Tình trạng thất nghiệp của thanh niên, nhất là nhóm tuổi 15-24 tiếp tục là thách thức đối với nền kinh tế Việt Nam (quý I/2023 là 7,61% - cao gấp 3,38 lần tỷ lệ thất nghiệp chung của cả nước là 2,25%). Bình quân trong 10 thanh niên, có một thanh niên bị thất nghiệp.
TTXVN - Nhân dịp Tháng Công nhân năm 2023, sáng 5/5, Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam phối hợp với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức Diễn đàn Chính sách về việc làm cho thanh niên năm 2023.
Với chủ đề "Chính sách việc làm cho thanh niên", Diễn đàn được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại điểm cầu Hà Nội, kết hợp trực tuyến với 67 điểm cầu Tỉnh, Thành Đoàn, Đoàn trực thuộc.
Bí thư thứ Nhất Trung ương Đoàn Bùi Quang Huy; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Tạ Văn Hạ; Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh dự Diễn đàn.
Diễn đàn được tổ chức nhằm góp phần cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam, vai trò giám sát của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội và vai trò quản lý nhà nước của Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội; kiến nghị Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết định những chính sách về việc làm cho thanh niên phù hợp với tình hình mới.
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh cho biết, thể chế hóa những chủ trương, đường lối của Đảng, Hiến pháp năm 2013 nhằm phát huy vai trò, vị trí và tiềm năng to lớn của thanh niên nói chung, trong lao động, lập nghiệp, khởi nghiệp nói riêng, Quốc hội đã thông qua Luật Thanh niên năm 2020, Bộ luật Lao động năm 2019, Luật Việc làm năm 2013... và nhiều luật khác có liên quan. Qua đó, hệ thống pháp luật về việc làm từng bước được hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý điều chỉnh các vấn đề về lao động, việc làm theo hướng bền vững cho người lao động nói chung, thanh niên nói riêng.
Trên cơ sở các quy định của pháp luật về việc làm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ tạo việc làm cho thanh niên, như: Chính sách tín dụng ưu đãi tạo việc làm qua Quỹ Quốc gia về việc làm và các nguồn tín dụng ưu đãi khác qua Ngân hàng Chính sách xã hội; tư vấn, định hướng nghề nghiệp, giới thiệu việc làm cho thanh niên qua hệ thống các Trung tâm Dịch vụ việc làm công; hỗ trợ đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động nông thôn; các chương trình, đề án, dự án về hỗ trợ học sinh, sinh viên, thanh niên khởi nghiệp... Thông qua việc triển khai đầy đủ, đồng bộ, hiệu quả các cơ chế, chính sách trên, công tác lao động, việc làm cho thanh niên đã đạt được những kết quả tích cực.
Theo đó, khoảng 10,8 triệu lao động thanh niên, chiếm 21,4% lực lượng lao động cả nước; trên 29,3% lao động thanh niên đã qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ. Cơ cấu lao động thanh niên tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực, phần lớn thanh niên làm việc trong khu vực công nghiệp, dịch vụ (chiếm 69,2%)…
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cũng chỉ ra một số hạn chế, thách thức đối với lao động trẻ hiện nay, như: Hệ thống chính sách việc làm tương đối đồng bộ nhưng còn thiếu các chính sách riêng cho thanh niên, nhất là các nhóm đặc thù, yếu thế trong khi nguồn lực cho các chương trình, dự án hỗ trợ tạo việc làm cho thanh niên còn hạn chế.
Tỷ lệ lao động thanh niên qua đào tạo có cao hơn tỷ lệ chung của cả nước nhưng không đáng kể (chỉ hơn 3%). Một bộ phận thanh niên ý thức kỷ luật, tác phong công nghiệp yếu. Nhiều sinh viên thiếu các kỹ năng "mềm", kỹ năng làm việc.
"Tình trạng thất nghiệp của thanh niên, nhất là nhóm tuổi 15-24 tiếp tục là thách thức đối với nền kinh tế Việt Nam (quý I/2023 là 7,61% - cao gấp 3,38 lần tỷ lệ thất nghiệp chung của cả nước là 2,25%). Bình quân trong 10 thanh niên, có một thanh niên bị thất nghiệp. Số lao động trẻ đang làm việc hiện nay có nguy cơ mất việc cao gấp ba lần so với những lứa tuổi lớn hơn", Thứ trưởng Lê Văn Thanh nêu thực trạng.
Tại Diễn đàn, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận tập trung vào một số vấn đề như: Các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về việc làm cho thanh niên; chính sách việc làm cho thanh niên các khối đối tượng: thanh niên nông thôn, thanh niên công nhân, thanh niên đô thị, thanh niên khuyết tật, thanh niên dân tộc thiểu số, bộ đội xuất ngũ, sinh viên; những vấn đề đặt ra và các đề xuất, kiến nghị về chính sách việc làm cho thanh niên trong bối cảnh sau dịch COVID-19 và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư...
Nhấn mạnh lực lượng lao động là thanh niên luôn giữ vị trí to lớn trong các hoạt động sản xuất, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế của đất nước, Bí thư thứ Nhất Trung ương Đoàn Bùi Quang Huy cho rằng, giải quyết việc làm cho người lao động nói chung và thanh niên nói riêng là một trong những mục tiêu hàng đầu của Việt Nam trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an sinh xã hội.
Bí thư thứ Nhất Trung ương Đoàn đánh giá, Diễn đàn lần này là dịp giúp các nhà quản lý hiểu sâu sắc hơn về hệ thống các chính sách việc làm cho thanh niên đã được quy định trong các luật hiện hành. Theo đó, Nhà nước có các chính sách khuyến khích các tổ chức, cá nhân giải quyết việc làm cho thanh niên; phát triển giáo dục nghề nghiệp, phát triển hệ thống các cơ sở dịch vụ tư vấn, giúp thanh niên tiếp cận thị trường lao động. Nhà nước có các chính sách giao cho tổ chức thanh niên huy động thanh niên thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội ở vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn; các chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng, đất đai để khuyến khích các doanh nghiệp tạo chỗ ở cho lao động trẻ, tổ chức, các cá nhân xây nhà cho thuê, bán cho thanh niên theo hình thức ưu đãi ở những nơi tập trung lao động trẻ.
Bên cạnh đó, gia đình có trách nhiệm giáo dục ý thức lao động, tôn trọng sự lựa chọn nghề nghiệp, việc làm của thanh niên. Chính phủ có chính sách riêng về hỗ trợ, tạo việc làm cho thanh niên, hỗ trợ thanh niên lập nghiệp, khởi nghiệp, khởi sự doanh nghiệp; hỗ trợ học sinh - sinh viên khởi nghiệp; đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn; hỗ trợ các huyện nghèo đẩy mạnh xuất khẩu lao động, góp phần giảm nghèo bền vững...
Bí thư thứ Nhất Trung ương Đoàn đánh giá, với tinh thần cởi mở, thẳng thắn, trách nhiệm, Diễn đàn Chính sách về việc làm cho thanh niên năm 2023 là hoạt động góp phần đưa chính sách vào đời sống thanh niên theo hướng thiết thực. Từ đó, thanh niên sẽ chủ động nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức để thích ứng với bối cảnh sau dịch COVID-19 và yêu cầu phát triển của đất nước./.
