khu thể thao thôn, buôn trên địa bàn 15 huyện, thị xã, thành phố; 01 dự án hỗ trợ đầu tư xây dựng 02 điểm đến du lịch tiêu biểu; duy tu bảo dưỡng 174 công trình cơ sở hạ tầng trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; có 100% xã đã có đường ô tô đến trung tâm xã, 100% xã đã có điện lưới quốc gia, 97,2% thôn, buôn có điện và 98% hộ được dùng điện sinh hoạt, hơn 95% xã có điện thoại, 100% xã có trạm y tế.
- Phóng viên: Thưa ông! Hiện nay Chương trình 1719 đang gặp phải những khó khăn, vướng mắc gì?
- Ông Nguyễn Kính: Bên cạnh những kết quả đã đạt được, vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình. Đặc biệt, một số cơ chế, chính sách quy định trong thực hiện chương trình tồn tại bất cập, tỉnh đã kiến nghị các cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung.
Một số khó khăn xuất phát từ đặc thù của tỉnh, như: Tỷ lệ hộ nghèo trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở một số địa phương còn cao, chủ yếu tập trung ở các xã, thôn, buôn đặc biệt khó khăn; mức độ thiếu hụt tiếp cận một số dịch vụ xã hội cơ bản như nhà ở, nước sạch và vệ sinh còn cao; quỹ đất công của một số địa phương để giải quyết đất ở, đất sản xuất cho người dân còn hạn chế; quỹ đất từ nông, lâm trường bàn giao cho địa phương phải chờ phương án sử dụng đất được phê duyệt và điều chỉnh bổ sung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; định mức hỗ trợ theo quy định để thực hiện hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nhà ở thấp so với chi phí thực tế; các hộ có nhu cầu hỗ trợ nhà ở, đã có đất phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở, quy hoạch nông thôn nhưng chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng đất nên khó trong việc thực hiện hỗ trợ nhà ở; Nguồn vốn cho vay ngân hàng để thực hiện xây dựng nhà ở, đất ở, đất sản xuất, chuyển đổi nghề thuộc Dự án 1 theo Nghị định số 28/2022/NĐ-CP ngày 26/4/2022 của Chính phủ chưa được bố trí cho Ngân hàng Chính sách xã hội để bố trí cho đối tượng thuộc Chương trình vay vốn.
- Phóng viên: Thưa ông! Khối lượng công việc còn lại trong năm 2025 của Chương trình 1719 là rất lớn cũng là năm kết thúc giai đoạn 1 của Chương trình. Vậy tỉnh Đắk Lắk có những giải pháp gì trong thời gian tới trong thực hiện Chương trình 1719?
- Ông Nguyễn Kính: Phát huy những kết quả đã đạt được trong thời gian qua, thời gian tới, tỉnh Đắk Lắk tiếp tục tập trung chỉ đạo, điều hành hoàn thiện các thủ tục cần thiết để tổ chức triển khai thực hiện và giải ngân nguồn vốn thuộc Chương trình; Thực hiện tốt công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành trong quá trình tổ chức thực hiện Chương trình được quy định cụ thể trong Kế hoạch giai đoạn 2021 - 2025 và hàng năm; Chỉ đạo, hướng dẫn địa phương triển khai các hoạt động đầu tư của Chương trình đảm bảo kịp thời, đúng kế hoạch; tập trung đề xuất, kiến nghị trung ương tháo gỡ vướng mắc về cơ chế, chính sách để nâng cao hiệu quả đầu tư của Chương trình.
Tăng cường huy động vốn từ ngân sách địa phương, các nguồn huy động đóng góp hợp pháp của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân để bổ sung nguồn lực cho triển khai thực hiện Chương trình. Đẩy mạnh công tác truyền thông, thông tin, nâng cao năng lực nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền và các tầng lớp nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số về Chương trình, góp phần tạo sự đồng thuận và phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, khơi dậy ý chí tự lực vươn lên của người nghèo, của đồng bào các dân tộc thiểu số, tiếp nhận và sử dụng chính sách và nguồn lực hỗ trợ của nhà nước và cộng đồng. Chú trọng vấn đề về lồng ghép giới, thúc đẩy bình đẳng giới trong thực hiện các nhiệm vụ của Chương trình.
Tỉnh Đắk Lắk cũng đề nghị Ủy ban Dân tộc kiến nghị Chính phủ xem xét tăng định mức hỗ trợ tại Quyết định số 04/2023/QĐ-TTg để đảm bảo khả năng thực hiện các nội dung như đất ở, đất sản xuất, nhà ở, nước sinh hoạt phù hợp với tình hình thực tế. Kiến nghị các Bộ, Ban, Ngành ở Trung ương sớm nghiên cứu bổ sung, sửa đổi một số quy định trong thực hiện Chương trình 1719 đã được tỉnh đề xuất, kiến nghị trong các báo cáo thực hiện chương trình./.
- Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!
