Hải Vân Quan được xây dựng năm Minh Mạng thứ 7 (1826), là đồn lũy quân sự với nhiều công trình gồm hệ thống thành lũy, nhà kho, nhà trú sở, pháo đài thần công; được xếp hạng Di tích Quốc gia năm 2017.
Ngày 1/8, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao thành phố Đà Nẵng tổ chức mở cửa di tích Hải Vân Quan đón du khách tham quan sau hơn 2 năm được tỉnh Thừa Thiên-Huế và thành phố Đà Nẵng trùng tu.
Theo Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế Phan Văn Tuấn, di tích Hải Vân Quan sẽ mở cửa miễn phí đến khi hai địa phương thống nhất việc xây dựng bảng giá vé phù hợp. Thời gian này, các bên cũng tiếp thu ý kiến của cộng đồng để hoàn chỉnh phương án, hoàn thiện các thiết chế dịch vụ đảm bảo an toàn tốt nhất cho du khách.
Việc trùng tu di tích đến nay cơ bản đã đảm bảo phục hồi, tu bổ lại một số hạng mục công trình gốc của di tích như cổng “Thiên hạ đệ nhất hùng quan” (hướng về Đà Nẵng), cổng Hải Vân Quan (hướng về Thừa Thiên - Huế), nhà trú sở, hệ thống Trường Thành.
“Đơn vị dựa trên các hồ sở khảo sát, tư liệu khảo cổ để xây dựng phương án trùng tu phù hợp đối với các hạng mục công trình còn nguyên trạng nhằm giữ được giá trị kiến trúc lịch sử quân sự của di tích Hải Vân Quan. Các hạng mục chưa có tư liệu hoặc nghiên cứu trên địa hình thì sẽ có phương án trùng tu về sau" - Ông Phan Văn Tuấn chia sẻ.
Ông Phan Văn Tuấn cho biết thêm: Vật liệu ở đây chủ yếu là gạch đá. Trong quá trình trùng tu, tu bổ, lực lượng làm nhiệm vụ đã tích cực tìm kiếm những vật liệu này ở các địa phương lân cận để hài hòa đồng nhất về tổng thể, tuân thủ đảm bảo quy định, nguyên tắc bảo quản tu bổ di tích. Thời tiết khí hậu ở đây rất phức tạp nên hạ tầng, nguồn nước sinh hoạt công cộng chưa được cung cấp. Lực lượng chức năng phải sử dụng nước suối để phục vụ hoạt động trùng tu. Nếu đi vào khai thác di tích Hải Vân Quan, cần có dự án thiết kế đầy đủ hạ tầng thống nhất như bãi đỗ xe, nhà vệ sinh… để đảm bảo điều kiện cho du khách tham quan.
Trong chuyến du lịch xuyên Việt cùng gia đình, chị Trương Thị Thu Hương đến từ Hà Nội, cảm thấy may mắn khi là một trong những người đầu tiên được tham qua di tích Hải Vân Quan sau thời gian dài trùng tu. Chị Hương cho biết, công trình rất đẹp, hoành tráng. Ở đây, mọi người có tầm nhìn rộng, bao quát cảnh đẹp hùng vĩ của đèo Hải Vân, được ngắm biển xanh xinh đẹp, rừng núi hùng vĩ giữa Thừa Thiên- Huế và Đà Nẵng.
Hải Vân Quan được xây dựng năm Minh Mạng thứ 7 (1826), tọa lạc trên đỉnh đèo Hải Vân, ở độ cao 496m so với mặt nước biển, thuộc dãy núi Bạch Mã-Hải Vân. Đây là một đồn lũy quân sự với nhiều công trình gồm hệ thống thành lũy, nhà kho, nhà trú sở, pháo đài thần công; được xếp hạng Di tích Quốc gia năm 2017.
Hải Vân Quan nằm trên địa phận thị trấn Lăng Cô, huyện Phú Lộc (Thừa Thiên-Huế) và phường Hòa Hiệp Bắc, quận Liên Chiểu (thành phố Đà Nẵng), cách trung tâm thành phố Huế khoảng 90km về phía Nam, trung tâm thành phố Đà Nẵng khoảng 28km về phía Bắc. Cuối năm 2021, di tích được trùng tu với tổng mức kinh phí hơn 42 tỷ đồng từ nguồn ngân sách của hai địa phương./.
