Đây là một trong những đánh giá được đề cập trong nghiên cứu do UNDP tại Việt Nam phối hợp với các đơn vị thực hiện.
TTXVN - Việc công khai các thông tin liên quan đến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở cấp huyện và bảng giá đất ở cấp tỉnh trên cổng thông tin điện tử của chính quyền cấp tỉnh và cấp huyện trong năm 2023 đã được cải thiện đáng kể so với năm 2021 và 2022.
Đây là một trong những đánh giá được đề cập trong Nghiên cứu do Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam, Công ty Phân tích thời gian thực (RTA) và Trung tâm Thúc đẩy giáo dục và nâng cao năng lực phụ nữ (CEPEW) phối hợp thực hiện và được chia sẻ tại tọa đàm chuyên đề “Rà soát việc công khai thông tin quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và bảng giá đất cấp tỉnh trên môi trường điện tử năm 2023” tổ chức ngày 12/3 tại Hà Nội.
* 73% tỉnh, thành đăng tải thông tin, công khai bảng giá đất
Tại tọa đàm, bà Ramla Khalidi, Đại diện Thường trú UNDP tại Việt Nam đánh giá, việc công khai thông tin quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và bảng giá đất trên cổng thông tin điện tử của chính quyền cấp tỉnh và cấp huyện năm 2023 có những bước cải thiện đáng kể sau 3 vòng đánh giá tại các năm 2021, 2022 và 2023.
Cụ thể, liên quan đến việc công khai bảng giá đất cấp tỉnh, tính đến ngày 6/10/2023, đã có 73% tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đăng tải thông tin công khai bảng giá đất giai đoạn 2020 - 2024 trên cổng thông tin điện tử của địa phương. Kết quả trên cho thấy việc công khai bảng giá đất cấp tỉnh đã tăng 8,1% so với kết quả rà soát năm 2022 và tăng 31,1% so với kết quả rà soát năm 2021.
Liên quan đến việc công khai thông tin quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, có 65,4% địa phương cấp huyện công khai thông tin quy hoạch sử dụng đất cấp huyện giai đoạn 2021 - 2030, tăng 16,5% so với năm 2022. Về tính đầy đủ, trong số các UBND cấp huyện đã công khai thông tin, có 54,2% đã đăng tải đầy đủ 3 văn bản bao gồm: Quyết định phê duyệt, báo cáo thuyết minh tổng hợp và bản đồ quy hoạch sử dụng đất.
Về công khai kế hoạch sử dụng đất hàng năm tại cấp huyện, tính đến ngày 6/10/2023, trong số 705 UBND cấp huyện có 65,2% địa phương đã thực hiện công khai kế hoạch sử dụng đất năm 2023 trên cổng thông tin điện tử địa phương, tăng 17,3% so với năm 2021 và tăng 10% so với năm 2022.
Theo ông Lê Đặng Trung, Giám đốc RTA, việc công khai thông tin đất đai được cải thiện qua 3 vòng đánh giá cho thấy trách nhiệm giải trình với người dân về các thông tin liên quan đến đất đai của chính quyền địa phương đã được nâng cao hơn.
Nghiên cứu cũng chỉ ra một số điển hình trong thực hiện tốt công khai thông tin đất đai. Theo đó, có 18 tỉnh, thành phố (gồm: Bắc Kạn, Điện Biên, Sơn La, Bắc Giang, Ninh Bình, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Quảng Ngãi, Bình Dương, Trà Vinh, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu, Cà Mau và Hải Phòng) đã công khai bảng giá đất giai đoạn 2020 - 2024 trong suốt 3 vòng đánh giá. Đồng thời, UBND các tỉnh và thành phố này cũng đã xây dựng chuyên mục thông tin đất đai riêng giúp cho việc tìm kiếm thông tin nhanh chóng và thuận lợi.
Đáng chú ý, Bình Thuận được xác định là tỉnh có 100% các huyện công khai cả quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thời kỳ 2021 - 2030 và kế hoạch sử dụng đất cấp huyện năm 2023 trên cổng thông tin điện tử.
