Hội thảo là dịp để các nhà khoa học đánh giá một cách toàn diện, khách quan những kết quả đã đạt được; tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội năm 2025.
Chiều 18/12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) tổ chức Hội thảo đánh giá kết quả hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội năm 2025 của Liên hiệp Hội Việt Nam và các Hội thành viên, đề xuất định hướng hoạt động trong năm 2026 và thời gian tới.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Tiến sỹ Khoa học Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cho biết, năm 2025, Liên hiệp Hội Việt Nam và các Hội thành viên đã nỗ lực, chủ động triển khai các hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội. Điển hình như hội thảo góp ý Văn kiện Đại hội XIV của Đảng; góp ý sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; góp ý dự thảo các luật lớn như Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Luật Trí tuệ nhân tạo, Luật Xây dựng (sửa đổi)...
Nhiều ý kiến phản biện khoa học, tâm huyết, có giá trị lý luận và thực tiễn cao đã được các cơ quan soạn thảo tiếp thu, góp phần nâng cao chất lượng các văn bản, đề án, dự án quan trọng.
Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội trong năm 2025 còn gặp không ít khó khăn, vướng mắc từ cơ chế chính sách, quy trình tổ chức thực hiện, đến điều kiện bảo đảm về tài chính, tổ chức và nhân lực, nhất là trong bối cảnh sắp xếp tổ chức bộ máy và điều chỉnh địa giới hành chính.
"Hội thảo là dịp để các nhà khoa học đánh giá một cách toàn diện, khách quan những kết quả đã đạt được; tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội năm 2025 và đề xuất giải pháp thiết thực nhằm tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động tư vấn, phản biện và giám định thời gian tới”, Tiến sỹ Khoa học Phan Xuân Dũng nhấn mạnh.
Đề cập đổi mới nội dung và phương pháp triển khai công tác tư vấn phản biện góp phần thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW, Tiến sĩ Nguyễn Phú Hùng, Chủ tịch Hội Khoa học Kỹ thuật Lâm nghiệp Việt Nam cho rằng, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị xác định rõ nhiệm vụ phát huy vai trò của Liên hiệp Hội Việt Nam trong sự nghiệp phát triển đất nước, đặc biệt là vai trò tư vấn, phản biện và giám định xã hội. Đối với các chủ trương, chính sách lớn, trong bối cảnh phát triển khoa học - công nghệ nhanh, biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số..., công tác tư vấn phản biện cần đổi mới mạnh nhằm đáp ứng yêu cầu mới.
Đề xuất giải pháp đổi mới phương pháp tư vấn phản biện, Tiến sĩ Nguyễn Phú Hùng nêu ý kiến, thời gian tới, Liên hiệp Hội Việt Nam cần thành lập Tổ chuyên gia liên ngành, xây dựng quy trình 6 bước; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ; đổi mới tham vấn cộng đồng; chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế (OECD, WB); bảo đảm tính độc lập, minh bạch...
Chia sẻ hoạt động tư vấn và phản biện trong kỷ nguyên số hóa và trí tuệ nhân tạo, Tiến sỹ Khoa học Nghiêm Vũ Khải, Ủy viên Hội đồng Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam nhận định, những khác biệt căn bản của hoạt động tư vấn và phản biện trong kỷ nguyên số hóa và AI không chỉ mang tính công nghệ mà còn là chuyển biến về cấu trúc và nhận thức luận. Các hoạt động này được chuyển hóa từ những thực hành trí tuệ thuần túy thành quy trình quản trị xã hội, kỹ thuật tích hợp.
Đề xuất các khuyến nghị chính phù hợp với Nghị quyết 57-NQ/TW, Tiến sỹ Khoa học Nghiêm Vũ Khải cho rằng các hội thành viên thuộc Liên hiệp Hội Việt Nam cần hiện đại hóa các thiết chế tư vấn thông qua nền tảng số và công cụ phân tích chính sách có hỗ trợ của AI; phát triển năng lực AI cho đội ngũ tư vấn và phản biện; thể chế hóa cơ chế phản hồi chính sách liên tục, thay thế cho tham vấn mang tính thời điểm; tăng cường giám sát đạo đức và phản biện phê phán đối với các quyết định dựa trên AI; thúc đẩy tính mở và sự tham gia xã hội trong tư vấn và phản biện thông qua minh bạch dữ liệu.
Tại hội thảo, các đại biểu thuộc Liên hiệp Hội địa phương như Sơn La, Hải Phòng, Tuyên Quang... thảo luận về vai trò của trí thức khoa học công nghệ trong việc triển khai thực hiện tư vấn, phản biện; chia sẻ một số bài học kinh nghiệm thành công của các đơn vị trong quá trình tổ chức hoạt động tư vấn phản biện thời gian qua; đề xuất cơ chế tài chính nhằm góp phần chủ động việc triển khai hoạt động tư vấn phản biện của các hội thành viên.../.
