Tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, người dân được Nhà nước hỗ trợ mức đóng và hưởng nhiều quyền lợi để đảm bảo cuộc sống và chăm sóc sức khỏe khi hết tuổi lao động.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là chính sách bảo hiểm ưu việt, nhân văn của Đảng và Nhà nước ta, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận. Theo quy định hiện hành, tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, người dân không chỉ được Nhà nước hỗ trợ mức đóng mà còn được hưởng nhiều quyền lợi thiết thực như: có cơ hội được hưởng lương hưu hàng tháng và được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí để đảm bảo cuộc sống và chăm sóc sức khỏe khi hết tuổi lao động; người thân được nhận chế độ tử tuất khi chẳng may người tham gia bảo hiểm qua đời.
5 năm qua, số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện không ngừng tăng. Nếu như năm 2017 - thời điểm trước khi Ban Chấp hành Trung ương khóa XII ban hành Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của cả nước là 224 nghìn người thì năm 2018 - năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết này, toàn quốc có trên 277 nghìn người tham gia. Bất chấp những tác động của đại dịch COVID-19, tình hình kinh tế - xã hội bị ảnh hưởng, số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện vẫn không ngừng tăng và đến hết tháng 3/2023, con số này là gần 1,5 triệu người (gấp 5,4 lần so với thời điểm năm 2018).
Điều đó cho thấy, chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện đang ngày càng khẳng định vị trí, vai trò trong việc đảm bảo an sinh xã hội cho nhân dân, hướng tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân của Đảng, Nhà nước.
Cùng với việc tăng nhanh về số người tham gia là hệ thống tổ chức dịch vụ thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và mạng lưới cộng tác viên mở rộng, phủ khắp đến từng xã, phường, thị trấn với mạng lưới cộng tác viên được trải đều đến từng thôn, bản, tổ dân phố…, tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận chính sách và tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, các quy định về bảo hiểm xã hội tự nguyện được sửa đổi theo hướng gia tăng quyền lợi thụ hưởng; thực hiện chính sách hỗ trợ tiền đóng nhằm khuyến khích, thúc đẩy người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện để tự đảm bảo an sinh cho chính mình.
Theo đó, người tham gia được lựa chọn mức đóng và được Nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng. Khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, Nhà nước sẽ hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng bảo hiểm xã hội hằng tháng bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn.
Mức hỗ trợ hiện hành là 30% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ nghèo; 25% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ cận nghèo; 10% đối với các đối tượng khác. Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thực tế của người tham gia, nhưng tối đa không quá 10 năm (120 tháng).
Như vậy, sau khi được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng, mức đóng thấp nhất hằng tháng của người thuộc diện hộ nghèo là 231 nghìn đồng, người thuộc hộ cận nghèo là 247.500 đồng và người thuộc đối tượng khác là 297 nghìn đồng.
Nhằm tạo điều kiện cho người lao động tự do được tiếp cận và thụ hưởng chính sách bảo hiểm xã hội, hiện nay, nhiều tỉnh, thành phố còn hỗ trợ thêm từ ngân sách địa phương cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện ngoài mức quy định của Nhà nước. Do đó, số tiền thực đóng của người dân khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tại các địa phương này tiếp tục thấp hơn.
Không chỉ được lựa chọn mức đóng, người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện còn được lựa chọn phương thức đóng phù hợp với thu nhập của bản thân theo các hình thức đóng định kỳ: hằng tháng; 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; nhiều năm một lần - không quá 5 năm/lần; hoặc đóng 1 lần cho những năm còn thiếu (không quá 10 năm) để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng lương hưu hằng tháng khi đủ điều kiện. Lương hưu với mức hưởng cao hơn nhiều so với mức đóng và định kỳ được điều chỉnh tăng theo chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách nhà nước và quỹ bảo hiểm xã hội để đảm bảo cuộc sống của người tham gia. Qua đó, người lao động có nguồn thu nhập ổn định khi hết tuổi lao động.
Bên cạnh đó, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí trong suốt quá trình hưởng lương hưu, với mức hưởng bằng 95% chi phí khám bệnh, chữa bệnh.
Thân nhân của họ được hưởng chế độ tử tuất (trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất một lần) nếu người tham gia qua đời. Trong đó, người tham gia có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên hoặc người đang hưởng lương hưu khi qua đời, người lo mai táng được nhận trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở. Trường hợp người từ trần khi đang đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, đang bảo lưu thời gian đóng, đang hưởng lương hưu, thì thân nhân của họ sẽ được hưởng một lần khoản trợ cấp tuất./.
