Việc thiếu nước, chất lượng nước không đảm bảo khiến cuộc sống và sinh hoạt của người dân gặp nhiều khó khăn.
Xã Quang Bình (huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình) về đích nông thôn mới năm 2014 nhưng nghịch lý đang tồn tại ở địa phương này nhiều năm qua khiến người dân bức xúc là dù họ nghiêm chỉnh thực hiện các quy định đóng góp vốn đối ứng xây dựng công trình nước sạch nông thôn song lại không có nước sạch để dùng hoặc nước sạch được cấp theo tình trạng “nhỏ giọt”. Việc thiếu nước, chất lượng nước không đảm bảo khiến cuộc sống và sinh hoạt của người dân gặp nhiều khó khăn.
*Nước sạch - vui ít, buồn nhiều
Những ngày tháng 5 nắng nóng, gặp người dân xã Quang Bình ai nấy đều bức xúc về vấn đề nước sạch sinh hoạt.
Ông Bùi Xuân Ngọt, Trưởng thôn Đại Thành, xã Quang Bình cho biết, thôn có 300 hộ, với khoảng 1.000 nhân khẩu. Năm 2012, thực hiện chủ trương xã hội hóa nước sạch nông thôn, người dân địa phương ai cũng vui mừng, đồng tình hưởng ứng và nghiêm chỉnh thực hiện nghĩa vụ tài chính, đóng góp đầy đủ để đưa nước sạch về sử dụng. Nhưng niềm vui không được bao lâu, đến năm 2015, tình trạng thiếu nước bắt đầu xuất hiện, nước sạch lúc có, lúc không, áp lực nước yếu không đủ bơm lên téc khiến nhiều hộ vừa phải bỏ tiền mua nước, vừa phải bỏ tiền điện bơm nước.
Tình trạng “khát” nước sạch xảy ra gay gắt hơn là ở thôn Bắc Sơn với 474 hộ, 1.731 nhân khẩu. Đi dọc sông Kiến Giang nằm sát Quốc lộ 39B qua địa bàn thôn này không khó để bắt gặp những đường ống nước nhân dân tự lắp đặt phục vụ sinh hoạt cho gia đình.
Ông Bùi Xuân Lẫm (Trưởng thôn Bắc Sơn) bức xúc chia sẻ, nước sạch không có để dùng, khi có thì bẩn, nhiễm mặn nên bao nhiêu năm nay người dân khổ sở vì chuyện này. Nhiều lần không có nước, bà con gọi cán bộ Trạm cấp nước nhưng họ cũng chỉ xuống ghi nhận chứ không có biến chuyển gì. Kiến nghị của người dân được gửi đi nhiều nơi, nhiều lần, chỉ mong có nước sạch ổn định để dùng đúng như cam kết ban đầu của Công ty với bà con khi thực hiện hợp đồng cấp nước.
Ông Lẫm cho biết thêm, sau nhiều lần kiến nghị, năm 2018, chỉ có 70 hộ dân trong thôn được chuyển sang sử dụng nước sạch từ Công ty nước sạch Thủy Long, các hộ còn lại vẫn chung tình trạng “khát” nước sạch.
Ông Phạm Đăng Mạc, Bí thư Chi bộ thôn Bắc Sơn cho biết, gia đình ông có 6 nhân khẩu. Năm 2012, ông là những hộ đầu tiên trong thôn đóng góp kinh phí hơn 1 triệu đồng để lắp đặt đường ống nước sạch. Tuy vậy, nước sạch ngày có, ngày không, hoặc nước bẩn khiến cuộc sống của gia đình ông trở nên bất tiện. Hiện nhà ông Mạc sử dụng ba nguồn nước để sinh hoạt hàng ngày là nước mưa, nước giếng, còn nước sạch phải tranh thủ hứng từng xô, sử dụng tiết kiệm chỉ dùng để nấu ăn. Đợt Tết Nguyên đán vừa qua, ông cũng như nhiều hộ dân khác phải đi mua nước sạch để dùng với giá 10.000 đồng/m3.
Trong thôn Bắc Sơn, việc thiếu nước sạch sinh hoạt không phải là chuyện hiếm. Đơn cử, téc chứa nước sạch của gia đình ông Nguyễn Đình Thi (72 tuổi) và bà Nguyễn Thị Bình (70 tuổi) đã không có một giọt nước nào kể từ tháng 4/2023 đến nay. Để khắc phục trong sinh hoạt, gia đình phải dùng nước mưa, nước giếng khoan nhưng do nguồn nước không đảm bảo vệ sinh nên không ít lần bị mẩn ngứa, phải điều trị. Đặc biệt, mỗi lần con cháu ở xa về chơi, ông bà rất lo lắng không đủ nước để sử dụng.
