Họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Cần có "điều quét" trong thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội
Đề cập vấn đề thu hồi đất, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, hiện chưa xây dựng được các tiêu chí để từ đó phân cấp áp dụng. Dự thảo hiện đưa ra danh sách liệt kê "nhưng nếu thực tế phát sinh dẫn đến thiếu sẽ rất gay".
TTXVN - Tiếp tục Phiên họp thứ 26, chiều 28/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Đất đai (sửa đổi).
Báo cáo một số vấn đề lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, dự thảo luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 quy định theo hướng vừa có tính khái quát, vừa cụ thể về các trường hợp thu hồi đất để xây dựng các dự án, công trình để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Việc quy định về các trường hợp thu hồi đất tại Luật là cụ thể hóa quy định tại Điều 54 Hiến pháp năm 2013 về “Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân đang sử dụng trong trường hợp thật cần thiết do luật định”.
Quy định theo hướng liệt kê các trường hợp thu hồi đất có ưu điểm rõ ràng cho việc áp dụng thực hiện, đồng thời khống chế các trường hợp thu hồi đất, bảo đảm chỉ thu hồi đất trong các trường hợp luật định, không thu hồi đất tràn lan. Tuy nhiên, quy định theo hướng liệt kê có hạn chế là không dự liệu được những trường hợp thu hồi đất khác để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Về kỹ thuật, dự thảo luật đã được chỉnh lý theo hướng không phân nhóm mà quy định trực tiếp các trường hợp thu hồi đất vì một số dự án, công trình được phân loại vào từng nhóm chưa tương thích với tính chất của nhóm, dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau.
Riêng với dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ, dự thảo luật chỉnh sửa theo hướng phải là các dự án do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định trên nguyên tắc khả năng huy động nguồn vốn thực hiện dự án và quỹ đất hiện hành. Trên cơ sở đó, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định về tiêu chí xác định dự án thu hồi đất phù hợp với điều kiện của địa phương.
Ông Vũ Hồng Thanh cho biết, một số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, kinh doanh bất động sản là một trong những ngành kinh tế quan trọng đóng góp cho sự tăng trưởng kinh tế của quốc gia, đang và sẽ tiếp tục là một trong những động lực chính của sự phát triển kinh tế - xã hội. Việc phát triển các dự án này không chỉ đem lại hiệu quả về kinh tế mà còn góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội và xây dựng đô thị văn minh hiện đại. Vì vậy, việc thu hồi thực hiện các dự án này cũng là để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Việc điều tiết chênh lệch địa tô được thực hiện thông qua quá trình Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án loại này theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có sử dụng đất.
Ý kiến khác đề nghị, cân nhắc tính chất phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng của các dự án loại này.
Tại phiên thảo luận, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, hiện còn 13 vấn đề so với 27 vấn đề cần xin ý kiến trước đây. Việc này đã thể hiện sự nỗ lực của cơ quan soạn thảo và cơ quan tiếp thu, chỉnh lý dự án luật. “Khi nào Quốc hội phê duyệt mới khẳng định dự thảo luật đảm bảo chất lượng, do đó sẽ cố gắng đến ngày cuối cùng”, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết.
Với việc nhiều nội dung trong dự thảo còn để hai phương án, Phó Thủ tướng cho rằng, hiện đến thời điểm này không thể để hai phương án
Đề cập vấn đề thu hồi đất, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, hiện chưa xây dựng được các tiêu chí để từ đó phân cấp áp dụng. Dự thảo hiện đưa ra danh sách liệt kê "nhưng nếu thực tế phát sinh dẫn đến thiếu sẽ rất gay".
Báo cáo làm rõ thêm, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh khẳng định, các cơ quan qua nghiên cứu thấy rằng tối ưu là liệt kê các trường hợp thu hồi đất, nhưng phải có “điều quét” để xử lý những vấn đề phát sinh trong quá trình phát triển. Trường hợp thu hồi trong “điều quét” đó phải nằm trong quy hoạch được phê duyệt.
Góp ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, đạo luật có tầm quan trọng đặc biệt, khó, phức tạp, tác động lớn phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, đối nội, đối ngoại, tác động trực tiếp đến quyền, lợi ích của người dân, doanh nghiệp.
Chủ tịch Quốc hội cho rằng, nên có "điều quét", bởi trong cuộc sống không thể liệt kê hết các vấn đề được. Phải có "điều quét" để tránh khi phát sinh lại nói luật không có quy định lại đóng hết cửa. “Quét nhưng vẫn có van, khóa chặt chẽ. Nói trường hợp thu hồi phải phù hợp quy hoạch, nhưng quy hoạch nào phải làm rõ”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Lưu ý một số nội dung quan trọng vẫn đang trong quá trình xem xét lựa chọn phương án tối ưu, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan của Chính phủ và Quốc hội tiếp tục phát huy cách làm từ đầu nhiệm kỳ đến nay, phối hợp chặt chẽ. Bộ Tài nguyên và Môi trường tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, căn cứ thẩm tra sơ bộ để có quan điểm đối với nội dung Ủy ban Kinh tế nêu ra. “Họp sâu, bàn kỹ, lập luận đầy đủ để có dự thảo tốt nhất”, Chủ tịch Quốc hội nói./.
