Tiến độ giải phóng mặt bằng được đẩy nhanh sẽ là đòn bẩy để hàng loạt dự án giao thông trọng điểm về đích đúng hẹn, góp phần giảm ùn tắc, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo tiền đề để Hà Nội trở thành một đô thị thông minh, hiện đại và kết nối.
Tốc độ đô thị hóa nhanh chóng khiến Hà Nội đang phải đối mặt với áp lực lớn về hạ tầng giao thông. Mạng lưới đường vành đai, các tuyến đường trục chính, cầu vượt sông Hồng... là những công trình xương sống, quyết định khả năng kết nối và phát triển kinh tế - xã hội của Vùng Thủ đô.
Tuy nhiên, nhiều dự án trọng điểm, đặc biệt là các dự án sử dụng vốn đầu tư công, thường xuyên bị kéo dài, chậm tiến độ, nguyên nhân cốt lõi, dai dẳng nhất chính là khâu giải phóng mặt bằng.
* Khẩn trương và quyết liệt
Thời gian qua, Thành ủy, HĐND và UBND thành phố Hà Nội và nhất là chính quyền địa phương đang triển khai nhiều giải pháp đột phá, quyết liệt, coi là nhiệm vụ chính trị hàng đầu nhằm đẩy nhanh tốc độ các công trình giao thông trọng điểm.
Thực tế cho thấy, trong những tháng cuối năm 2025, ở nhiều phường, xã của Hà Nội, những dự án từng bị "ngủ quên" vì vướng mắc giải phóng mặt bằng giờ đã bắt đầu chuyển động. Những cuộc họp xuyên trưa của cấp ủy đảng và chính quyền địa phương, những cuộc vận động kiên trì đến từng hộ dân, những phương án đền bù, tái định cư được điều chỉnh sát thực tế… tất cả đang tạo nên một bức tranh lao động khẩn trương và quyết liệt.
Theo ghi nhận của phóng viên, Dự án xây dựng đường Vành đai 1 đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục (quận Đống Đa cũ, nay là phường Ô Chợ Dừa, Láng, Giảng Võ) dài hơn 2,2 km, mặt cắt ngang 50 m. Điểm đầu giao với đường Cát Linh - La Thành - Yên Lãng tại Hoàng Cầu, điểm cuối tại nút giao thông Voi Phục. Công trình có tổng mức đầu tư hơn 7.200 tỷ đồng từ ngân sách thành phố. Dự án được phê duyệt từ tháng 12/2017, dự kiến hoàn thành năm 2020, nhưng chậm tiến độ do vướng mắc giải phóng mặt bằng.
Trước tình hình đó, UBND phường Giảng Võ đã có thông báo yêu cầu các hộ dân đã nhận tiền, nhà tái định cư nghiêm chỉnh chấp hành việc di chuyển tài sản ra khỏi địa chỉ giải phóng mặt bằng và bàn giao mặt bằng cho Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng thành phố Hà Nội để tổ chức phá dỡ, giải phóng mặt bằng thực hiện dự án xây dựng đường Vành đai 1 đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục. Thời gian bàn giao mặt bằng trước ngày 5/12.
Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Giảng Võ Tống Học Nghĩa cho biết, 794/795 phương án đã được phê duyệt; trong đó, 477 phương án đã bàn giao, còn lại 318 phương án chưa bàn giao. Trong số này, 144 hộ đã nhận tiền và nhà tái định cư nhưng chưa bàn giao, 138 hộ bị cắt điện, nước và rào tôn. Ngoài ra còn 174 hộ chưa nhận tiền và nhà tái định cư. Còn tại phường Láng, tổng diện tích đất trong chỉ giới giải phóng mặt bằng dự án khoảng 30.047 m² với 597 phương án thu hồi, đã phê duyệt 564 phương án. Tổng số phương án đã bàn giao sau khi sáp nhập đạt 243/597 (40,7%).
Tại phường Ô Chợ Dừa, Chủ tịch UBND phường Lê Tuấn Định thông tin, phường đã phê duyệt toàn bộ 591 phương án giải phóng mặt bằng, bố trí 292 căn hộ tái định cư cho 213 hộ dân, với 443 phương án đã bàn giao mặt bằng, đạt 75%. Hiện còn 148 phương án chưa bàn giao, trong đó 28 phương án cam kết bàn giao trước ngày 28/11. Phường đã xây dựng kế hoạch cưỡng chế 120 phương án còn lại xong trước 15/12.
Để đẩy nhanh tiến độ dự án, tại buổi làm việc với 3 phường Ô Chợ Dừa, Láng và Giảng Võ, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Duy Ngọc đã yêu cầu các ngành, địa phương liên quan tập trung triển khai, thúc đẩy tiến độ để thực hiện theo đúng lộ trình đã cam kết. Đồng quan điểm, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn cũng đề nghị các địa phương phải giải phóng mặt bằng xong trước ngày 15/12, qua đó bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công để bảo đảm tiến độ đến ngày 15/1/2026 thông xe kỹ thuật dự án đường Vành đai 1 đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục.