*Cần sớm giải “cơn khát” cho người dân
Theo tìm hiểu, nhân dân xã Quang Bình đang sử dụng nước sạch từ Nhà máy nước sạch liên xã Vũ Bình (đặt tại xã Vũ Bình, huyện Kiến Xương). Công trình được xây dựng từ năm 2011, bắt đầu đưa vào khai thác năm 2012 từ nguồn vốn vay Ngân hàng Thế giới. Ngày 12/8/2015, UBND tỉnh Thái Bình ban hành Quyết định 1810/QĐ-UBND giao 19 công trình nước sạch nông thôn tập trung trên địa bàn từ nguồn vốn vay Ngân hàng Thế giới cho Công ty Cổ phần Bitexco Nam Long quản lý, sử dụng, khai thác và đầu tư nâng cấp, mở rộng. Công suất Nhà máy nước sạch Vũ Bình tại thời điểm Công ty này nhận bàn giao năm 2015 là 1.800 m3/ngày đêm; công suất thực tế hiện nay đạt 3.800m3/ngày đêm; phạm vi cấp nước cho 5 xã (29 thôn) gồm Vũ Bình, Vũ Công, Quang Bình, một phần xã Minh Quang (xã Minh Hưng cũ) và xã Quang Minh (huyện Kiến Xương).
Ông Lê Quang Huy, Phó Chủ tịch UBND xã Quang Bình cho biết, xã có gần 3.500 hộ với trên 11.000 nhân khẩu. Những năm qua, người dân địa phương bức xúc và nhiều lần phản ánh tình trạng cấp nước cũng như chất lượng nước sạch không đảm bảo. Xã phản ánh đến Công ty, phía doanh nghiệp ghi nhận và hứa khắc phục song đến nay vẫn chưa có chuyển biến.
Đến nay, “khát” nước sạch vẫn là câu chuyện nan giải ở Quang Bình dù xã này đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới từ năm 2014. Thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, xã còn 7/19 tiêu chí chưa đạt, trong đó, có tiêu chí số 17 về môi trường và an toàn thực phẩm. Địa phương này phấn đấu đến năm 2025 sẽ đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao nhưng với tình trạng cấp nước cũng như chất lượng nước sạch người dân đã và đang sử dụng, xã Quang Bình rất khó cán đích như mục tiêu đề ra.
Để giải quyết những bất cập về nước sạch nông thôn tại Quang Bình nói riêng và nhiều xã trên địa bàn tỉnh, ngày 24/10/2023, UBND tỉnh Thái Bình đã ban hành Kế hoạch 142/KH-UBND khắc phục giải quyết dứt điểm những tồn tại, vướng mắc trong vấn đề nước sạch nông thôn.
Đánh giá về tình hình cấp nước sạch nông thôn trên địa bàn, UBND tỉnh Thái Bình nêu rõ: “Tình trạng cấp nước không ổn định, mất nước cục bộ, thiếu nước, áp lực nước yếu kéo dài, chất lượng nước không đảm bảo vẫn còn xảy ra; chủ yếu ở một số công trình cấp nước sạch tập trung được đầu tư từ nguồn vốn vay Ngân hàng thế giới và vốn Chương trình mục tiêu quốc gia Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn. Tình trạng này xảy ra tập trung vào các công trình cấp nước sạch do Công ty Cổ phần Bitexco Nam Long được giao quản lý, sử dụng, khai thác”.
Tại Nhà máy nước Vũ Bình, năm 2023, cơ quan chức năng tỉnh Thái Bình xác định tình trạng cấp nước không ổn định, áp lực nước yếu xảy ra tại thôn Bắc Sơn, xã Quang Bình. Nguyên nhân do quy mô công suất chưa phù hợp nhu cầu hiện tại của nhân dân; hệ thống máy bơm nước sạch, bơm nước thô, đường ống nước thô chưa phù hợp. Tuyến ống cấp cho 2 xã Quang Bình, Minh Hưng không đáp ứng nhu cầu truyền tải.
Theo Kế hoạch 142/KH-UBND, tỉnh Thái Bình yêu cầu khắc phục triệt để tình trạng cấp nước không ổn định, mất nước cục bộ, thường xuyên thiếu nước, áp lực nước yếu kéo dài ở một số thôn, xóm, đặc biệt tại các khu vực thuộc phạm vi cấp nước của Công ty Cổ phần Bitexco Nam Long. Trong đó, Nhà máy cấp nước Vũ Bình, tỉnh yêu cầu trước ngày 30/6/2024 Công ty cần nâng cấp bơm cấp 1, cải tạo nâng cấp đường ống nước thô; cải tạo, nâng cấp đường ống truyền tải cấp nước cho xã Quang Bình, lắp đặt bơm tăng áp cho xã Quang Bình, đầu tư nâng cấp công suất để khắc phục cấp nước cho thôn Bắc Sơn.
Trong cuộc họp diễn ra ngày 14/5 vừa qua, UBND tỉnh Thái Bình tiếp tục đốc thúc Công ty Cổ phần Bitexco Nam Long khẩn trương hoàn thiện các thủ tục, đẩy nhanh tiến độ cải tạo, đầu tư, nâng cấp công trình cấp nước sạch, khắc phục cấp nước tại những khu vực khó khăn, đảm bảo theo các nội dung tại Kế hoạch số 142/KH-UBND của UBND tỉnh./.
