Nhận thức tầm quan trọng trong quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu, Kiểm toán Nhà nước luôn quan tâm và coi kiểm toán lĩnh vực này là một trong các hoạt động ưu tiên của ngành.
(TTXVN) Ngày 1/12, Hội thảo “Công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và vai trò của Kiểm toán Nhà nước” đã được tổ chức.
Hội thảo có sự tham dự của đại diện các cơ quan của Quốc hội, bộ, ngành, địa phương; các trường đại học, viện nghiên cứu; chuyên gia, nhà khoa học; các tập đoàn, tổng công ty, tổ chức, hiệp hội nghề nghiệp và các đơn vị trực thuộc Kiểm toán Nhà nước.
Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Doãn Anh Thơ cho biết, ngày nay, phát triển bền vững gắn với quản lý tài nguyên và bảo vệ mội trường không còn là vấn đề riêng của một quốc gia nào mà nó đã trở thành vấn đề cấp bách toàn cầu và là yếu tố sống còn quyết định đến sự phát triển bền vững của nhân loại. Việt Nam cũng như nhiều quốc gia trên thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức do ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu, nước biển dâng, ô nhiễm môi trường sống.
Bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên, chủ động phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu luôn là vấn đề được Đảng, Nhà nước quan tâm. Nhiều chủ trương, chính sách về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu đã được ban hành.
Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã dự báo biến đổi khí hậu, nước biển dâng, ô nhiễm môi trường… tiếp tục diễn biến phức tạp, cùng với các thách thức truyền thống và phi truyền thống khác sẽ còn tác động mạnh đến sự phát triển của nước ta trong những năm tới. Nghị quyết Đại hội XIII quán triệt tầm nhìn và định hướng phát triển giai đoạn 2021-2030 nêu rõ: “Chủ động thích ứng có hiệu quả với biến đổi khí hậu, phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai, dịch bệnh; quản lý, khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả và bền vững tài nguyên; lấy bảo vệ môi trường sống và sức khỏe nhân dân làm mục tiêu hàng đầu; kiên quyết loại bỏ những dự án gây ô nhiễm môi trường, bảo đảm chất lượng môi trường sống, bảo vệ đa dạng sinh học và hệ sinh thái; xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường”.
Nhận thức được tầm quan trọng trong quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu, Kiểm toán Nhà nước luôn quan tâm và coi kiểm toán lĩnh vực này là một trong các hoạt động ưu tiên của ngành.
Kiểm toán Nhà nước đã thành lập Nhóm công tác về kiểm toán môi trường từ năm 2008; cử các thành viên trong nhóm tham gia các cuộc họp Nhóm công tác về kiểm toán môi trường của Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI) và Tổ chức Các cơ quan Kiểm toán tối cao châu Á (ASOSAI). Kiểm toán môi trường được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược phát triển Kiểm toán Nhà nước đến năm 2030.
Kiểm toán Nhà nước đã xây dựng tài liệu, cẩm nang hướng dẫn về kiểm toán môi trường để triển khai áp dụng cho hoạt động này. Tại Đại hội ASOSAI lần thứ 14 được tổ chức tại Hà Nội năm 2018, Kiểm toán Nhà nước Việt Nam đã có nhiều sáng kiến và cùng với các cơ quan Kiểm toán tối cao đồng thuận thông qua Tuyên bố Hà Nội. Tuyên bố khẳng định sự quan tâm, những nỗ lực và đóng góp thiết thực của cộng đồng ASOSAI đối với công cuộc theo đuổi những mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc và giải quyết thách thức về môi trường toàn cầu trên cơ sở kết quả thảo luận về chủ đề “Kiểm toán Nhà nước vì sự phát triển bền vững”.
