Các mô hình thuộc khuôn khổ Dự án 8 tại Điện Biên đã góp phần ngăn chặn các hành vi xâm hại, bạo lực; đồng thời xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh cho phụ nữ và trẻ em gái, nhất là tại các xã vùng cao, khu vực biên giới.
Với trên 80% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, nâng cao nhận thức về bình đẳng giới được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Điện Biên. Những năm qua, thông qua việc triển khai đồng bộ nhiều hình thức truyền thông phù hợp với đặc thù vùng cao, vùng dân tộc thiểu số, nhận thức và hành vi của người dân về bình đẳng giới đã từng bước có chuyển biến tích cực.
Tại bản Chiềng Tông, xã Thanh Yên, các buổi sinh hoạt của Tổ truyền thông cộng đồng được duy trì thường xuyên, thu hút đông đảo hội viên phụ nữ và người dân tham gia. Nội dung tuyên truyền tập trung vào bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình, tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; được truyền tải bằng hình thức trực quan, dễ hiểu, phù hợp với trình độ nhận thức của bà con.
Nhờ đó, nhiều hội viên phụ nữ không chỉ tiếp thu kiến thức cho bản thân mà còn trở thành những “tuyên truyền viên” tại gia đình và cộng đồng. Chị Lường Thị Diên, thành viên Tổ truyền thông cộng đồng bản Chiềng Tông chia sẻ: “Tham gia sinh hoạt tổ, chúng tôi được tuyên truyền về phòng, chống bạo lực gia đình, tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Qua đó, tôi hiểu rõ hơn và có thể tuyên truyền lại cho con cháu, người thân. Các buổi sinh hoạt giúp tôi tự tin hơn khi trao đổi về bình đẳng giới và những vấn đề liên quan đến phụ nữ, trẻ em.”
Hiện nay, trên địa bàn xã Thanh Yên đã thành lập 8 tổ truyền thông cộng đồng, 2 địa chỉ tin cậy và 1 mô hình sinh kế do phụ nữ làm chủ. Theo chị Lò Thị Thanh Bình, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Thanh Yên, việc triển khai Dự án 8 Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em đã mang lại những thay đổi rõ nét: Từ khi triển khai Dự án 8, hoạt động của chị em phụ nữ sôi nổi hơn, nhận thức của người dân, đặc biệt là phụ nữ, về bình đẳng giới được nâng lên. Chất lượng cuộc sống của bà con từng bước cải thiện, góp phần vào sự phát triển chung của xã.
Không chỉ dừng lại ở truyền thông nâng cao nhận thức, một số mô hình thuộc Dự án 8 còn trực tiếp hỗ trợ phụ nữ và trẻ em khi gặp rủi ro. Mô hình “Địa chỉ tin cậy” tại bản Nậm Hẹ, xã Núa Ngam được thành lập từ năm 2023 đã trở thành nơi tạm lánh an toàn cho nạn nhân bị bạo lực gia đình hoặc xâm hại; đồng thời là đầu mối kết nối với chính quyền và các cơ quan chuyên môn để xử lý vụ việc theo đúng quy định.
Chị Lò Thị Hạnh, thành viên mô hình “Địa chỉ tin cậy” bản Nậm Hẹ cho biết: “Trước đây, khi xảy ra bạo lực gia đình, nhiều phụ nữ trong bản không biết tìm đến đâu để nhờ giúp đỡ. Từ khi có ‘Địa chỉ tin cậy’, chị em yên tâm hơn vì có nơi tiếp nhận và hỗ trợ. Thông qua mô hình, các chính sách liên quan đến phụ nữ và trẻ em cũng được tuyên truyền thường xuyên hơn, giúp bà con hiểu và tiếp cận đầy đủ.”
Theo chị Quàng Thị Tuyết, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Núa Ngam, quá trình triển khai Dự án 8 vẫn gặp không ít khó khăn do địa bàn rộng, dân cư thưa thớt, phong tục tập quán lạc hậu còn tồn tại. Tuy nhiên, với sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền và sự chủ động của hội viên, các mô hình từng bước phát huy hiệu quả. Nhiều trưởng bản, già làng đã trở thành lực lượng tuyên truyền tích cực, giúp đưa nội dung bình đẳng giới đến gần hơn với bà con. Nhờ đó, nhận thức của người dân có sự chuyển biến rõ rệt; phụ nữ tham gia nhiều hơn vào các hoạt động xã hội, trẻ em gái được gia đình quan tâm học tập, hạn chế tình trạng tảo hôn.
Trên phạm vi toàn tỉnh, hiện có 540 Tổ truyền thông cộng đồng với gần 4.800 thành viên, 50 mô hình “Địa chỉ tin cậy” và 96 câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”. Các mô hình thuộc khuôn khổ Dự án 8 đã góp phần ngăn chặn các hành vi xâm hại, bạo lực; đồng thời xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh cho phụ nữ và trẻ em gái, nhất là tại các xã vùng cao, khu vực biên giới.
Theo Báo cáo sơ kết 5 năm triển khai Chương trình truyền thông về bình đẳng giới đến năm 2030, 100% cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân trên địa bàn tỉnh được truyền thông, phổ biến, cập nhật thông tin về pháp luật, chính sách bình đẳng giới ít nhất 2 cuộc mỗi năm. Hệ thống truyền thông cơ sở giữ vai trò nòng cốt, với hàng nghìn tin, bài, phóng sự, tiểu phẩm được phát sóng trong 5 năm qua; các nền tảng số thu hút hàng trăm nghìn lượt tiếp cận, góp phần mở rộng phạm vi tuyên truyền đến vùng sâu, vùng xa.
Song song với đó, tỉnh đã phát hành gần 385.000 tờ rơi, tờ gấp, cùng nhiều tài liệu tuyên truyền bằng hình thức trực quan, dễ hiểu, phù hợp với đồng bào dân tộc thiểu số.
Theo đánh giá của Sở Nội vụ, việc đẩy mạnh truyền thông về bình đẳng giới đã góp phần thay đổi tư duy của người dân về vai trò của phụ nữ trong gia đình và xã hội, tăng tỷ lệ phụ nữ tham gia lao động, phát triển kinh tế. Giai đoạn 2021-2025, toàn tỉnh đã giải quyết việc làm cho 56.650 lao động, trong đó lao động nữ chiếm 45,7%.
Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ rõ, do điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, một số phong tục tập quán lạc hậu vẫn tồn tại, nên việc nâng cao nhận thức về bình đẳng giới cần tiếp tục được thực hiện bền bỉ, lâu dài, gắn với giáo dục, nêu gương điển hình và phát huy vai trò của chính quyền cơ sở./.
