Khuyến khích các nhà sáng tạo nội dung số lan tỏa trách nhiệm, gieo mầm tử tế từ mỗi phát ngôn
Các văn bản, biện pháp hạn chế mà Bộ đưa ra không phải là “cấm sóng” mà để tăng ý thức trách nhiệm về hành động, lời nói, việc làm của những người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội.
Trong khuôn khổ Ngày hội Sáng tạo nội dung số Việt Nam (Vietnam iContent 2025), ngày 29/1, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Cục Phát thanh, truyền hình và thông điện tử (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), phối hợp với báo VnExpress và Công ty Cổ phần Dịch vụ trực tuyến FPT tổ chức Diễn đàn đối thoại với các nhà sáng tạo nội dung số.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Dương Anh Đức, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết Thành phố nói riêng và cả nước nói chung rất quan tâm đến phát triển công nghiệp văn hóa, đồng thời khẳng định, các nhà sáng tạo nội dung số (KOL, KOC) chính là mắt xích quan trọng, có sức ảnh hưởng lớn đến lối sống và xu thế của giới trẻ. Nhiều người có thể bị tác động bởi một lời kêu gọi hay hành động từ KOL, KOC, vì vậy, họ cần kiếm tiền đúng đắn và tạo ra giá trị nhất định cho xã hội.
Trả lời câu hỏi của các nhà sáng tạo nội dung số về việc hiện nay các phiên Mega Livestream có thể tạo ra doanh số hàng trăm tỷ đồng, đóng góp không nhỏ vào sự luân chuyển hàng hóa và kinh tế số, từ đó liệu KOL, KOC có được xem là một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị kinh tế số này cũng như cần có chính sách hỗ trợ phù hợp hay không, ông Dương Anh Đức chia sẻ: “Chúng tôi luôn mong muốn tạo điều kiện cho những người sinh sống, làm việc tại Việt Nam có thể phát triển phát huy tối đa năng lực nhưng luôn nhớ vai trò quan trọng của mình để làm những điều đúng, tử tế cho xã hội. Sự gieo mầm tử tế từ những hành động, việc làm thiết thực sẽ góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp hơn”.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Lê Hải Bình, Thứ trưởng thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng cho rằng, yếu tố cốt lõi đầu tiên của người làm sáng tạo số là sự tử tế, bên cạnh đó là niềm tự hào về đất nước, về nguồn cội và khát khao sáng tạo. Ông Bình nhấn mạnh, những câu chuyện sống cùng đất nước mà các bạn đã làm trong năm qua trong những dịp kỷ niệm trọng đại của dân tộc như: A80, A50 cho thấy những điều tích cực luôn có thị trường của nó.
Tùng Dương, thành viên của Ninh Dương Story đặt vấn đề, liệu ngoài các quy tắc ứng xử đạo đức, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có chế tài cụ thể nào đối với những vi phạm từng xảy ra gần đây như các vụ việc liên quan đến “phông bạt” hay gian dối trong sao kê từ thiện, làm ảnh hưởng đến niềm tin của công chúng đối với những người làm sáng tạo nội dung.
Về vấn đề này, ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, cho biết, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Thành phố Hồ Chí Minh luôn tạo điều kiện để các cá nhân, tổ chức sáng tạo phát triển, có nhiều “đất” để thể hiện, nhưng đi kèm với đó là trách nhiệm tương xứng trong việc tuân thủ pháp luật. Trước đó, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã ra văn bản về việc hạn chế sự xuất hiện của một số nghệ sĩ, KOL.
Theo ông Lê Quang Tự Do, sức ảnh hưởng càng lớn, trách nhiệm càng cao, mỗi sản phẩm sáng tạo có thể thu hút hàng triệu lượt xem, tương tác và ảnh hưởng đến nhiều người. Vì vậy, các nhà sáng tạo cần cân nhắc kỹ lưỡng trong mỗi phát ngôn, một lời nói thiếu chuẩn mực có thể ảnh hưởng đến rất nhiều người. Các văn bản, biện pháp hạn chế mà Bộ đưa ra không phải là “cấm sóng” mà để tăng ý thức trách nhiệm về hành động, lời nói, việc làm của những người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội.
“Tất cả hạn chế đó không phải là vĩnh viễn, đó là khoảng thời gian để cho họ suy ngẫm lại hành vi của mình. Khi quay trở lại hoạt động, họ sẽ trưởng thành hơn, có nhiều đóng góp đúng hướng và tích cực hơn, chứ không phải là dấu chấm hết với lĩnh vực, sự nghiệp mà họ theo đuổi. Bên cạnh hỗ trợ, Bộ cũng có chế tài răn đe, xử phạt những cá nhân cố tình sai phạm hoặc thậm chí xử lý hình sự nếu vi phạm nghiêm trọng”, ông Tự Do nhấn mạnh.
Ngoài ra, tại đối thoại, bà Ngân Giang, đại diện Theanh28, đặt câu hỏi hiện nay, việc vi phạm liên quan đến bán hàng giả, hàng kém chất lượng có phải chỉ thuộc về KOC, KOL hay không.
Trả lời câu hỏi này, ông Lê Quang Tự Do cho rằng, trước tiên, trách nhiệm thuộc về người thực hiện hành vi vi phạm. Qua quá trình phối hợp với Bộ Công an và Bộ Công thương xử lý các vụ việc, Cục nhận thấy nhiều KOL, KOC vẫn thiếu kiến thức về pháp luật. Vì vậy, tới đây, Bộ sẽ tổ chức các khóa tập huấn về pháp luật để nâng cao nhận thức, kiến thức và hiểu biết về pháp luật cho KOL, KOC.
Ông Tự Do cũng cho rằng trách nhiệm thứ hai thuộc về các nền tảng mạng xã hội. Hiện ba nền tảng lớn nhất tại Việt Nam là Facebook, YouTube và TikTok đã được yêu cầu tiếp tục phối hợp phổ biến kiến thức, các quy định pháp luật mới và cung cấp công cụ giúp người dùng phát hiện, cảnh báo nội dung vi phạm.
Theo ông Nguyễn Lâm Thanh, Tổng Giám đốc Tiktok Việt Nam, hiện nay khung pháp lý quản lý những người làm nội dung, người bán hàng trên nền tảng số của Việt Nam ngày càng chặt chẽ, bản thân cộng đồng những KOL, KOC cũng đã nâng cao nhận thức trong tuân thủ pháp luật.
“Từ góc độ nền tảng chúng tôi thấy cộng đồng nhà sáng tạo nội dung số ngày càng chuyên nghiệp và có trách nhiệm với xã hội, sự tham gia vào các chiến dịch truyền thông, các sự kiện quan trọng của đất nước ngày càng tích cực. Tôi tin rằng khi nhận thức về vai trò, ý thức trách nhiệm của mình tăng lên, những người sáng tạo nội dung số sẽ đóng góp hiệu quả trong truyền thông xã hội”, ông Nguyễn Lâm Thanh chia sẻ.
Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước, ông Lê Quang Tự Do nhấn mạnh, cơ quan chức năng có trách nhiệm liên đới trong quản lý, do đó cần liên tục cập nhật, áp dụng công nghệ mới để rà quét, cũng như tăng cường kết nối với đội ngũ KOL, KOC nhằm kịp thời cung cấp thông tin và định hướng truyền thông hiệu quả, tạo ra và lan tỏa những giá trị tích cực cho cộng đồng và xã hội./.