Kiểm toán Nhà nước Việt Nam đã thực hiện các cuộc kiểm toán trong lĩnh vực quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường như: Kiểm toán Dự án trồng mới 5 triệu hecta rừng; Chương trình mục tiêu quốc gia Nước sạch và vệ sinh môi trường; Kiểm toán việc quản lý nguồn nước lưu vực sông Mê Kông gắn với việc thực hiện Mục tiêu phát triển bền vững; Kiểm toán chuyên đề về việc quản lý quy hoạch, cấp phép xây dựng và quản lý, sử dụng đất các dự án đầu tư đô thị giai đoạn 2017-2020; Kiểm toán Quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản giai đoạn 2017-2021…
Tuy nhiên, kiểm toán môi trường do Kiểm toán Nhà nước thực hiện hiện nay vẫn chủ yếu được lồng ghép trong các cuộc kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán tuân thủ, còn ít các cuộc kiểm toán môi trường mang tính chất kiểm toán hoạt động hoặc được thực hiện một cách độc lập nên kết quả kiểm toán chưa đạt được như kỳ vọng.
Hội thảo với chủ đề “Công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và vai trò của Kiểm toán Nhà nước” nhằm tìm ra những giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả của quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu. Hội thảo nhằm phân tích, đánh giá, trao đổi quan điểm và làm rõ vai trò của Kiểm toán Nhà nước trong công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã trao đổi, tập trung làm rõ quan điểm, chủ trương của Ðảng, Quốc hội và Chính phủ về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu. Việc quản lý chặt chẽ, sử dụng hợp lý, hiệu quả tài nguyên; bảo vệ, cải thiện môi trường, tích cực triển khai các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để phát triển đất nước nhanh và bền vững. Những bất cập, hạn chế trong công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu đang nhận được sự quan tâm rất lớn của người dân.
Kiểm toán Nhà nước đã đẩy mạnh kiểm toán công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu thông qua việc lựa chọn các chủ đề kiểm toán được dư luận xã hội và truyền thông quan tâm. Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra những bất cập về cơ chế chính sách; nguồn tài nguyên chưa được quản lý, khai thác, sử dụng có hiệu quả và bền vững, một số loại tài nguyên bị khai thác quá mức dẫn tới suy thoái, cạn kiệt; ô nhiễm môi trường vẫn tiếp tục gia tăng, có nơi nghiêm trọng; việc ứng phó với biến đổi khí hậu còn bị động, lúng túng…
Hội thảo đã đề xuất, kiến nghị các giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu cũng như trong hoạt động kiểm toán; tiếp tục hoàn thiện quy định pháp luật để tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu.
Kế hoạch kiểm toán trong những năm tới cần tiếp tục tập trung ưu tiên lựa chọn những vấn đề trọng yếu trong quản lý nhà nước về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; có kế hoạch kiểm toán trung hạn, hàng năm việc thực hiện nhiệm vụ, mục tiêu về môi trường trong Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững; xác định kiểm toán môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu là một trong những nội dung quan trọng và mang tính đột phá trong Chiến lược phát triển Kiểm toán nhà nước đến năm 2030.
Nhiều ý kiến cho rằng, Kiểm toán Nhà nước cần tăng cường tiền kiểm trong lĩnh vực kiểm toán công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu như kiểm toán ngay từ khâu cấp phép khai thác tài nguyên khoáng sản, kiểm toán công tác đánh giá tác động môi trường trong khâu lập báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án đầu tư xây dựng mới các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, các dự án đầu tư trọng điểm và dự án đầu tư lớn khác, từ đó có kiến nghị về các vấn đề liên quan đến môi trường, phát triển bền vững...
Kiểm toán Nhà nước cần tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu về kiểm toán môi trường một cách đầy đủ, chính xác và khoa học, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để xác định tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả của việc quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu.
Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ cho biết, các ý kiến trao đổi, thảo luận tại Hội thảo sẽ được tiếp thu tối đa để tiếp tục nghiên cứu, đổi mới, sáng tạo, xây dựng các giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động kiểm toán, nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước./.