Các tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang, Đồng Nai, Hà Nam và Kon Tum có 100% huyện công khai quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021 - 2030 trên môi trường mạng. Tương tự, các tỉnh Đồng Tháp, Trà Vinh, Tây Ninh, Bình Phước, Ninh Thuận và Phú Yên có 100% huyện đã công khai kế hoạch sử dụng đất năm 2023.
* Nhiều cơ quan nhà nước không phản hồi thông tin của người dân
Bên cạnh những kết quả tích cực ghi nhận được trong năm 2023, nghiên cứu cũng chỉ ra công tác công khai thông tin đất đai vẫn còn một số tồn tại cần được cải thiện. Theo đó, tỷ lệ cơ quan nhà nước cấp huyện không phản hồi yêu cầu cung cấp thông tin của công dân vẫn ở mức cao.
Tính đến cuối năm 2023, có 23,7% cơ quan nhận được yêu cầu đã cung cấp thông tin, 1,1% cơ quan từ chối, 5,3% có phản hồi khác nhưng không cung cấp thông tin và 67,9% cơ quan không phản hồi thông tin theo yêu cầu của người dân.
Kết quả này cho thấy tỷ lệ các cơ quan nhà nước không phản hồi yêu cầu cung cấp thông tin liên quan đến kế hoạch sử dụng đất cấp huyện của người dân vẫn ở mức cao. Có 11 trong số 561 thư yêu cầu đã được bưu cục trả lại cho người gửi với lý do nhân viên bảo vệ của 11 UBND cấp huyện từ chối nhận thư vì không có tên người nhận. Trong khi đó, các thư trên đều được ghi tên người nhận là Văn phòng Hội đồng Nhân dân - Ủy ban Nhân dân huyện căn cứ theo Điểm g, Khoản 2 Điều 9 Luật Tiếp cận thông tin.
Để thúc đẩy cải thiện hơn nữa việc công khai thông tin đất đai của các cơ quan nhà nước, đại diện RTA khuyến nghị các cơ quan nhà nước ở cấp tỉnh và cấp huyện cần triển khai thực hiện đầy đủ việc công khai thông tin đất đai trên môi trường trực tuyến bên cạnh việc cung cấp thông tin trực tiếp tại trụ sở làm việc. Cần bổ sung thủ tục cung cấp thông tin theo yêu cầu của người dân vào bộ thủ tục hành chính hiện hành của tất cả các ngành, lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực đất đai. Đồng thời cần ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể đối với việc thực hiện các thủ tục cung cấp thông tin này. Bên cạnh đó, cần xây dựng chế tài xử phạt vi phạm trong trường hợp UBND các cấp có thẩm quyền không thực hiện đầy đủ trách nhiệm công khai thông tin.
Về thời gian công khai thông tin, nên nghiên cứu xem xét rút ngắn thời hạn công khai thông tin liên quan đến lĩnh vực này tại trụ sở làm việc cũng như trên cổng thông tin điện tử trong khoảng từ 5 - 7 ngày thay vì 15 ngày như hiện nay để tiết kiệm thời gian cho người dân. Ngoài ra, cần nghiên cứu, xây dựng các chuyên mục, giao diện thống nhất trên phạm vi toàn quốc đối với các trang thông tin liên quan đến lĩnh vực đất đai của các địa phương giúp cho người dân thuận lợi và dễ dàng hơn trong việc truy cập và tìm kiếm thông tin trong môi trường kỹ thuật số…
Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, bà Ramla Khalidi nhấn mạnh việc công khai minh bạch thông tin đất đai là rất quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro về khiếu nại và xung đột liên quan đến đất đai. Do đó, đây là những đánh giá và khuyến nghị cần thiết cung cấp cho các chính quyền địa phương một công cụ để theo dõi việc thực thi luật pháp liên quan đến công khai thông tin đất đai. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Luật Đất đai sửa đổi của Việt Nam có hiệu lực trong thời gian tới./.