Dự án đầu tư xây dựng đường Tam Trinh vừa được khởi động lại sau nhiều năm gặp khó khăn trong giải phóng mặt bằng. Theo báo cáo của UBND phường Hoàng Mai, Dự án mở rộng đường Tam Trinh có chiều dài khoảng 3,5 km, mặt cắt ngang 40m, kết nối từ đường Minh Khai (Vành đai 2) đến Vành đai 3. Đây là tuyến giao thông trọng điểm giúp giảm ùn tắc và thúc đẩy phát triển đô thị phía Nam Hà Nội. Dự án đi qua các phường Hoàng Văn Thụ, Yên Sở và Mai Động, với tổng mức đầu tư sau điều chỉnh lên tới 3.354 tỷ đồng, tăng hơn 1.287 tỷ đồng so với ban đầu.
Ông Vũ Thế Khoản, Trưởng phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị, UBND phường Hoàng Mai cho rằng, giải phóng mặt bằng là thách thức lớn, tổng diện tích thu hồi khoảng 72.444,66 m2 liên quan 1.594 hộ và 21 tổ chức; đã phê duyệt liên quan đến 1.228 hộ gia đình, cá nhân và 21 tổ chức trên 3 phường. Phường duy trì họp giao ban định kỳ để cập nhật tiến độ, xử lý vướng mắc và thống nhất phương án triển khai. Sự phối hợp này là yếu tố then chốt giúp công tác giải phóng mặt bằng không bị đứt gãy.
Chủ tịch UBND phường Hoàng Mai Nguyễn Lê Hiến khẳng định, với vai trò lãnh đạo của Đảng ủy phường định hướng chỉ đạo giải phóng mặt bằng không chỉ là nhiệm vụ hành chính, mà còn là một bài toán chính trị - xã hội cần sự đồng thuận cao từ người dân. Trong suốt quá trình triển khai dự án đường Tam Trinh, cấp ủy Đảng đã giữ vai trò định hướng, chỉ đạo xuyên suốt, đặc biệt trong việc vận động, tuyên truyền và tạo sự thống nhất trong hệ thống chính trị tại cơ sở.
UBND phường Hoàng Mai đã chỉ đạo từ các phòng, ban chuyên môn phường, các chi bộ tổ dân phố, các đoàn thể chính trị - xã hội vào cuộc đồng bộ, phát huy vai trò nòng cốt của cán bộ đảng viên tại địa bàn dân cư. Cùng đó, Đảng ủy cũng thường xuyên tổ chức đối thoại, lắng nghe ý kiến nhân dân, từ đó điều chỉnh cách tiếp cận phù hợp với từng nhóm đối tượng.
Theo ông Nguyễn Lê Hiến, tinh thần xuyên suốt từ thành phố xuống quận Hoàng Mai trước đây và giờ đây là phường Hoàng Mai là bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân và đảm bảo đúng pháp luật, đúng tiến độ đề ra.
*Đẩy nhanh giải phóng mặt bằng 7 dự án cầu qua sông
Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn vừa ký ban hành Công văn số 6381/UBND-ĐT ngày 3/12 triển khai chỉ đạo của Thành ủy về tiến độ xây dựng 7 cầu qua sông trên địa bàn thành phố.
Văn bản nêu rõ, thành phố yêu cầu các địa phương và đơn vị liên quan phải tập trung hoàn thành giải phóng mặt bằng, đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án giao thông trọng điểm, phấn đấu đưa một số công trình về đích trước Hội nghị APEC 2027.
Thành phố yêu cầu UBND các xã, phường thuộc Hà Nội và các xã Văn Giang, Phụng Công, Mễ Sở (tỉnh Hưng Yên) khẩn trương hoàn thành toàn bộ công tác giải phóng mặt bằng trước ngày 31/12 để bàn giao cho Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông.
Các sở, ngành phải phối hợp với địa phương để di dời hạ tầng kỹ thuật ngầm - nổi, đảm bảo hoàn thành trước quý I/2026.
Việc Hà Nội kiên quyết tháo gỡ nút thắt giải phóng mặt bằng đã thể hiện quyết tâm cao độ trong việc hoàn thiện hệ thống giao thông, tạo động lực mới cho sự phát triển của Thủ đô.
Thành công trong giải phóng mặt bằng không chỉ là việc tạo ra mặt bằng cho dự án, mà còn là việc củng cố niềm tin của nhân dân vào các chủ trương, chính sách của thành phố. Tiến độ giải phóng mặt bằng được đẩy nhanh sẽ là đòn bẩy để hàng loạt dự án giao thông trọng điểm về đích đúng hẹn, góp phần giảm ùn tắc, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo tiền đề để Hà Nội trở thành một đô thị thông minh, hiện đại và kết nối./.
